پرسش :

مفهوم كلي سوره "احزاب‌" چيست‌؟


شرح پرسش :
پاسخ :
سوره احزاب به ترتيب مصحف سي و سومين و به ترتيب نزول نودمين سوره قرآن و مدني است‌.
اين سوره را "احزاب‌" (=دسته‌ها، گروه‌ها) مي‌نامند؛ زيرا اشاره به داستان احزاب (مشركان هم دست‌) و نيز غزوه احزاب (آيات 9 تا 25) است و آن داستان جنگ تاريخي مسلمانان با تمام قبايل و گروه‌هاي دشمن است كه در قرآن احزاب ناميده شده و در تاريخ اسلامي به جنگ خندق نيز معروف است‌.
سوره احزاب يكي از سوره‌هاي پربار قرآن كريم است كه مسائل متنوعي را در زمينه‌هاي مختلف دين اسلام درخود جاي داده است‌.
بحث‌هاي اين سوره در هفت بخش خلاصه مي‌شود:
1. در ابتداي سوره‌، پيامبر اكرم‌(صلّی الله علیه و آله و سلم) به اطاعت خداوند و پرهيز از پذيرش تبعيت منافقان و كافران دعوت شده است‌. مخاطب مستقيم اين دعوت اگرچه پيامبر گرامي هستند، ولي در واقع همه مسلمانان موظفند اين دعوت را اجابت كنند.
2. در بخش دوم به پاره‌اي از خرافه‌هاي زمان جاهليت مانند ترك زن و همسر به بهانه ظهار و پسرخواندگي اشاره شده و تأكيد شده است كه اين خرافه‌ها در اسلام پذيرفته نيست‌.
3. در بخش سوم (آيات 9ـ25) به جنگ احزاب و حوادث تكان دهنده‌ي آن و پيرزوي شگفت‌انگيز مسلمانان بر كافران اشاره شده است.
4. در بخش چهارم بحثي مربوط به همسران پيامبر اكرم‌(صلّی الله علیه و آله و سلم) مطرح شده و دستورات مهمي به آنان داده شده است‌.
5. در بخش پنجم داستان "زينب‌" دختر "جحش‌" كه روزي همسر پسرخوانده پيامبر اكرم‌"زيد" بود و از او جدا شد و به همسري پيامبر اكرم‌درآمد، آمده است‌.
6. در بخش ششم از مسأله حجاب سخن گفته شده و همه زنان مسلمان را به اين امر توصيه كرده است‌.
7. در آخرين بخش به مسأله "معاد" اشاره و راه نجات در آن عرصه را توضيح داده است‌.(ر.ك‌: تفسير نمونه‌، آيت اللّه مكارم شيرازي و ديگران‌، ج 17، ص 184، دارالكتب الاسلاميه / دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهي‌، بهأالدين خرمشاهي‌، ج 2، ص 1246، انتشارات دوستان‌.)
eporsesh.com