پرسش :

تعریف روماتیسم چیست ؟

پاسخ :
پاسخ از آقای دکتر محمد مهدی امام، فوق تخصص روماتولوژی:
شاید خیلی از مردم تعریف روماتیسم را بدانند اما تصورات غلطی از آن داشته باشند . روماتیسم که در حیطه ی کار پزشکان روماتولوژیست است بیش از صد بیماری را شامل می شود . عمده مشخصه ی این بیماری ها درگیری های مفصلی است . یعنی هر کسی که با درد و تورم مفصل مواجه است ، که خیلی از بیماری ها ممکن است در این گروه باشند، در حیطه ی کار روماتولوژی قرار می گیرد و یک نوعی از روماتیسم است. شیوع این بیماری در جامعه کم نیست و بیماری مهمی است . خیلی از بیماری هایی که با دردهای عضلانی استخوانی همراه است و شیوع خیلی بالایی دارند و 4% مردم گرفتار هستند . یکی از انواع مهم آن که یک درصد مردم نیز به آن مبتلا هستند بیماری است که اگر دیر درمان شود مفصل ها را خراب می کند . پس از لحاظ شیوع آن در جامعه شیوع نسبتاً بالایی دارد . آگاهی داشتن مردم از بعضی از انواع روماتیسم و اینکه روماتیسم چیست و آن تصورات غلطی که دارند از ذهن خود بیرون کنند می تواند نقش خیلی مهمی در جامعه و در درمان مناسب تر این بیماری ها داشته باشد . ما در هر سنی باید مراقب باشیم ، حتی جنین نیز در داخل بدن مادر می تواند به نوعی روماتیسم مبتلا شود . از آن زمان به بعد روماتیسم همیشه وجود دارد و انواع مختلفی نیز دارد . نکته ی مهم در مورد روماتیسم این است که تصورات غلط خود را کنار بگذاریم و بدانیم که روماتیسم معمولاً به راحتی قابل کنترل است . با داروهای مختلفی که وجود دارد کمتر مریضی ما داریم که از لحاظ کنترل بیماری دچار اشکال شود . یک نکته ی مهم در خصوص بسیاری از بیماری های روماتیسمی این است که خیلی از اینها مزمن هستند و ممکن است سالیان سال ادامه پیدا کنند . خیلی از مریض ها به ما مراجعه می کنند و می گویند الان ما خوب هستیم و مشکلی نداریم پس چرا باید دارو بخوریم ؟ در عین حالی که افراد ممکن است خیلی خوب باشند، اما در بعضی از انواع روماتیسم درمان خیلی خیلی طولانی مدت است. به این دلیل که علائم بیماری باز نگردد و اگر باز گردد ممکن است کنترل آن خیلی مشکل باشد و یا با عوارض خطیری مریض مراجعه کند . بعضی از روماتیسم ها با یک داروی کوتاه مدت کنترل می شوند شاید خیلی هم شایع نباشند. ولی عمده مورد هایی که در حیطه ی کاری ما می آید روماتیسم های مزمن هستند و درمان های طولانی مدت را طلب می کنند . آن چیزی که افراد مبتلا به روماتیسم با آن مواجه هستند درد ، تورم و التهاب است که علائم مشخصه ی آن نیز است . آیا در آن انواعی که شما اشاره کردید بیماری های دیگری هم است که با علائم دیگری خود را نشان دهد ؟ بروز بیماری های روماتیسمی بسیار متنوع است . مهمترین و شاخص ترین آن درگیری مفصل و دردهای مفصلی است . دردهای مفصلی این افراد فرم خاصی است که منجر به درد، تورم، با قرمزی یا بدون آن در روی مفصل می شوند . از مشخصات نفیس بیماری های روماتیسمی این است که با استراحت بدتر می شوند و با فعالیت بهتر می شوند . غالب بیماران از یک سفتی های صبحگاهی در مفاصل خود شکایت دارند . یعنی صبح ها که بیدار می شوند مفصل های آنها سفت و دردناک است بعد که فعالیت می کنند بهتر می شوند . این مسئله برخلاف بیماری های مکانیکال و مکانیکی مانند آرتوروزاست که درد آن با استراحت بهتر می شود و با فعالیت بدتر می شود. نکته ی مهم این است که خیلی از مواقع این بیماری ها با هم اشتباه می شوند. ما مریض های متعددی داریم که روماتیسم مفصل دارند اما آرتوروز زانو درمان می شوند و این مسئله صدمات جبران ناپذیری به مفصل می زند، چرا که اگر روماتیسم کنترل نشود در بسیاری از موارد مفصل را خراب می کند . یا انواع خاصی از روماتیسم های ستون فقرات داریم که اگر درست درمان نشوند می توانند منجر به چسبندگی ستون مهره شوند . موارد متعددی را می بینیم که ممکن است بیماری های روماتیسمی سالها با تشخیص دیسک تحت درمان باشند و اشتباه شوند . اما به این نکته دقت کنید که بیماری هایی مانند دیسک و آرتوروز با فعالیت مشکلات آنها بروز پیدا می کند و با استراحت کلاً بهتر می شوند. اگر فرد دردی در طی شب دارد یا صبح ها که بیدار می شود از سفتی مفاصل شکایت دارد، باید بداند که ممکن است مبتلا به بیماری روماتیسمی باشد اما درگیری ها و بیماری های روماتیسم فقط در حد مفصل نیست ، می تواند خیلی فراتر باشد و بقول معروف می گویند سیستمیک یا گسترده در داخل بدن است . روماتیسم می تواند عوارضی در قلب ایجاد کند یا بعضی از انواع آن در کلیه ، در دستگاه گوارش ، در مغز ، درچشم و نقاط مختلف بدن نفوذ داشته باشد . حتی امکان دارد اولین بروز بیماری های روماتیسمی از این ارگانها باشد و ما پزشکان را نیز دچار دردسر های تشخیصی کند . به عنوان مثال از پوست شروع شود و بعداً درگیری های مفصلی در طول زمان ظاهر شود . پس روماتیسم خیلی ارگان های مختلف را می تواند گرفتار کند ، بعضاً روماتیسم ها خطرناک هستند و نیاز به درمان ها و پیگیری های طولانی مدت دارند . درمان زودرس پیش آگهی این بیماری ها را خیلی خیلی بهتر خواهد کرد .
www.ch3.ir