پرسش :

آيا توسّل و مؤثر دانستن غير خدا و شرك نيست؟

پاسخ :
شفاعت گنه كاران، ممكن است در مراحل گوناگون پس از مرگ، صورت بگيرد:
1. برزخ.
2. موافق قيامت.
3. پس از دخول در جهنم و مدت‏ها تحمل عذاب دوزخ.
با توجّه به اين مراحل، روشن مي‏شود كه ميان آن دسته رواياتي كه شفاعت را در حق سبك شمرندگان نماز جاري نمي‏داند و يا مجازات زناكار را دخول در جهنم و عذاب‏هاي آن مي‏داند؛ با دسته ديگري از روايات كه ذره‏اي از ايمان را موجب بهره‏مندي از شفاعت مي‏داند، منافاتي وجود ندارد. در حقيقت بر اساس دسته اول روايات،{1} شفاعت در مرحله اول و دوم، شامل حال سبك شمرندگان نماز، يا زناكاران نمي‏شود و چنين كساني پس از دخول در جهنم و تحمل ساليان دراز عذاب دردناك، استحقاق و قابليت شفاعت را پيدا مي‏كنند و بالاخره با شفاعت نجات مي‏يابند.
امام باقر(ع) مي‏فرمايد: «گروهي از مردم در آتش جهنم مي‏سوزند تا اينكه گداخته مي‏شوند، آن گاه شفاعت نجاتشان مي‏دهد».{2}
بنابراين بهره‏مندي از شفاعت، بستگي به ميزان تحصيل شرايط آن (ايمان و عمل صالح) دارد. پس مقصود از نجات يافتن كسي كه ذره‏اي ايمان در دل دارد، اين است كه بالاخره ايمان او سبب نجاتش خواهد شد؛ هر چند پس از تحمل ساليان دراز عذاب جنهم باشد. در مقابل، كساني كه به طور كلي از ايمان محروم‏اند و دين و عمل آنها مورد رضايت خداوند نيست (مشركان، كافران، ناصبيان و دشمنان رسول اكرم و خاندان او) محروم از شفاعت بوده و در عذاب جهنم جاودانه و هميشگي خواهند بود.
پی نوشتها:
[1].كافي، ج 5، ص 476، ح 9؛ من لا يحضره الفقيه، ج 4، ص 31، ح 70.
[2].ميزان الحكمه، ج 1، ص 475، ح 2940.
eporsesh.com