پرسش :

چرا زماني كه كل قرآن در شب قدر بر پیامبر اکرم (صلّی الله علیه و آله و سلم) نازل مي‌ شود، چندان منقلب نميشوند، ولي زماني كه در روز مبعث، يك سوره بر پیامبر اکرم (صلّی الله علیه و آله و سلم) نازل مي‌ شود، آن چنان منقلب مي‌شوند؟

پاسخ :
منقلب شدن پیامبر اکرم (صلّی الله علیه و آله و سلم) در شب قدر بود كه به تعبير مرحوم علامه طباطبايي همة قرآن در شب قدر بر قلب مبارك پيامبر نازل مي‌‌‌ شد. [1] كه مقصود حقيقت و جوهرة قرآن منهاي الفاظ و مفاهيم تكراري بود. قرآن يك نزول دفعي دارد و يك نزول تدريجي. نزول دفعي ، نزول مفهوم و حقيقت قرآن بود و نزول تدريجي در طي 23 سال در شب بعثت آمدن جبرئيل امين همراه با وحي الهي و خواندن آيات سورة علق بود. كه موجب انقلاب روحي پيامبر شد. آن بزرگوار زياد يا كم در تمامي زمان هايي كه وحي نازل مي‌‌ شد ، براي حضرت ايجاد مي‌‌ شد، منتهي در روز بعثت، حالت اضطراب و خستگي فوق العاده، محسوس تر و بيش تر بود، زيرا پیامبر اکرم (صلّی الله علیه و آله و سلم)براي اولين بار با فرشتة امين الهي روبرو شده بود. اين اضطراب تا حدي طبيعي است و منافاتي با يقين و اطمينان او به درستي آنچه به او ابلاغ شده ندارد، زيرا روح هر اندازه توانا باشد و بادستگاه غيب و عوالم روحاني بستگي داشته باشد، باز در آغاز كار، وقتي با جبرئيل ايمن كه تا حال با او رو برو نشده است، آن هم در بالاي كوه و به تنهايي، اضطراب و وحشتي به او دست مي‌‌ دهد. بعداً اين اضطراب عادي تر گرديد.[2]
بنابراين دليلي نداريم هنگام نزول دفعيِ حقايق قرآني، پيامبر انقلاب حال پيدا نكرده باشد.
پی نوشتها:
[1] ترجمة تفسير الميزان ، ج 20، ص 763، بنياد علمي و فرهنگي علامه طباطبايي.
[2] آيت الله جعفر سبحاني، فروغ ابديّت ، ج1، ص 218 ـ 229.
eporsesh.com