پرسش :
شبهه: چرا حجاب زن و مرد تفاوت دارد و چرا بايد مقدار پوشش بدن زنان بيش‌تر از مردان باشد؟ آيا اين تفاوت غير عادلانه و تبعيض آميز نيست؟[1]
شرح پرسش :
پاسخ :
احكام تشريعي اسلام، متناسب با ويژگي‌هاي تكويني و به منظور تأمين مصالح و دفع مفاسدي است كه افراد را تهديد ميكند. تفاوت زن و مرد در بسياري از احكام تشريعي، از جمله حجاب نيز نشأت گرفته از تفاوتهاي تكويني آنها است.
تحقيقات علمي در فيزيولوژي و روان‌شناسي، در باب تفاوتهاي جسمي و روحي زن و مرد، ثابت كرده است كه مردان نسبت به محركهاي چشمي حساستر از زنان‌اند و برعكس، زنان در مقابل محركهاي لمسي حساسيت بيش‌تري دارند.[2]
تحقيقات و تجربههاي علمي نشان ميدهد كه آن اندازه كه مرد از نگاه كردن به تن و اندام زن تحريك ميشود، زن از مشاهده‌ي مرد تحريك نميشود. در روان‌شناسي جنسي نيز ثابت شده است كه تمامي سطح بدن زن براي مرد محرك است، اما در مرد چنين نيست.[3]
دين مقدس اسلام نيز متناسب با ويژگي‌ها و تفاوتهاي تكويني زن و مرد، احكام و تعاليم نوراني خود را تشريع كرده است؛ مثلاً براي حفاظت مردان از مفاسد ناشي از حساسيت بيش‌تر آنان نسبت به محركهاي چشمي شهوتانگيز، آنها را به مراقبت و كنترل بيش‌تر چشم در مواجهه با نامحرم مأمور كرده است. در حديثي از امام رضا(ع) نقل شده است:
حُرِّم النظر الى شعور النساء المحجوبات بالازواج و الي غيرهنّ من النساء لما فيه من تهييج الرجال و ما يدعو اليه التهييج من الفساد؛[4] خداوند نگاه كردن به موهاي زنان ازدواج كرده‌ي محجوبه و غير آنها را حرام كرده است؛ زيرا نگاه شهوتانگيز مردان، باعث تهييج جنسي، و تهييج جنسي باعث فساد است.
در مقابل، به دليل لطافت و حساسيت بيش‌تر زنان نسبت به محركهاي لمسي، براي حفاظت آنان از مفاسد ناشي از اين ويژگي، آنها را به حجاب و پوشش بيش‌تر در مواجهه با مردان نامحرم دستور داده است؛ به گونهاي كه طبق فتواي مشهور فقها، زنان بايد در مقابل نامحرم همه‌ي بدن، به استثناي وجه و كفين را بپوشانند؛ ولي اين مقدار پوشش براي مردان واجب نيست؛ و اين حكم اسلام، غير عادلانه و تبعيض آميز نيست؛ زيرا متناسب با ويژگي‌هاي متفاوت زن و مرد است.
نكته‌ي ديگري كه تبيين كننده‌ي تفاوت حكم حجاب و پوشش زن و مرد از نظر اسلام ميتواند باشد، تفاوت تكويني و فطري آنها از نظر مقدار حيا و شرم است. در روايتي تصريح شده است: «الحياء عشرة اجزاء فتسعة في النساء و واحد في الرجال»[5]؛ حيا و شرم ده قسمت است، كه نُه قسمت آن در زنان و يك قسمت آن در مردان است. آثار و شواهد تاريخ گذشته و حال پوشش زن و مرد نيز حاكي از اين است كه معمولاً پوشش زنان بيش‌تر از مردان بوده است؛[6] بنابراين، يكي از علل ديگر پوشش بيش‌تر زنان نسبت به مردان، زيادي حجب و حياي آنان نسبت به مردان است كه در روايت به آن تصريح شده و تجربه و واقعيت خارجي نيز مؤيد آن است.
پی نوشتها:
[1] . مقاله «آزادي و برابري زن در اسلام»، نشريه‌ي آواي زن، شماره‌ي 21.
[2] . غلامعلي حداد عادل، فرهنگ برهنگي و برهنگي فرهنگي، ص 63، به نقل از: «تفاوتهاي زن و مرد از نظر فيزيولوژي و روان‌شناسي»، دكتر محمود بهزاد، مجله‌ي نگين، شماره‌ي 134، تيرماه 1355.
[3] . غلامعلي حداد عادل، همان، ص64، به نقل از كتاب:
The psycholojy of clothes ، ص107.
[4] . حر عاملي، وسائل الشيعه، ج 14، ص 140، روايت 12.
[5] . محمدي ري شهري، ميزان الحكمه، ج 2، ص 570، واژه‌ي حياء.
[6] . سيد مهدي قانع، «انسان، پوشش و ريشههاي تاريخي»، مجله‌ي پيام زن، شماره‌ي 19، ص 68.
منبع: حجابشناسي (چالشها و كاوشهاي جديد)، حسين مهديزاده، مركز مطالعات و پژوهش‌‌هاي فرهنگي حوزه‌ي علميه(1381).
احكام تشريعي اسلام، متناسب با ويژگي‌هاي تكويني و به منظور تأمين مصالح و دفع مفاسدي است كه افراد را تهديد ميكند. تفاوت زن و مرد در بسياري از احكام تشريعي، از جمله حجاب نيز نشأت گرفته از تفاوتهاي تكويني آنها است.
تحقيقات علمي در فيزيولوژي و روان‌شناسي، در باب تفاوتهاي جسمي و روحي زن و مرد، ثابت كرده است كه مردان نسبت به محركهاي چشمي حساستر از زنان‌اند و برعكس، زنان در مقابل محركهاي لمسي حساسيت بيش‌تري دارند.[2]
تحقيقات و تجربههاي علمي نشان ميدهد كه آن اندازه كه مرد از نگاه كردن به تن و اندام زن تحريك ميشود، زن از مشاهده‌ي مرد تحريك نميشود. در روان‌شناسي جنسي نيز ثابت شده است كه تمامي سطح بدن زن براي مرد محرك است، اما در مرد چنين نيست.[3]
دين مقدس اسلام نيز متناسب با ويژگي‌ها و تفاوتهاي تكويني زن و مرد، احكام و تعاليم نوراني خود را تشريع كرده است؛ مثلاً براي حفاظت مردان از مفاسد ناشي از حساسيت بيش‌تر آنان نسبت به محركهاي چشمي شهوتانگيز، آنها را به مراقبت و كنترل بيش‌تر چشم در مواجهه با نامحرم مأمور كرده است. در حديثي از امام رضا(ع) نقل شده است:
حُرِّم النظر الى شعور النساء المحجوبات بالازواج و الي غيرهنّ من النساء لما فيه من تهييج الرجال و ما يدعو اليه التهييج من الفساد؛[4] خداوند نگاه كردن به موهاي زنان ازدواج كرده‌ي محجوبه و غير آنها را حرام كرده است؛ زيرا نگاه شهوتانگيز مردان، باعث تهييج جنسي، و تهييج جنسي باعث فساد است.
در مقابل، به دليل لطافت و حساسيت بيش‌تر زنان نسبت به محركهاي لمسي، براي حفاظت آنان از مفاسد ناشي از اين ويژگي، آنها را به حجاب و پوشش بيش‌تر در مواجهه با مردان نامحرم دستور داده است؛ به گونهاي كه طبق فتواي مشهور فقها، زنان بايد در مقابل نامحرم همه‌ي بدن، به استثناي وجه و كفين را بپوشانند؛ ولي اين مقدار پوشش براي مردان واجب نيست؛ و اين حكم اسلام، غير عادلانه و تبعيض آميز نيست؛ زيرا متناسب با ويژگي‌هاي متفاوت زن و مرد است.
نكته‌ي ديگري كه تبيين كننده‌ي تفاوت حكم حجاب و پوشش زن و مرد از نظر اسلام ميتواند باشد، تفاوت تكويني و فطري آنها از نظر مقدار حيا و شرم است. در روايتي تصريح شده است: «الحياء عشرة اجزاء فتسعة في النساء و واحد في الرجال»[5]؛ حيا و شرم ده قسمت است، كه نُه قسمت آن در زنان و يك قسمت آن در مردان است. آثار و شواهد تاريخ گذشته و حال پوشش زن و مرد نيز حاكي از اين است كه معمولاً پوشش زنان بيش‌تر از مردان بوده است؛[6] بنابراين، يكي از علل ديگر پوشش بيش‌تر زنان نسبت به مردان، زيادي حجب و حياي آنان نسبت به مردان است كه در روايت به آن تصريح شده و تجربه و واقعيت خارجي نيز مؤيد آن است.
پی نوشتها:
[1] . مقاله «آزادي و برابري زن در اسلام»، نشريه‌ي آواي زن، شماره‌ي 21.
[2] . غلامعلي حداد عادل، فرهنگ برهنگي و برهنگي فرهنگي، ص 63، به نقل از: «تفاوتهاي زن و مرد از نظر فيزيولوژي و روان‌شناسي»، دكتر محمود بهزاد، مجله‌ي نگين، شماره‌ي 134، تيرماه 1355.
[3] . غلامعلي حداد عادل، همان، ص64، به نقل از كتاب:
The psycholojy of clothes ، ص107.
[4] . حر عاملي، وسائل الشيعه، ج 14، ص 140، روايت 12.
[5] . محمدي ري شهري، ميزان الحكمه، ج 2، ص 570، واژه‌ي حياء.
[6] . سيد مهدي قانع، «انسان، پوشش و ريشههاي تاريخي»، مجله‌ي پيام زن، شماره‌ي 19، ص 68.
منبع: حجابشناسي (چالشها و كاوشهاي جديد)، حسين مهديزاده، مركز مطالعات و پژوهش‌‌هاي فرهنگي حوزه‌ي علميه(1381).
تازه های پرسش و پاسخ
ارسال نظر
در ارسال نظر شما خطایی رخ داده است
کاربر گرامی، ضمن تشکر از شما نظر شما با موفقیت ثبت گردید. و پس از تائید در فهرست نظرات نمایش داده می شود
نام :
ایمیل :
نظرات کاربران
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}