پرسش :

فلسفه حضور دو شاهد عادل در صيغه طلاق چيست؟


شرح پرسش :
پاسخ :
اين مسئله فلسفه متعدّدى مى تواند داشته باشد، از جمله:
1. برقرارى نوعى نظم و انضباط در حفظ و استحكام عقود و ضابطه مند كردن راه هاى فسخ آنها و به ويژه در شرايط صحّت طلاق، سخت گيرى شده زيرا به عفاف و پاكدامنى ارتباط مى يابد.
2. جلوگيرى از پايمال شدن حقوق طرف مقابل. به عنوان مثال ممكن است كسى كه ادّعا مى كند در تاريخ معيّنى همسر خود را طلاق داده در حالى كه شاهدى بر اين مسئله ندارد. در اينجا زن همچنان زوجه او محسوب مى شود و تمام حقوق زناشويى مانند نفقه را داراست.
3. وجود دو شاهد عادل مى تواند نقش سازنده اى در جهت جلوگيرى از طلاق هاى عجولانه و ناجوانمردانه داشته باشد. اين مسئله با توجّه به مبغوض شمرده شدن طلاق در فرهنگ اسلامى و در چشم انداز مسلمانان بهتر مى تواند خود را بنماياند. در موارد بسيارى مراجعه به شاهد كه بايد عادل باشد، زمينه نوعى رايزنى و مساعدت فكرى و عاطفى ديگران را در جلوگيرى از طلاق پديد مى آورد.
به تعبير استاد مطهرى «اسلام از هر عامل انصراف از طلاق استقبال مى كند. اسلام علاوه بر اينكه به مجريان صيغه و شهود و ديگران توصيه كرده كه با كوشش هاى خود، مرد را از طلاق منصرف كند، طلاق را جز در حضور دو شاهد عادل صحيح نمى داند، يعنى همان دو نفرى كه اگر بنا باشد طلاق در حضور آنها صورت بگيرد به واسطه خاصيت تقوى و عدالت خود منتهاى سعى و كوشش را براى ايجاد صلح و صفا ميان زن و مرد به كار مى برند»نظام حقوق زن در اسلام، مرتضى مطهرى، ص 298 و 299..
اين روند باعث مى شود از طلاق هاى بسيارى، بدون اجبار قانونى، بلكه با مساعدت مردمى جلوگيرى شود و مرد در سايه ارشاد و پند ديگران بار ديگر به تداوم زندگى متمايل شود و بنيان خانواده استوار بماندبراى آگاهى بيشتر ر.ك: آزادى، عباس يزدانى، ص 121..
porseman.org