پرسش :

تعداد پيامبران چند تا است؟

پاسخ :
براساس قول مشهور، عدد پيامبران الهى يكصدو بيست وچهار هزار نفر است، و اصل در اين شهرت، رواياتى است كه در اين باره از معصومين(عليهم السلام) نقل شده است:
1. امام رضا(عليه السلام) از پدرانش نقل مى كند كه رسول خدا(صلى الله عليه وآله) فرمود: «خلق الله ـ عز و جل ـ مأة ألف نبى و أربعة و عشرين الف نبى أنا أكرمهم على الله و لا فخر...[1]؛ خداوند ـ عزّ و جلّ ـ يكصد و بيست و چهار هزار پيامبر آفريده كه من گرامى ترين آن ها نزد خدايم و فخرى نيست... .»
2. ابو بصير از امام صادق(عليه السلام) و ابو حمزه از امام چهارم(عليه السلام) روايت كرده اند:
«من أحب أن يصافحه مأة الف نبى و اربعة و عشرون ألف نبى فليزر قبر أبى عبدالله الحسين بن على(عليه السلام) فى النصف من شعبان...؛ كسى كه دوست دارد يكصد و بيست و چهار هزار پيامبر با او مصافحه كنند، در نيمه ى شعبان قبر ابى عبدالله الحسين(عليه السلام) را زيارت كند... .»[2]
3. امام باقر(عليه السلام) از پيامبر گرامى اسلام(صلى الله عليه وآله) روايت مى كند:
«...كان عدد جميع الانبياء مأة ألف نبى و اربعةً و عشرين ألف نبى خمسة منهم اولوالعزم...؛[3] تعداد پيامبران يكصدو بيست و چهار هزار نفر است كه پنج نفر آن ها اولوالعزم مى باشند... .»
4. ابوذر ـ رحمه الله ـ مى گويد: از پيامبر(صلى الله عليه وآله) پرسيدم كه پيامبران چند نفرند؟ ايشان فرمودند: يكصد و بيست و چهار هزار نفر هستند. عرض كردم: عدد رسولان چند تاست؟ فرمود: سيصد و سيزده نفر...[4].»
شيخ صدوق نيز مى گويد: «اعتقاد ما در باره ى عدد پيامبران اين است كه يكصد و بيست و چهار هزار نفر بوده اند... .»[5]
البته روايت هاى ديگرى هم هست كه تعداد آن ها را بيشتر يا كمتر از آنچه ذكر شد، معرفى مى كنند. در بعضى از اين روايت ها، تعداد پيامبران هشت هزار[6]، و در بعضى سيصد و بيست هزار[7]، و در بعضى ديگر يكصدو چهل هزار[8] ذكر شده است، ليكن مشهور ميان دانشمندان شيعى، همان روايت هايى است كه عدد پيامبران را يكصدو بيست و چهار هزار نفر مى داند، و اين كه سلسله ى پيامبران با حضرت آدم ابوالبشر(عليه السلام) آغاز و با حضرت محمد بن عبدالله(صلى الله عليه وآله)پايان يافته است.
تذكر:
بايد توجه داشت كه تعداد تفصيلى پيامبران مساله اى نيست كه جزو ضروريات دين باشد كه اگر كسى از عدد خاص، يكى كم تر يا بيشتر گفت، مرتد شمرده شود، بلكه ما به اجمال معتقديم كه پيامبران متعددى وجود داشته اند، ولى آگاهى دقيقى از عدد آن ها نداريم و تنها از روى ظن، عدد صد و بيست و چهار هزار را پذيرفته ايم؛ چرا كه اين عدد مضمون چند روايت است كه به حد تواتر و يقين نمى رسد؛ البته راه ديگرى جز روايات ياد شده، براى شناختن عدد پيامبران وجود ندارد و روشن است كه اين موضوع از دسترس دلايل عقلى نيز خارج مى باشد؛ بنابراين، نمى توان از راه عقل، حقيقت موضوع را دريافت.
منابعى براى آگاهى بيشتر:
1. آموزش عقايد، ج 2، ص 281.
2. فلسفه ى وحى و نبوت، ص 231ـ233.
3. تفسير الميزان، ج 2، ص 144.
4. راهنماشناسى (اصول عقايد2)، ص 262
پی نوشتها:
[1]. بحار الانوار، ج 11، ص 30.
[2]. بحارالانوار، ج 11، ص 32.
[3]. همان، ص 43.
[4]. همان، ص 32.
[5]. همان، ص 28؛ به نقل از اعتقادات صدوق، ص 69.
[6]. همان، ص 31.
[7]. همان، ص 60.
[8]. بحار الانوار، ج 16، ص 352.
منبع: پرسش ها و پاسخ هايى پيرامون نبوت و رسالت، فاضل عرفان، انتشارات مركز مديريت حوزه علميه (1383).