پرسش :

آيا در قرآن تعدد زوجات مطرح شده است؟ و حكمت آن چيست؟


شرح پرسش :
پاسخ :
خداي متعال در آيه‌ي سوم سوره‌ي نساء مي‌فرمايد: "فَانْكِحُوا مَا طَابَ لَكُم مِنَ النِّسَاءِ..."؛ "اگر مي‌ترسيد كه عدالت و قسط را به پا نكنيد در مورد يتيمان و كودكان بدون سرپرست آن چيزي كه از زنها كه مي‌پسنديد و دل خواه شماست، دو تا يا سه تا يا چهار تا به همسري برگزينيد. اما اگر مي‌ترسيد، خوف اين را داريد كه عدالت را رعايت نكنيد، پس يك همسر بيشتر انتخاب نكنيد..."
در حقيقت اين آيه‌ي شريفه دليلي است بر جواز تعدد زوجات در اسلام كه البته شرايط و بحث خاص خودش را دارد.
اين آيه تعدد زوجات را در اسلام قانونمند كرده. قرآن كريم در مورد عادات و آداب و رسوم و مسائلي كه در بين مردم هست مسائل حلال را از حرام جدا كرده و مسائل حلالش را هم قانونمند كرده. مثلاً در مورد ازدواج با همسران متعدد در طول تاريخ بشر اين مسئله سابقه داشته و حتي برخي افراد حرمسرا تشكيل مي‌دادند مخصوصاً پادشاهان و ثروتمندان.
در حقيقت قرآن كريم با اين مسئله روشمند برخورد كرد و آن را محدود و قانونمند كرد، يعني طوري برنامه‌ي اسلام و اين قانون بيان شد كه از تشكيل حرمسراهاي بزرگ و شهوت‌راني‌ها جلوگيري شود، ولي از طرف ديگر با شرايط سختي، كه قرار داده شد، براي كساني كه واقعاً نياز دارند يا جامعه‌اي كه به تعدد زوجات نياز دارد، اين راه را مسدود نكرد لكن شرايطي برايش قرارداد و قانونمندش كرد و فرمود: اگر مي‌توانيد عدالت را رعايت بكنيد بيش از يك همسر هم اگر كسي انتخاب كند اشكالي ندارد البته شرطش خيلي مشكل است. فرمود كه "فَإِنْ خِفْتُمْ أَلاَّ تَعْدِلُوا" اگر مي‌ترسيد كه عدالت را رعايت نكنيد نه اينكه "عدالت را رعايت نكنيد" وقتي كه شما احتمال مي‌دهيد و مي‌ترسيد كه عدالت رعايت نشود حق نداريد يك همسر بيشتر انتخاب كنيد.
حال چه كسي مي‌تواند بيشتر از يكي انتخاب كند؟ كسي كه نياز دارد؟ مثلاً در جوامع بشري، گاهي اوقات مردها در معرض حوادث قرار مي‌گيرند. از دنيا مي‌روند خانم‌هايي بي‌سرپرست مي‌شوند و يا اينكه گفته شده كه طول عمر جنسي زنان كمتر از مردان است، مردان به صورت متوسط طول عمر جنسي آنها زيادتر است بنابراين نياز به ازدواج‌هاي بيشتري خواهند داشت؛ يا اينكه خانم‌ها معمولاً عادات ماهيانه دارند كه آميزش جنسي جايز نيست؛ و دوران حمل دارند كه معمولاً 9 ماه طول مي‌كشد و در اين دوران ممكن است ممنوعيت‌هاي جنسي باشد؛ و اينها مستلزم اين است كه برخي از مردان نياز جنسي‌شان برطرف نشود و نيازمند به ازدواج با همسران ديگر باشند. گاهي اوقات حوادثي اتفاق مي‌افتد مثل جنگ‌ها و حوادث مانند آن، و مرداني از دنيا مي‌روند و تعداد خانم‌ها زياد مي‌شود كه در اين موارد تعدد زوجات يك راه حل است.
eporsesh.com