پرسش :

پسرم در کلاس اول دبيرستان دچار افت تحصيلي شده است؛ در حالي که پيش‏تر، هيچ‏گونه مشکلي نداشت، علت چيست؟

پاسخ :
افت تحصيلي، يعني کاهش عملکرد تحصيلي از سطحي رضايت‏بخش به سطحي نامطلوب. براي مواجهه‏ي درست با اين مشکل، بايد ريشه‏ها را بيابيد. توجه داشته باشيد که بازجويي، پيله کردن، تهديد و حتي التماس براي از بين بردن افت تحصيلي تأثيري ندارد.
افت تحصيلي براي شاگردان اول دبيرستان به دو دليل، عمومي است: 1. فشارهاي خاص دوران بلوغ (اشتغال خاطر، تحليل انرژي ذهني، عدم تمرکز)؛ 2. توهم نادرستي که دبيرستان به مطالعه‏ي فراواني نياز ندارد. براي کم کردن تأثير اين دو عامل، زمينه‏هاي آرامش روحي او را فراهم آوريد و برايش تبيين کنيد که دبيرستان، تکاليف نوشتاري‏اش کمتر مي‏شود؛ اما به جهت تخصصي شدن درس‏ها، از ميزان مطالعه‏ي آن‏ها کاسته نخواهد شد.
افزون بر اين دو، علل ديگري نيز مي‏تواند سبب افت تحصيلي شود:
1. تغيير محيط: هرگونه تغيير محيط (خانه و مدرسه) افت مي‏آورد و پس از تطبيق با محيط جديد، از بين مي‏رود.
2. عقب ماندن از درس: ممکن است چند روزي به سبب مسافرت، بيماري، افسردگي و... از درس عقب مانده باشد که بايد با کلاس‏هاي جبراني خصوصي يا استفاده از همسالان درسخوان جبران شود.
3. انتقام‏جويي: بررسي کنيد شايد خواسته‏اي منطقي و مشروع داشته است و به آن بي‏اعتنايي کرده‏ايد. گاهي نوجوان به سبب بي‏اعتنايي به خواسته‏اش درس نمي‏خواند تا از والدين انتقام بگيرد.
4. همسالان: در محيط دبيرستان، با همسالان و دوستان جديد آشنا شده است. احتمال اين که همسالان او انگيزه‏اي براي درس خواندن ندارند، وجود دارد. بکوشيد با نرمي، ارتباط او را با آنان قطع يا کمتر کنيد.
5. عدم تمرکز: گاهي عوامل تمرکز زدا مثل مشکلات روحي، فضاي نامناسب، لباس تنگ، مکان نامناسب (شلوغ و پر سر و صدا)، زمان نامناسب (هنگام گرسنگي و سيري بيش از حد) و... سبب افت مي‏شوند.
6. مدرسه: برنامه‏ي نامناسب درسي، تعويض معلمان، روش خشن مدرسه، شيوه‏ي تدريس معلمان، وضعيت فيزيکي کلاس، شلوغي کلاس و... نيز در افت تحصيلي دانش‏آموزان مؤثر است.
منبع: کتاب نسیم مهر(1)، حجت الاسلام حسین دهنوی، انتشارات خادم الرضا(علیه السلام)