پرسش :

وضعیت کنونی ام اس در ایران به چه صورتی است ؟

پاسخ :
پاسخ از آقای دکتر محمد علی صحرائیان، متخصص مغز و اعصاب و فلوشیپ ام اس:
شاید سی سال پیش وقتی که نام ام اس ذکر می شد همه راجع به آن سوال می کردند که چه چیزی است . به مرور روز به روز تعداد بیماران رو به افزایش بود و متأسفانه طی دهه ی گذشته شیوع بیماری در کشور افزایش پیدا کرده است . مناطق دنیا را به مناطقی تقسیم بندی می کنند که شیوع ام اس بالا است ، شیوع متوسطی دارد و شیوع پایینی دارد . نقشه ی سال 1985 یعنی سی سال پیش را که من نگاه می کردم ، فدراسیون جهانی ام اس ایران را جزء مناطقی در نظر گرفته بود که شیوع ام اس پایین است . و نشان می دهد که کمتر از پنج نفر از هر صد هزار نفر مبتلا به ام اس می شوند . گزارشی که ما کرده ایم و دوستان خوب ما در انجمن ام اس از کل کشور انجام دادند و بر روی بولتن های پزشکی قرار گرفت ، نشان داد که این شیوع طی یک دهه ی گذشته رو به افزایش بوده است . الان نسبت به سی سال گذشته ما یک شیوع ده برابر را داریم . الان به طور متوسط تعداد پنجاه و یک بیمار از هر صد هزار نفر را مبتلا به ام اس داریم . شاید اولین بارکه این بیماری ذکر شد یک چیزی حدود دویست سال پیش بود . که مفهوم این بیماری ذکر می شود و بیماری ام اس توضیح داده می شود و به مرور که تعداد بیماران افزایش پیدا می کند درمان های مختلفی به حیطه ی آزمایش گذاشته می شود . از دویست سال پیش تا حدود پنجاه سال پیش یعنی به مدت صدو پنجاه سال بشر هیچ پاسخی برای بیماری ام اس نداشت . ولی از پنجاه سال پیش اولین کارآزمایی های بالینی در خصوص بیماری انجام می شود و درحقیقت درمان هایی شروع می شود . اگر من بخواهم سابقه ی این درمان ها را برگردانم ، اولین درمانی که انجام میشود و بیماران ما نیز با آن آشنا هستند استفاده از کورتون و کورتون های تزریقی است که بیماران استفاده می کردند . بعد از آن داروهایی از دو دهه ی پیش به بازار آمد که این داروها به منظور از بین بردن و ریشه کردن بیماری نبودند بلکه داروهایی بودند که می توانستند بیماری را کنترل کنند . مشکل اصلی این داروها این بود که تزریقی بودند و وقتی فرد تزریق می کرد عوارضی مانند عوارض سرماخوردگی داشتند . فرد دچار سردرد و بدن درد می شد و احساس سرماخوردگی پیدا می کرد . گاهی بیماران مجبور بودند که یک روز درمیان یعنی هفته ای سه بار این دارو را تزریق کنند . عوارض عجیب و غریبی مانند استخوان درد داشت که گاهی برخی از بیماران ما تحمل نمی کردند . به هر حال از چند سال پیش روی داروهای خوراکی کار شد و در برنامه ی سال پیش نیز من خدمت عزیزان گفتم که داروهای خوراکی در راه است . خوشبختانه در شش ماه گذشته یکی از داروهای خوراکی که روی آن کار می شد به تصویب مجامع جهانی برای استفاده در ام اس رسید . یک کپسول خوراکی است که سیستم ایمنی را مهار می کند و میزان گلوبولهای سفید را کم می کند . مانع می شود که این گلوبولها به بافت حمله کنند و تخریب سیستم عصبی صورت بگیرد . کپسول هایی است که به صورت روزانه استفاده می شود . هر دارویی که اولین بار به بازار می آید قیمت گرانی دارد . هم اکنون در بازارهای آمریکا و اروپا وارد شده و قیمت بالایی دارد . در ایران هم عزیزان در تلاش هستند که اگر امکان داشته باشد آن را بسازند و هم اینکه آن را تحت پوشش بیمه قرار بدهند به صورتی که برای بیماران قابل استفاده باشد . نکته ای که بسیار مهم است این است که ام اس چند نوع مختلف و یا چند مرحله ی مختلف دارد . وقتی که از رسانه ها گفته می شود دارویی برای ام اس آمده به آن معنا نیست که همه ی بیماران ام اس می توانند از آن استفاده کنند . این داروی جدید هم که یک داروی خوراکی است دارویی نیست که به عنوان درمان و ریشه کنی بیماری باشد . کاری که این دارو می کند این است که تا حدی سیستم ایمنی را مهار می کند و بیماری را کنترل کرده و مانع عود های مکرر بیماری می شود . این دارو هم مانند اینترفرون ها دارویی است که کنترل کننده ی بیماری است و تفاوت آن این است که به صورت خوراکی استفاده می شود . همه ی بیماران ام اس هم نمی توانند از آن استفاده کنند . درصدی از بیماران که بیماری آنها به صورت حمله ای است و اصطلاحاً ما می گوییم عود کننده و بهبود یابنده هستند . در این بیماران می توان استفاده کرد . در بیمارانی که به صورت پیش رونده ی ثانویه و یا پیش رونده ی اولیه هستند این دارو استفاده نمی شود . داروهای دیگری هم در دست بررسی هستند که فکر می کنم آن داروها نیز طی سال آینده وارد بازار جهانی شود .
www.ch3.ir