پرسش :

اعجاز علمي به چه معناست؟ آيا قرآن كريم علاوه بر اين كه از نظر اعجاز ابعاد مختلفي دارد، از نظر علمي هم داراي اعجاز است يا نه؟ آيا كسي منكر اين بعد از اعجاز قرآن مي‌باشد؟


شرح پرسش :
پاسخ :
پاسخ دكتر محمد علي رضايي:
قرآن كريم در آيات متعددي در رابطه با اعجاز علمي قرآن و رابطه‌ي آن با تفسير علمي مردم را به مبارزه مي‌طلبد و به اصطلاح «تحدّي» مي‌كند؛ هم‎چنان كه مي‌فرمايد:
وَ إِنْ كُنْتُمْ فِي رَيْبٍ مِمَّا نَزَّلْنا عَلى عَبْدِنا فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِنْ مِثْلِه؛ِ[1] اگر شما بر آنچه به پيامبر اسلام نازل كرده‎ايم شك مي‌كنيد، يك سوره مثل آن بياوريد.
برخي از مفسرين[2] معتقدند كه اين يك دعوت عام و شامل ابعاد گوناگوني است؛ يعني همان‌طور كه قرآن كريم از نظر فصاحت و بلاغت و بيان قوانين معجزه است، از لحاظ مسائل علمي و رازگويي‌هاي علمي نيز معجزه است. قرآن از زوجيّت عام[3] سخن مي‌گويد (همه چيز به صورت زوج است) در صدر اسلام كسي از اين مطلب اطلاعي نداشت، هر چند كه در مورد زوجيّت گياهان مطالبي مي‌دانستند؛ و اين نشانه‌ي رازگويي و اعجاز قرآن است كه چند قرن بعد، اين مطلب كشف شده است. قرآن مي‌فرمايد:
ما از هر چيزي زوج آفريديم.[4]
نكته اين كه، بعضي از موارد تفاسير علمي، منتهي به اعجاز علمي قرآن مي‌شود. اعجاز علمي يعني اولاً، آيه گزاره يا مطلب علمي‌اي را در مورد مسائل طبيعت بيان كند (مثل: آسمان‌ها، زمين، گياهان و روابط پديده‌هاي طبيعي)؛ ثانياً، رازآگين باشد، يعني در زمان صدر اسلام كسي از آن اطلاعي نداشته باشد؛ پس اگر چيزي با اين دو خصوصيت باشد، اعجاز علمي قرآن ناميده مي‌شود.[5]
پی نوشتها:
[1] . سوره‌ي بقره، آيه‌ي 23.
[2] . ابولقاسم خوئي، مرزهاي اعجاز، ترجمه‎ي جعفر سبحاني، ص 115.
[3] . سوره‌ي يس، آيه‌ي 36.
[4] . سوره‌ي زخرف، آيه‌ي 12.
[5] . محمد علي رضايي اصفهاني، پژوهشي در اعجاز علمي قرآن.
منبع: آشنايي با تفسير علمي قرآن، گفتگو با دكتر ناصر رفيعي و دكتر محمد علي رضايي، مركز مطالعات و پژوهش‌‌هاي فرهنگي‌‌حوزه‌ ‌‌علميه (1381 ).