پرسش :

اگر نطفه انعقاد يافته به روش شبيه سازى سنّتى، يا نطفه شبيه سازى همسان طلبى كه از گونه هاى رشد كرده تكثير شده به سلول هاى متعدد، در دستگاه هاى جديدى قرار گيرد و در انجماد بسيار بالايى نگاهدارى شود، آيا فروش آنها براى خريداران و يا بخشيدن آنها به ديگرى جايز است؟ به فرض جايز بودن اين كار، آيا شرط است كه مشترى يا فردى كه آنها به او بخشيده شده اند، مسلمان باشند؟ يا فروش و بخشش آنها به كافر نيز جايز است؟

پاسخ :
اصل جواز اين كار، از مطالبى كه بارها در لابه لاى سخنانمان يادآور شديم، مشخص مى شود؛ زيرا شبيه سازى سنْتى از اين نطفه ها، آغاز به وجود آمدن انسانى است كه فرزند صاحب سلول به شمار مى آيد و از آن جا كه فرزند شخص، ملك او نيست تا جايز باشد به نحو فروش يا بخشش، آن را ملك ديگرى گرداند (چون فرزند انسانِ آزاد مانند خودِ او آزاد است)، بنابراين زمينه اى براى اين كه آن را ملك ديگرى بگرداند، وجود ندارد.
در همسان طلبى نيز همين گونه است؛ زيرا اين شيوه نيز به بوجود آمدن كودكى مى انجامد كه از فرزندان صاحب اسپرم و تخمكى محسوب مى شود كه اصل نطفه از آنها انعقاد يافته است و او نيز مانند پدر و مادرش، آزاد است و به هيچ وجه جايز نيست آن را به ملك ديگرى درآورند.
آرى، در بخش نخست، صاحب سلول و در بخش دوم پدر و مادر، بايد اجازه دهند، نطفه در رحم زنى قرار گيرد. در اين صورت، كودك دربخش نخست فرزند صاحب سلول و در بخش دوم مربوط به پدر و مادر است. با وجود اين اگر در برابر اين اجاره، مالى از درخواست كننده گرفته شود، بى اشكال خواهد بود؛ بلكه صاحب سلول در بخش نخست و پدر و مادر در بخش همسان طلبى مى توانند امور مربوط به نطفه را رايگان يا در برابر مبلغى پول در اختيار ديگرى نظير صاحب سردخانه قرار دهند و صاحب سردخانه نيز نمى تواند آن را بفروشد يا ببخشد؛ چون اين نطفه آغاز پيدايش انسانى آزاد است و آن گونه كه در موثقه اسحاق ـ كه پيشتر گذشت ـ آمده، امام(علیه السلام) فرمودند: (نخستين چيزى كه از انسان آفريده مى شود، نطفه است). بر اين اساس، اين نطفه، انسانى است كه در برخى مراحل و مراتب به وجود آمدن است و اصلاً جايز نيست آن را به كسى فروخت و يا به ملك ديگرى درآورد.
خلاصه، كودك تولد يافته از زنى كه اين نطفه در رحم او قرار گرفته، فرزند صاحب سلول يا صاحب اسپرم و تخمك است. نهايت امر اين است كه پدر و مادر كودك اجازه داده اند تا او تحت پرورش آن زن يا زن و شوهرش قرار گيرد.
پس از روشن شدن موضوع در خصوص دادن نطفه به ديگرى، پى مى بريد كه مى توان آن را به مسلمان و كافر نيز داد؛ زيرا رحمى كه بدان باردار است، نظير رحمى اجاره اى است و پيشتر گذشت كه دليلى بر حرمت قرار دادن نطفه مرد مسلمان در رحم اجاره اى زن كافر وجود ندارد.
منبع: www.lawnet.ir