پرسش :

فرق معجزه با امور خارق العاده ديگر مانند سحر و جادو چيست؟

پاسخ :
معجزه داراى امتيازها و ويژگى هايى است كه در ساير كارهاى خارق العاده وجود ندارد. اين ويژگى ها عبارت است از:
1. سحر و جادو و مانند آن، امورى فرا گرفتنى هستند و انجام آن ها به آموزش و تمرين و رياضت نياز دارد،[1] ولى معجزه، بدون آموزش و تمرين، آورده مى شود؛ براى مثال، حضرت مسيح(عليه السلام) در گهواره با سخن گفتن خود، اعجاز مى كند، بدون آن كه آموزش و تربيت در اين زمينه دخالتى داشته باشد.
2. ساحران و مرتاضان و مانند آن ها، در هر شرايطى از زمان و مكان و با هر ابزارى، بر انجام كارهاى خود توانايى ندارند و قدرت آن ها به امور معينى محدود است؛ لذا براى همه ى افراد همان كارهاى معين را تكرار مى كنند، ولى معجزه هاى پيامبران، هيچ يك از اين قيدها و شروط را ندارد؛ چرا كه به نيروى لا يزال و نامحدود الهى وابسته است؛ از اين رو، گاه مردم امر بى سابقه اى را از پيامبر مى خواستند و او به اذن خداوند، آن راـ بر طبق خواسته هاى آن ها ـ انجام مى داد.
3. ساحر و جادوگر ادعاى پيامبرى ندارد؛ اما پيامبر همزمان با ارائه ى معجزه، به پيامبرى خويش تصريح مى كند. [2]
4. سحر و جادو با نيروى قوى تر و بالاتر از نوع خود، قابل معارضه و شكست پذير است، ولى معجزه را نمى توان شكست داد و با آن مقابله كرد.
5. صاحبان سحر و جادو در بيشتر موارد به دنبال دنيا و منافع خود هستند و يا اخلاق فاسدى دارند كه نشان مى دهد آنچه انجام مى دهند، معجزه نيست، ولى معجزه تنها از كسانى صادر مى شود كه جلوگاه ويژگى هاى نيك و اخلاق پسنديده هستند و داراى هدف عالى تربيتى و انسانى مى باشند.
6. معجزه ى پيغمبران، بر خلاف سحر و جادو، همراه با تحدى است؛ يعنى دعوت به مقابله و معارضه و اعلان به مردم كه اگر مى توانند، مانند آن را بياورند.[3]
منابعى براى آگاهى بيشتر:
1. رسالت جهانى پيامبران، آية الله جعفر سبحانى، ص134ـ140.
2. آموزش عقايد، استاد مصباح يزدى، ج 2، ص 264 به بعد.
پی نوشتها:
[1]. قرآن در اين زمينه مى فرمايد: «وَ لكِنَّ الشَّياطِينَ كَفَرُوا يُعَلِّمُونَ النّاسَ السِّحْرَ؛ بقره،102. لكن شياطين كفر ورزيده و به مردم سحر تعليم مى دادند.»
[2]. و يا امام ـ با تعميم در مفهوم معجزه ـ اظهار مى كند كه وصى و خليفه ى پيامبر است.
[3]. البته لازم نيست كه تحدى به صراحت اعلام شود، بلكه اگر كيفيت آوردن معجزه به گونه اى باشد كه همگان تحدى را از آن بفهمند، كفايت مى كند.
منبع: پرسش ها و پاسخ هايى پيرامون نبوت و رسالت، فاضل عرفان، انتشارات مركز مديريت حوزه علميه (1383).