پرسش :

علت هایی که باعث ایجاد اختلالات تخلیه ادراری در بزرگسالان میشود کدامند؟

پاسخ :
پاسخ از آقای دکتر حسین کرمی، جراح کلیه و مجاری ادراری:
من از بزرگسالان و آقایان شروع می کنم. امروزه در آقایان بزرگی پروستات یکی از شایع ترین اختلالات تخلیه ی ادرار است. تمام مردانی که بالای پنجاه سال هستند به دلایلی پروستات آنها بزرگ می شود و خروجی مثانه را می گیرد، ادرار خوب تخلیه نمی شود و به درجاتی از علائم هایی که می گویم مبتلا می شوند. یکی این که افرادی که پروستات شان بزرگ است ادرارشان خوب نمی آید، شروع ادرارشان با زور زدن است، بعد آرام آرام ادرار شروع می شود، ادرار قطع و وصل می شود، ادرار دوشاخه می شود، آخر ادرار قطره قطره می آید، دفع ادرار با سوزش همراه است و در نهایت تخلیه کامل انجام نمی شود . زیرا قسمت خروجی گیر است. هر چه مثانه زور می زند و پمپاژ می کند که خودش را تخلیه کند نمی تواند و خودش را نیمه تخلیه می کند. این افراد بیش از دوبار در شب بلند می شوند. مثلا کسی که سنش چهل سال است دوست ندارد که برای ادرار کردن از خواب بلند بشود و اگر مایعات قبل از خواب ننوشد، این اتفاق نمی افتد و طبیعی هم هست ولی کسانی که مبتلا به بزرگی پروستات هستند خوابشان مختل می شود. در شب مجبور هستند که سه بار از خواب بلند بشوند و به دستشویی بروند. این قطره قطره آمدن ادرار، کاهش قطر ادرار، دوشاخه شدن ادرار و ضعیف شدن جریان آن زندگی آنها را مختل می کند. پس یکی از بیماری های شایع، بزرگی خوش خیم پروستات است. کسانی که این علامت ها را دارند و بالای پنجاه سال سن دارند. باید بررسی بشوند و درمان کنند. ما امروزه همه ی پروستات ها را جراحی نمی کنیم. در مردان جوان سعی می کنیم با داروهایی که در دسترس است مشکلات آنها را حل کنیم. وقتی ادرار خوب تخلیه نمی شود، ممکن است ادرار باقی مانده عفونی بشود و عفونت ادرار هم باعث سوزش و تحریک پذیری بیشتر مثانه می شود. اگر به این علامت ها توجه نشود، جلوی تخلیه ادرار گرفته می شود و ادرار داخل مثانه می ماند، عفونی می شود، خونریزی می کند، سنگ مثانه تشکیل می شود حتی امروزه معتقد هستند که ممکن است موجب تومور مثانه هم بشود. اما چون تخلیه ی ادرار مسئله ای است که در روزمره با آن در ارتباط است، کوچک‌ترین مشکلی که پیدا می کنند به دکتر مراجعه می کنند. بیماری دیگر سرطان پروستات است. سرطان پروستات ممکن است باعث انسداد قسمت خروجی مجرا بشود و تخلیه ی ادراری را ایجاد بکند. امروزه یکی از شایع‌ترین سرطان‌ها در بدن سرطان پروستات است. امروزه در دنیا تمام مردان بالای پنجاه سال تستی بنام پی اس دی که برای سرطان پروستات است را انجام می دهند. و ما هم این را توصیه می کنیم که حداقل سالیانه یک بار تست بدهند. اگر سرطان پروستات به موقع تشخیص داده شود کاملا قابل درمان است. متاسفانه ما کسانی را می بینیم که مراجعه نمی کنند و این سرطان پروستات به استخوان هایشان منتشر می شود و آن موقع برای درمان دیر است. من توصیه می کنم که تمام مردان بالای پنجاه سال تست بدهند و بخصوص مردانی که پدرشان در اثر سرطان پروستات فوت کرده است بالای چهل سال تست بدهند. چون آمار سرطان پروستات در این افراد 2 تا 3 برابر بیشتر از افراد عادی است. پس دیگر اختلال در ادرار تنگی مجاری ادرار است. در بعضی از بچه ها در ختنه نوک مجرا گرفته می شود و بعد از ختنه مجرا بسته می شود. کسانی هستند که تصادف کرده اند یا عفونت مجرا گرفته اند و مجاری شان بسته شده است و باعث اختلال در تخلیه ی ادرار شده است. در خود مثانه هر مکانیسمی که باعث بشود مثانه حجمش کوچک بشود یا خوب باز نشود و ادرار را خوب نگه ندارد باعث اختلال تخلیه ی ادرار خواهد شد. مثانه ممکن است به صورت اولیه به بیماری مبتلا باشد یعنی به بیماری سیستمیک دچار است. مثلا کسی بیماری قند دارد و آن را کنترل نکرده و باعث خرابی عصب می شود و این عصب مثانه را مختل می کند و قدرت انقباضی مثانه از بین می رود. پس این در یک بیماری زمینه ای است. کسانی که بیماری ام اس دارند یا سکته ی مغزی کرده اند، لرزش هایی در دست دارند و این لرزش ها به مثانه هم منتقل می شود و مثانه هم همین حالت را دارد. کسانی که تومور نخاعی دارند یا کسانی که دیسک مهره های کمری دارند، چون عصب مثانه از آنجا رد می شود . پس اختلال عملکردی مثانه ثانویه به خاطر بیماری های سیستمیک می باشد. گاهی مثانه بدون علت خاصی دچار کاهش حجم است. مثانه کوچک است، خوب باز نمی شود ، خود به خود لرزش دارد، این ها هم اختلالات ادراری ایجاد می کند. به عنوان مثال کسی که دیابت پیشرفته دارد. و عصب مثانه اش مختل شده است و ادرار را تخلیه نمی کند . ما برای این افراد سوند می گذاریم یا به آنها آموزش گذاشتن سوند را می دهیم تا هر 8 ساعت سونداژ مداوم انجام بدهند.
www.ch3.ir