پرسش :

قرآن کریم در سوره احزاب پيرامون نقش امام علی(علیه السلام) در جنگ احزاب چه می فرمايد؟


شرح پرسش :
پاسخ :
در سوره احزاب آياتي است كه به گفته گروهي از مفسران درباره علي (ع) نازل شده، و يا نظر به فداكاري‏هاي بي‏نظير او دارد.
در آيه 23 اين سوره مي‏خوانيم «مِنَ المُؤمِنينَ رِجال صَدَقُوا ما عاهَدُوا اللهَ عَلَيْهِ فَمِنْهُمْ مَنْ قَضي نَجْبَهُ وَ مِنْهُمْ مَنْ يَنْتَظِرُ وَ ما بَدَّلُوا تَبْديلاً» [در ميان مؤمنان مرداني هستند كه بر سر عهدي كه با خدا بسته‏اند صادقانه ايستاده‏اند ، بعضي پيمان خود را به آخر بردند (و در اين راه شربت شهادت نوشيدند) و بعضي ديگر در انتظارند و هرگز تغيير و تبديلي (در عهد و پيمان خود) نداده‏اند].
و در آيه 25 همين سوره (يعني دو آيه بعد) مي‏فرمايد «وَرَدَّ اللهُ الَّذينَ كَفَروا بِغَيْظِهِم لَمْ يَنالُوا خَيْراً وَ كَفَي اللهُ المُؤمنينَ القِتالَ وَ كانَ اللهُ قَوِيّاً عَزيزاً» [و خداوند كافران را با قلبي مملو از خشم بازگردانيد، بي‏آنكه نتيجه‏اي از كار خود گرفته باشند، و خداوند (در اين ميدان) مؤمنان را از جنگ بي‏نياز ساخت (و پيروزي را نصيبشان ساخت) و خداوند قوي و شكست ناپذير است].
مي‏دانيم جنگ احزاب از مهمترين غزوات اسلامي بود، زيرا همان گونه كه از نامش پيداست ، مبارزه همه جانبه‏اي از ناحيه عموم دشمنان اسلام بر ضد مسلمانان محسوب مي‏شود، و تمام گروههايي كه با پيشرفت آئين اسلام منافعشان به خطر افتاده بود، دست به دست هم دادند تا كار اسلام و پيامبر اسلام (ص) را يكسره كنند، و براي هميشه فكرشان راحت شود!
در «شواهد التنزيل» در ذيل آيه 23 سوره احزاب با سند خود از علي عليه السلام نقل مي‏كند كه فرمود «فينا نَزَلَتْ رِجال صَدَقُوا ما عاهَدُوا الله عَلَيّهِ». آيه رجال صدقوا ... درباره ما نازل شده است ، سپس فرمود «فَاَنا وَاللهِ المُنْتَظَرُ» [آن كس كه در انتظار (شهادت است) به خدا سوگند منم]. (شواهد التنزيل 2/1 و 2، ح 627)
در مورد آيه 25 سوره احزاب بحث از اين هم گسترده‏تر است ، زيرا بسياري از محدثان و مفسّران گفته‏اند «كَفَي اللّهُ اْلُمؤمِنينَ الْقِتال» [خداوند مؤمنان را از جنگ بي‏نياز ساخت] اشاره به علي عليه السلام و ضربه بسيار مؤثري است كه بر پيكر عمربن عبدود زد و مسلمانان را از جنگ با كفار بي‏نياز نمود.
از جمله كساني كه اين موضوع را نقل كرد‏ه‏اند «عبدالله بن مسعود» است، هنگامي كه آيه فوق را مي‏خواند در تفسير آن مي‏گفت «وَكَفَي اللهُ المُؤمِنينَ القِتالَ «بِعَلِيّ بنِ اَبي طالِبٍ». (شواهد التنزيل 2/3، ح 629)
eporsesh.com