پرسش :

از نظر قرآن كريم شفيع كيست و بالاترين شفاعت كننده در روز قيامت كيست‌؟


شرح پرسش :
پاسخ :
"شفاعت‌" از لغت شفع به معناي جفت و در كنار قرار گرفتن است و به ضميمه شدن فرد برتر و قوي‌تر براي كمك به فرد ضعيف‌تر اطلاق گرديده است‌.
شفاعت در آخرت و روز قيامت آن است كه اولياي خدا اعم از پيامبران‌، امامان‌، علما، شهدا كه به قلّه تكامل معنوي رسيده‌اند دست ضعيفاني را گرفته و آنان را از عذاب خدا نجات مي‌دهند و مقام شفاعت و اجازة آن‌ها تنها به دست خداوند متعال بوده و خداوند متعال بالاترين شفاعت كننده است‌; "همه شفاعت‌ها مخصوص خداوند است‌."(زمر،44)
شفاعت به معناي صحيح آن بر محور دگرگوني و تغيير موضع "شفاعت شونده‌" دور مي‌زند; يعني شخص شفاعت شونده موجباتي فراهم مي‌سازد كه از يك وضع نامطلوب و در خور كيفر بيرون آمده و به وسيلة ارتباط با شفيع خود را در وضع مطلوبي قرار دهد كه شايسته و مستحق بخشودگي گردد و ايمان به اين نوع شفاعت در واقع يك مكتب عالي تربيت و وسيلةاصلاح افراد گناهكار و آلوده‌، و بيداري و آگاهي است‌.
برخي از كساني كه مي‌توانند كساني را شفاعت كنند عبارتند از:
1. خداوند متعال‌; (زمر،44)
2. پيامبر گرامي اسلام‌; (نسأ،64)
3. فرشتگان‌; (مؤمن‌،7)
4. شفاعت امامان معصوم و اهل‌بيت‌: پيشوايان معصوم در مواردي چندين بار با سوگند فرموده‌اند: "واللّه ما شفاعت مي‌كنيم‌، و اللّه ما شفاعت مي‌كنيم و اللّه ما شفاعت مي‌كنيم‌."
5. علما; امام صادق‌، مي‌فرمايد: "خداوند در روز رستاخيز "عالِم‌" و "عابد" را بر مي‌انگيزد، به عابد مي‌گويد تنها به سوي بهشت رو; ولي به عالِم مي‌گويد براي مردمي كه تربيت كردي شفاعت كن‌."(بحارالانوار، علامه مجلسي‌; ج 8، ص 56، مؤسسه الوفأ، بيروت‌.)
6. قرآن كريم‌، حضرت علي‌مي‌فرمايد: "بدانيد كه قرآن شفاعت كننده‌اي است كه شفاعتش روز قيامت پذيرفته است‌."(شرح نهج البلاغه‌، ابن ابي الحديد، ج 10، ص 18، انتشارات كتابخانه آيت اللّه مرعشي‌، قم‌.)
7. شهدأ; پيامبر گرامي‌مي‌فرمايد: "يشفع الشهيد في سبعين انساناً من اهل بيته‌; شفاعت شهيد در مورد هفتاد نفر از خانواده‌اش پذيرفته مي‌شود."
و... با توجه به آيات و روايات شفاعت شونده نيز بايد شرايط و قيودي داشته باشد كه بدون تحقق آن‌ها شفاعت امكان ندارد از جمله‌، رضايت خدا، توبه و دست برداشتن از گناهان گذشته و... بنابراين‌، بالاترين مقام شفاعت كننده در روز قيامت خود خداوند متعال است منشأ اذن تمام شفاعت‌ها مي‌باشد.(ر.ك‌: تفسير نمونه‌، آيت اللّه مكارم شيرازي و ديگران‌، ج 1، ص 221ـ246، دارالكتب الاسلامية‌، تهران / معاد، محسن قرائتي‌، ص 248ـ258، مؤسسه در راه حق‌، قم‌.)
www.eporsesh.com