پرسش :

تاثیر سرما در فصل زمستان بر روی بیماران تنفسی را توضیح بدهید .

پاسخ :
پاسخ از آقای دکتر محمد حسن بمانیان، فوق تخصص آسم و آلرژی:
بحث سرد شدن هوا و اثری که روی تنفس و روی سیستم دفاع یا ایمنی بدن دارد را اگر بخواهیم بگوییم اول بحث درجه ی حرارت است. سرد شدن یکسری تاثیرات روی راههای هوایی و دستگاه تنفس دارد . هوایی که وارد ریه ها میشود باید به شکلی گرم باشد و رطوبت نسبی داشته باشد. این هوا باید به شکلی تسویه بشود . این سه فاکتور مهم و پُر اهمیت را بینی که یکی از ارگانهای بدن هست بعهده دارد . تنفس از ابتدای راه ورودی یبنی که دستگاه تنفس است انجام می شود باعث میشود هوا با آن شکل و مسیر خاصی که در بینی وجود دارد و شبکه ی پرخونی که وجود دارد در مخاط بینی و شاخک هایی که هستند و ترشحاتی که در آنجا بطور طبیعی وجود دارد هر سه عملی که گفتم برای هوا اتفاق می افتد . هوا گرم بشود و ذرات آلوده اش گرفته بشود . و این هوا با گذشتن از بین ترشحات طبیعی وارد ریه بشود که برای ریه مشکل ایجاد نشود . در واقع یک سیستم دفاعی است . با سرد شدن هوا و کسی که در هوای باز تنفس را انجام میدهد برای اینکه این عمل مهم بینی حفظ بشود یک تغییراتی بطور طبیعی اتفاق می افتد . عروقی که در قسمت بینی و مخاط بینی هستند پر خون میشوند و خونرسانی بیشتر میشود . شما دیده اید انسانهایی که در فصل سرما در محیط باز تنفس می کنند قسمت بینی کمی قرمز میشود و این پرخونی را همه تجربه کرده اند . ترشحات بینی افزایش پیدا می کند . این ترشحات غلیظ تر میشود . در فصل سرما افراد تجربه کرده اند که ممکن است درجاتی از احساس گرفتگی بینی یا ترشح از بینی یا قرمز شدن را داشته باشند . همه ی این ها مکانیزم هایی است که می خواهد هوای مطبوعی به قسمت تحتانی ریه برسد . در کسانی که دچار آلرژی های تنفسی بینی و آسم هستند یک التهاب اولیه ای دراین قسمتهای راههای تنفسی بوده است و پرخون شدن باعث میشود که این تورم بیشتر بشود . بنابراین زودتر احساس گرفتگی بینی خواهند کرد و این گرفتگی ممکن است در حدی برسد که تنفس از راه بینی مقدور نباشد . و بیمار در هوای سرد تنفس خود را از دهان انجام بدهد . این تنفسی که از راه دهان باشد باعث میشود آن مکانیزم هایی که گفتیم از بین برود و مستقیما هوای سردی که آلاینده های آن تسویه نشده ، هوایی که مرطوب نشده ، قسمت تحتانی ریه میشود و هر کدام از اینها باعث میشوند که راههای هوایی تحتانی سرد بشوند و سرد شدن آن مساوی با این است که یک انقباضی در راههای هوایی ایجاد بشود و راه هوایی تنگ بشود . تمام بیمارانی که مبتلا به بیماری تنفسی بخصوص آسم هستند صحبت های من را درک می کنند . که بلافاصله دچار تنگی نفس ، خس خس سینه و حمله ی آسم میشوند . پس یک بعد با سرما این مشکل ایجاد میشود . بُعد دیگری هم هست که در اذهان هست که سرما باعث میشود که ما سرما بخوریم . هیچ ارتباط علمی بین سردشدن و سرما خوردگی وجود ندارد . فقط صحبت شده که بعضی از ویروس ها در هوای سرد فعالیت بیشتری دارند ولی آنچه که مسلم است اینکه سرما روی سیستم دفاعی تاثیر منفی دارد . بخصوص روی سیستم دفاعی ریه و ترشحاتی که روی لایه سلول های پوششی راههای هوایی ریه قرار دارند روان هستند و دائم در حال حرکت یکنواخت با سرعت مشخص هستند این باعث میشود که ذرات آلاینده را به بیرون هدایت بکنند . در هوای سرد این حرکت کند میشود . این ترشحاتی که روان بودند غلیظ تر میشوند و این یک مرکزی میشود برای ماندگاری ویروس ها و ویروسها فعالیت بیشتری دارند . پس سرما خوردگی ها بیشتر میشود . ما در فصل سرما تغییرات دیگری هم در شیوه ی زندگی مان اتفاق میافتد . ما با هم بیشتر در تماس مستقیم هستیم. بیشتر در فضاهای بسته و داخل منزل هستیم یا داخل محیط کار یا در جمع های بیشتری هستیم مثلا مدارس باز میشود و افراد در تماس مستقیم هستند و این ویروس هایی را که گرفته اند بهم منتقل می کنند. این باعث میشود که در داخل منزل تهویه کمتر اتفاق بیفتد و آلرژن ها و مواد حساسیت زایی که داخل منزل طی سال نقش داشته اند در فصل سرما نقش آنها پر رنگتر میشود . بعضی از آلرژن ها در فصل سرما رشد بیشتری می کند . مثل کپک ها که در قسمت های مرطوب منازل دیده میشود . بنابراین ما در خانه تهویه کمتر و آلرژن ها بیشتر داریم. در بیرون از خانه مشکل مان سرد شدن هوا است . تماس بیشتر با افراد شیوع بیماری ویروسی را بیشتر می کند . یکی ازعوامل عمده ی حملات آسمی یا تشدید علائم آسم در بیماران آسمی عفونتهای ویروسی هستند. ما 80 درصد حمله های آسم و تشدید علائم آسم را ویروس های عفونی فصل سرد سال می دانیم .
www.ch3.ir