پرسش :

چه کسانی در معرض خطر بیشتر واریس پا هستند ؟

پاسخ :
آقای دکتر محمد اسماعیل اکبری، فوق تخصص جراجی:
در ساق پا ما سه تا رگ اصلی داریم . که از قسمت میانی ساق پا نمایان است . دو تا رگ سطحی دیگر داریم . این رگ های سطحی ساق پا بوسیله ی چند تا سوراخ شونده رابط وریدی به رگهای عمقی وریدی ساق پا مرتبط است . این خلقت عجیب خداوند است . یعنی چیزی که ما می بینیم رگهای سطحی پا هستند اما این ها خودشان خون را بالا نمی آورند بلکه از طریق سوراح کننده های رابط خون را به وریدهای عمقی داخل نسج عضلانی و بعد از داخل نسج عضلانی واحدهای عمقی خون را بالا می آورند و به ورید رانی در منتهاالیه کشاله ی می ریزند . عاملی که باعث میشود خون برگردد و بالا بیاید دو تا چیز است . یکی دریچه های لانه کبوتری است که در طول ورید ما این دریچه های لانه کبوتری وجود دارند . خونی که می خواهد بیاید با پمپی خون را از این دریچه به دریچه ی بعدی می دهد و نگه میدارد و دوباره خون را به دریچه ی بعدی می دهد . به تناوب خون را بالا میدهند . این پمپاژ بوسیله عضلات ساق پای ما انجام می شود . حالا اگر ما عاملی پیدا کنیم که این عضله خوب منقبض نشود مثلا یک نفر به مدت طولانی ثابت سرپا بایستد . عضلاتش خسته میشود و عضلاتش قدرت انقباض را از دست می دهد . اگر ورزش نکرده باشد و به پایش حرکتی ندهد ، عضله منقبض نمیشود و خون بالا نمی آید و اینها عاملی میشود برای اینکه ایشان مستعد بشوند که پایشان واریس بگیرد . یا یک خانم باردار جوان به دو دلیل ممکن است واریس بیشتری بگیرد . اولا یک نوزادی در داخل لگن داشته باشد که از نظر فیزیکی جلوی تخلیه ی خون را به داخل لگن تا حدودی میگیرد و دوم اینکه در بدن زن باردار میزان زیادی هورمون زنانه است . و کار این هورمون ها این است که این رگها را شل می کنند و این شل شدن رگها باعث میشود که آنها واریس بیشتری بگیرند . گاهی عوامل فیزیولوژی مثل بارداری ، بعضی مواقع عوامل رفتار و شغلی ما مثل زیاد سرپا ایستادن بدون تحرک یا کسانی که بطور ثابت می نشینند ، خون در داخل رگهایشان جمع میشود و خطر دیگری بعنوان انعقاد خون در سیاه رگ ها را هم دارند که بحث دیگری دارد . وقتی خون به دلیلی ، خوب پمپاژ نشود ، بماند و دائما باعث گشادی وریدها بشود قیافه ی ورید ، قیافه ی واریسی میشود و منظور ما از واریس این است که وقتی طرف سرپا می ایستد رگ های پایش برجسته و پر پیچ و خم میشوند و کاملا این رگ نمایان است که در سمت قوزک داخلی پا تا زانو یا سمت پشت پا رگ ها پرپیچ و خم ، برجسته و نامایان هستند که باز هم دلیل مختلفی می تواند داشته باشد . نمیشود که ما وقتی گشادی آنرا دیدیم یک نوع درمان را برایش طراحی کنیم . قاعده بر این است که جراح عروق به دقت بیمار را معاینه کند وعامل اصلی گشادی رگ را پیدا کنند . گاهی این عامل نارسائی ورید منتها الیه کشاله ی ران است که اصلا ربطی به پایین ندارد. خون همه ی کارهایش را انجام میدهد اما وقتی می خواهد به ورید رانی در کشاله ران بریزد نمی ریزد و بجای آن خون از ورید رانی به وریدهای سطحی برمیگردد . درمان این خیلی با آنکه ضایعه اش پایین است فرق می کند . گاهی اوقات عاملش خرابی این رگهای رابط به آن سوراخ شونده ها است که رگ های سطحی را به رگ های عمقی وصل میکند . آنها بجای اینکه خون را از سطح به عمق ببرند از عمق به سطح می برند چون دریچه اش خراب شده است و قادر نیستند کار خودشان را خوب انجام بدهند و گاهی هم وریدهای سطحی به دلیل همان عوارضی که عرض کردم خوب پمپاژ نمیشوند و این ها گشاد میشوند . جراح باید با معاینه ی دقیق و عکس برداری تشخیص دقیقی بدهد .
www.ch3.ir