پرسش :

پسر 11 ساله‏اي دارم که دروغ مي‏گويد. چگونه با آن مقابله کنم؟

پاسخ :
شما بايد علل دروغگويي را بيابيد و اگر علت مشخص شود و از بين برود، معلول نيز از بين خواهد رفت.
با توجه به علل دروغگويي با آن مقابله کنيد:
1. محيط: در محيطي که ديگران دروغ بگويند، کودک نيز دروغ خواهد گفت (ر. ک: ص 107)؛ بنابراين، بايد محيط را اصلاح کنيد.
2. تنبيه: کودکي که براي رفتارش به شدت تنبيه مي‏شود، در صورت ارتکاب خلاف، راست نخواهد گفت. به جاي تنبيه، از ساز و کارهاي باز دارنده (ر. ک: ص 97) استفاده کنيد.
3. جلب توجه: در مقابل دروغ‏هاي او، حساسيت شديد نشان ندهيد و او را در موقعيت‏هاي مناسب نهي کنيد؛ چرا که ممکن است براي جلب توجه باشد.
4. احساس حقارت: کودکي که فراوان توبيخ و سرزنش شود، احساس حقارت مي‏کند و براي جبران اين احساس، دروغ مي‏گويد تا با دروغ‏هايش خود را بزرگ نشان دهد؛ پس سرکوفت را قطع کنيد.
5: لاف زدن: کودکان در اين سن، گاهي لاف مي‏زنند تا بزرگ‏نمايي کنند. او را از زشتي و نامطلوب بودن اين عمل در ديد ديگران آگاه کنيد.
6. شوخي: گاهي براي شوخي دروغ مي‏گويد. او را با روايات امامان عليهم‏السلام آشنا کنيد. (ر. ک: ص 109).
7. پرسش‏هاي فراوان از کودک: پرسش‏هاي فراوان از کودک و سؤال پيچ کردن او، وي را به دروغ وامي‏دارد؛ پس در صورت ارتکاب عمل خلافي، از او نپرسيد: تو اين کار را کرده‏اي؟ بلکه بگوييد: هر کس اين کار را انجام داده، ديگر تکرار نکند.
توصيه مي‏کنم او را از آثار دروغ (محروميت از بهشت و هدايت الاهي، از دست دادن ايمان، فقر، ضعف حافظه، بي‏اعتباري در اجتماع، جرأت بر گناه و...) آگاه کنيد.
اگر از شيوه‏ي محروميت(ر. ک: ص 97) استفاده مي‏کنيد، در صورت دروغگويي او، محروميت را دو برابر کنيد؛ يکي براي عمل خلاف و يکي هم براي دروغگويي تا بفهمد اگر دروغ نگويد، محروميت او نصف خواهد شد.
در صورت راستگويي کودک، از تشويق و تحسين او غافل نشويد.
منبع: کتاب نسیم مهر(1)، حجت الاسلام حسین دهنوی، انتشارات خادم الرضا(علیه السلام)