پرسش :

آيا ممکن است خود کودک باعث اضطراب خويش بشود؟

پاسخ :
گاهي ديگران )اولياي خانه، مدرسه، رسانه‏ها و...( سبب اضطراب کودک مي‏شوند و گاهي عامل اضطراب، خود کودک است.
1. بي‏برنامگي: در روز جمعه يا يک روز تعطيل، کودک از صبح بازي کرده؛ تلويزيون ديده و به ديگر فعاليت‏هاي جنبي پرداخته و اکنون که روز به پايان رسيده است، تکاليف مدرسه مانده؛ براي امتحان روز بعد مطالعه نکرده؛
به نظافت شخصي )استحمام، ناخن گرفتن، کوتاه کردن مو و...( نرسيده و وظايفي را که در منزل به عهده دارد )خريد نان، سبزي و...( انجام نداده است؛ بدين سبب دچار اضطراب مي‏شود؛ زيرا بايد در خانه و مدرسه پاسخگو باشد.
براي پيشگيري از چنين حالتي، والدين بايد در فرصت‏هاي مناسب، با بياني نرم و حساب شده، برنامه‏هاي او را به وي گوشزد کنند و اگر کودک با اين موقعيت مواجه شد، در انجام کارهاي عقب مانده به او کمک کنند تا اين اضطراب از بين برود.
پيشنهاد مي‏شود با کمک خود کودک، تمام کارهايي را که بايد انجام شود، براساس اولويت فهرست کنيد و کارهايي را که اگر آن روز انجام نشوند، اشکال چنداني ايجاد نمي‏کنند، در پايان فهرست قرار دهيد و از فرزند خود بخواهيد، از ساده‏ترين کارها آغاز کند. طبيعي است که با انجام يک کار، روحيه مي‏گيرد؛ سردرگمي‏اش کمتر مي‏شود و با انجام هر کار، از اضطراب او کاسته خواهد شد.
2. مسؤوليت پذيري: گاهي کودک با پذيرفتن مسؤوليت، زمينه‏ي اضطراب خود را فراهم مي‏سازد. نگراني او بدين جهت است که نمي‏داند موفق خواهد شد يا نه. در چنين حالتي، اولياي خانه و مدرسه مي‏توانند با برخورد سنجيده، در تخفيف اضطراب او مؤثر باشند؛ بدين گونه که برايش تبيين کنند مسؤوليتش تمريني است و انتظار توفيق کامل او را ندارند.
والدين مي‏توانند با نقل خاطره‏هاي دوران کودکي خود و عدم کاميابي در مسؤوليت‏ها يا توفيق تدريجي آنان، در کاهش اضطراب کودک مؤثر باشند. گفتن جمله‏هايي از قبيل اين که »مطمئن هستم در کارت موفق خواهي شد«، اضطراب‏آور است.
منبع: کتاب نسیم مهر(1)، حجت الاسلام حسین دهنوی، انتشارات خادم الرضا(علیه السلام)