پرسش :

نوجوان 12 ساله ام خواسته هايي غيرمنطقي دارد.چگونه او را منصرف کنم؟

پاسخ :
اگر از دوران کودکي به خواسته هاي منطقي اش با روي گشاده توجه کرده باشيد، اولاً خواسته هاي غيرمنطقي نخواهد داشت و اگر هم چنين خواسته هايي داشته باشد و ناخشنودي و عدم موافقت شما را درک کند، از آن صرف نظر خواهد کرد.
مهم ترين عامل لجاجت نوجوان و تقويت انگيزه او در رسيدن به خواسته غير منطقي، اين است که حق انتخاب را از او بگيريد. يکي از مهم ترين ويژگي هاي نوجوان استقلال طلبي است و براساس اين ويژگي، دوست دارد خود انتخابگر باشد و اگر والدين، حق انتخاب را به او بدهند، به احتمال بسيار، همان چيزي را انتخاب خواهد کرد که آنان مي خواهند؛ بنابراين، توصيه مي کنم در برابر خواسته هاي غيرمنطقي نوجوان خود، بي درنگ« نه» نگوييد؛ بلکه با سردي بگوييد؛ نظري نداريد و او خود بايد انتخاب کند.
با توجه به برخورد شما در برابر خواسته هاي منطقي اش که با چهره گشاده پاسخ مثبت مي داديد، او بي درنگ مي فهمد که با اين خواسته اش موافق نيستيد؛ ولي چون با صراحت مخالفت نکرديد و حق انتخاب را به او دادي، به احتمال فراوان، همان چيزي را بر مي گزيند که شما خواسته ايد.
بسياري از نوجوانان، همان لحظه واگذاري حق انتخاب به آنان، از خواسته خود منصرف مي شوند. بسياري از دختران، انصراف خود را اعلام مي کنند؛ اما پسران به جهت غروري که دارند، مي گويند: درباره اش فکر خواهند کرد.
احتمال کمي وجود دارد که « اقدام» بکنند؛ اما آن را «عملي» نخواهند ساخت. احتمال اندکي هم وجود دارد که خواسته غيرمنطقي خود را عملي سازند؛ ولي وقتي برخورد کريمانه شما را ببينند، ادامه نخواهند داد.
در صورتي که فرزندتان با وجود برخورد منطقي شما، به راه خطا رفت و آن را ادامه داد، راه بازگرداندن او در ابتدا زور و اهرم فشار نيست. ابتدا از ساز و کارهاي باز دارنده( تحريک عواطف و احساسات، محروميت، شيوه بده و بستان، و قهر) استفاده کنيد و اگر اثري نداشت، او را به تنبيه تهديد کنيد. تنبيه بدني اگر با شرايط انجام شود( ر.ک:ج1، ص 95)درمان آخر است.
امام علي(ع) فرمود:
أخر الدواء الکي(1).
داغ کردن، درمان آخر است.
اگر شما بر اين اساس رفتار کنيد، به وظيفه خود عمل کرده ايد و در صورت عدم تأثير تربيت شما، با پيامدهاي منطقي و طبيعي رفتار ناپسند خود و تجربه اي ناخوشايند مواجه خواهد شد و اميد است که از آن تجربه ناخوشايند درس گيرد.
پی نوشت:
1. نهج البلاغه، خطبه 168.
منبع: کتاب نسیم مهر(2)، حجت الاسلام حسین دهنوی، انتشارات خادم الرضا(علیه السلام)/1388