پرسش :

آیا امام حسین علیه السلام، هنگام عزیمت به کوفه، می‌دانست سفر وی در کربلا ختم می‌شود و در نهایت، به شهادت می‌رسد؟


شرح پرسش :
پاسخ :
پاسخ از حضرت آيت الله العظمي جوادي آملي (حفظه الله):
مراجعه به وصیت نامه امام‌حسین(علیه‌السلام) هنگام خارج شدن از مدینه، سخنان آن حضرت در بین راه و در ملاقات‌ها نشان می‌دهد که آن حضرت(علیه‌السلام) از سرانجام سفر خویش آگاه بود. سهم ملکوتی و قطعی بودن این آگاهی، به اِخبار جبرئیل، رسول‌اکرم(صلّی الله علیه وآله وسلّم)، امیرمؤمنان، فاطمه زهرا و امام حسن مجتبی(علیهم‌السلام) و … مستند بود، لیکن سهم ملکی و علم عادی آن، مرهون تحلیل اوضاع عصر آن حضرت بوده است و همگی از شهادت آن حضرت حکایت می‌کرد. حتی افراد عادی، مانند عبدالله‏بن‏عمر، محمد حنفیه، ابن‏عباس، فرزدق شاعر و… نیز بدون آنکه از علم غیب برخوردار باشند، از سرنوشت حرکت آن حضرت به سوی عراق، در حدّ حدس و گمان (نه علم قطعی بدا ناپذیر) آگاه بودند. بنابراین، انکار آگاهی آن حضرت از فرجام قیام بر ضدّ دستگاه ستم پیشه اموی، انکار ضرورت تاریخ است.
منبع: ادب فنای مقربان، ج۲، ص۲۳۱