پرسش :

اگر با اعمال نيكو به بهشت وارد شويم چه عاقبتي در انتظار ماست. بعدش چي؟

پاسخ :
آرزوي ديرينه همه انسانها رسيدن به آرامش و نشاط روحي است و اين نشاط همان چيزي است كه انسان در سايه اطاعت از فرامين الهي كه در جهت رسيدن به اين ميل باطني تنظيم شده به آن مي رسد. گاه مي شود انسان را به بهترين باغها دعوت مي كنند، و انواع وسائل پذيرايي را براي او فراهم مي سازند، اما روحش چنان افسرده و گرفته است كه از هيچيك از آنها لذت نمي برد، انسان هنگامي مي تواند از مواهب الهي لذت برد كه روح او داراي نشاط باشد.
از آيات مختلف قرآن استفاده مي شود، بهشتيان آن چنان غرق نشاطند كه آثارش به خوبي در چهره هاي آنان موج مي زند. تعبيراتي كه قرآن كريم در اين زمينه به كار برده بسيار جالب و پر جاذبه است: "وجوة يومئذ ناعمه، لسعيها راضيه" (1) "چهره‌هايي در آن روز شاداب و با طراوتند و از سعي و تلاش خود خشنودند"
ناعمه از ماده نعمت گرفته شده و در اينجا به معناي غرق نعمت بودن است، آنچنانكه آثارش از خوشحالي و سرور و شادابي و طراوت در چهره ظاهر شود. بعضي نيز گفته اند: از ماده نعومت به معني نرمي و لطافت گرفته شده، كه آن نيز نتيجه نعمت هاي گوناگون است.
بديهي است اين طراوت و شادابي و صورتهاي نوراني كه، به گفته بعضي از مفسران، همچون ماه شب چهارده مي درخشد، معلول نعمت هاي مادي نيست، چرا كه نعمتهاي مادي به تنهايي نمي تواند چنين آثاري را به بار آورد، حتماً اين اثر نتيجه نشاط معنوي فوق العاده روحاني آنها است كه در جسمشان پرتو افكن مي شود.
ذيل آيه نيز گواه بر شاهد اين معني است.
اين مطلب با تعبير ديگري در آيه 24 سوره مطففين آمده است:
"تعرف في وجوههم نظره النعيم" در چهره هايشان طراوت و نشاط نعمت را مي بيني و مي شناسي.
"نظره" در اصل به معني زيبايي است منظور از "نظره النعيم" طراوت و شادابي خاصي است كه بر اثر وفور نعمت و زندگي مرفه به انسان دست مي دهد و حكايت از نشاط دروني مي كند. چنان است كه رنگ رخساره خبر مي دهد از سر درون.
علاوه بر اينها لذت درك رضاي محبوب از بزرگترين لذات معنوي است. لذتي است آميخته با احساس شخصيت و ارزش وجودي، چرا كه اگر ارزش و شخصيتي نداشت از سوي محبوب بزرگش پذيرفته نمي شد.
قرآن مجيد بارها به اين نكته لطيف اشاره كرده و بر آن تكيه نموده است: در آيه 15 سوره آل عمران، بعد از ذكر باغهاي سرسبز بهشتي و همسران پاك و پاكيزه مي فرمايد: "و رضوان من الله" و خشنودي خداوند "نصيب آنهاست"
اين نعمتي است برتر از همه آنها كه در يك جمله كوتاه و سربسته بيان شده است.
درآيه 72 سوره توبه از اين مسأله كمي پرده را بالاتر مي زند و بعد از بيان شمه اي از نعمتهاي مادي بهشت از جمله باغهاي پر طراوتي كه از زير درختانش نهرها جاري است و همچنين مسكنهاي پاكيزه بهشتي مي افزايد: "و رضوان من الله اكبر" "و خشنودي و رضاي خدا، (از همه اينها) برتر است " سپس آيه را با اين جمله پايان مي دهد:
"ذلك هو الفوز العظيم": "و پيروزي بزرگ همين است".
تعبير اكبر و همچنين جمله ذلك هو الفوز العظيم، به خوبي نشان مي دهد كه هيچ موهبتي از مواهب الهي به اين پايه نمي رسد، به گونه اي كه جمله اخير، كه مفهوم حصر را در بر دارد مي گويد: "پيروزي بزرگ همين است" .(2)
منابع و مآخذ:
1ـ قرآن كريم، غاشيه، 8
2ـ ديدار يار، (بخشهايي از معاد در كلام وحي) آيت الله العظمي مكارم شيرازي با همكاري جمعي از فضلا.
eporsesh.com