پرسش :

مطابق احاديث، حضرت ابوالفضل(علیه السلام) داراي قامتي بلند و جسمي تنومند بود. از طرفي گفته مي‎شود كه از غذاي مختصر و فقيرانه متناسب افراد همزمان خود استفاده مي‎كرده است. از نظر عقلي (جداي از عقايد مذهبي) علت وجود اين قامت و نيرو چه بوده است؟ در صورتي كه برادران و پدر بزرگوارشان داراي قدي متوسط بودند؟

پاسخ :
بشر از دير زمان به اين نكته توجه داشته كه يك موجود زنده، بسياري از صفات و خصائص خود را به نسل بعد منتقل مي‎كند و در واقع نسل بعد وارث صفات نسل قبل مي‎شود؛ در بعضي از روايات كلمه‎ي «عِرْق» آمده است و اين عرق همان چيزي است كه علم امروز به كلمه «ژن» تعبير مي‎كند، براي مثال، رسول اكرم(ص) فرمود:
انظر في ايّ شيء تضع ولدك فان العرق دساس
«نگاه كن و ببين فرزند خود را در چه رحمي قرار مي‎دهي؛ همانا ريشه خانوادگي راه خود را باز مي‎نمايد.»
اساساً ژن‎ها صفات والدين را از نظر روحي و جسمي به فرزندان منتقل مي‎كنند، هرچند بعضي قابل تغيير است؛ اما در بين اين صفات، انتقال بعضي از صفات مادر، مانند: جنون، حماقت و شجاعت اجتناب ناپذير است.[1] اكنون پاسخ روشن مي‎شود، اگر چه حضرت علي(ع) داراي قامت بلندي نبود، ولي اندامي قوي و نيرومند داشت.[2] مادر حضرت ابوالفضل(ع) از يك طايفه شجاع و داراي قامتي بلند بود. تاريخ ‎گواهي مي‎دهد كه پدران و دايي‎هاي ام‎البنين از دليران عرب بوده‎اند؛ افزون بر شجاعت، سالار و رئيس قوم خود هم به شمار مي‎آمدند، به طوري كه سلاطين زمان (قبل از اسلام) در برابرشان سر تسليم فرود مي‎آوردند؛ از اين رو عقيل برادر حضرت علي(ع) به ايشان عرض كرد: در ميان عرب از پدرانش شجاع‎تر يافت نمي‎شود. اميرالمؤمنين(ع) نيز مقصودش آن بود كه همسري براي خويش برگزيند كه زاده دلاوران عرب باشد، اين جاست كه مي‎بينيم در وجود شريف ابوالفضل(ع) دو گونه شجاعت در هم آميخته: اولي شجاعت هاشمي و علوي كه ارجمندتر و والاتر از صفات مادري است و از جانب پدرش، سرور اوصيا، به او رسيده است. و ديگري شجاعت عامري (تبار ام‎البنين) كه از طرف مادرش به ارث برده است؛ زيرا در تيره مادريش، جدي شجاع چون عامر بن مالك بوده است كه به سبب قهرمان سالاري، او را «ملاعب الاسنّة»، يعني كسي كه نيزه‎ها را به بازي مي‎گيرد، مي‎ناميدند.[3]حضرت ابوالفضل(ع) نيز از قانون وراثت جدا نيست و شجاعت و تنومندي پدر و مادر، به ويژه بلندي قامت را از ام‎البنين به ارث برده است و اين حقيقت از نظر عقلي و فيزيولوژي هم مورد تأييد است.
پی نوشتها:
[1]. رابطه وراثت و تربيت، احمد مطهري، ص10، دارالنشر الاسلامي، ط مهرماه 1366.
[2]. ارشاد، شيخ مفيد، انتشارات علميه، ط 1346.
[3]. چهره درخشان قمر بني‎هاشم(ع)، علي رباني خلخالي، ، ج 1، ص 62 ، مكتب الحسيني.
منبع: نهضت عاشورا (تحريف‌ها و شبهه‌ها)، مركز مطالعات و پژوهش‌‌هاي فرهنگي حوزه‌ي علميه (1381)