پرسش :

خانواده اي مذهبي هستيم، پسرم دانشجو است از نظر اعتقادات مذهبي بد نيست نمازش را مي خواند، روزه هم مي گيرد ولي من علاقه مندم بيشتر در خواندن قرآن مداومت كند يا اعمال واجب خود را بهتر انجام دهد ولي او به همين حداقل اكتفا مي كند از اين بابت نگرانم، لطفا راهنمايي كنيد.

پاسخ :
خواهر گرامی ،احساس مسئولیت شما در قبال تربیت دینی و قرآنی فرزندتان قابل احترام و بسیار ارزشمند است ، چرا که امام صادق(ع) فرموده اند: «من قرأ القرآن و هو شباب مؤمن اختلط القرآن بلحمه و دمه». اگرآموزه های قرآنی (و دینی) در جوانی در ذات و گوهر وجودی جوان قرار گیرد، آنگونه نهادینه و تثبیت می شود كه در گوشت و خون جوان آمیخته شده وآمیختگی آن، ثبات در دین و پایداری در ایمان را بدنبال می آورد.
بر خلاف تصوّر بعضى، نوجوانان به دين و مذهب علاقه مندند و احساس مى كنند دين نقش مهمى در زندگى آن ها ايفا مى كند. آن ها درباره اديان و مذاهب سخن مى گويند، در مراسم دينى شركت مى كنند و در مورد مفاهيم دينى از بزرگ ترها مى پرسند. از اين رو، دوره نوجوانى را «دوره ترديد دينى» نام نهاده اند; زيرا در اين سنين، نوجوان مى خواهد باورها و اعتقاداتش را از نو بسازد و از تقليد كوركورانه و صرف خارج شود و با استدلال عقل در معتقدات خود تجديد نظر كند.وی در اين سنين در انجام اعمال مذهبى مثل نماز و روزه سهل انگارى مى كند با اين كه پيش از اين سن مرتّب و مقيّد به انجام اين عبادات بوده است، حتى گاهى در مقابل بزرگ ترها كه او را به دليل نماز نخواندن سرزنش مى كنند مى گويد: چرا نماز بخوانم؟
نبايد نگران اين شك و ترديد باشید; زيرا بر حسب فرموده حضرت على(عليه السلام) شك و ترديد انسان در موضوعات مختلف نشانه عقل و ميزان رشد اوست. در اين موارد، وظيفه شما والدین گرامی این است كه طورى زمينه را براى وی فراهم كنید كه از شك براى رسیدن به یقین بهره گیرد.
شایست است با توجه به شرایط سنی ،روحی و عاطفی فرزند خود و با توجه به ماهیت بحث به چند نکته مهم توجه داشته باشید.
نکته 1- هر اعتقادى بویژه اعتقادات اسلامى، مبتنى بر تفکر و تعمق در اندیشه هاى اسلام است. در واقع مقدمه ضرورى تفکر در مباحث دینى داشتن اطلاعات کافى و لازم دینى است، چرا که این مبحث حساسیت بیشترى در آموزش معارف دینى براى جوانان و نوجوانان دارد.
نکته 2- براي ترغيب و تشويق به انجام فرائض ديني ، ابتدا بايد زيربناهاي فكري فرزندتان را مورد بررسي قرار داده و در اصلاح آن بكوشيد. ديدگاه وی در مورد خداوند، جهان هستي، انسان، معاد و ... اموري است كه نتيجه مستقيم بر ايمان وی دارد . تقويت و اصلاح اين مباني است که تأثير زيادي بر ايمان وی داشته و باعث می شود وی با چشیدن طعم ایمان ازانجام کارهای دینی لذت ببرد.
نکته3-«باید توجه داشت که هرگز نمى توان با محدود کردن یا متوسل شدن به زور و اجبار جوانان را به انجام کارى واداشت.
نکته4- اگر جوانان از روى ترس و یا به خاطر خوش آمدن بزرگ ترها یا مسئولان، کارى را در ظاهر انجام دهند، مطمئناً رفتارهاى ناهنجار آنان در باطن بسیار بدتر و مخرب تر خواهدبود؛لذا باید مراقب بود تا برخوردهاى نادرست منجر به بروز رفتارهاى متضاد با فرهنگ و عرف جامعه از سوی جوانا ن نگردد.
×راه های گسترش فرهنگ قرآن در بین خانواده
نسل جوان، امروز در هجوم آلودگى ها و تحریکات نفسانى شدیدى قراردارد، که شاید تنها راه کنترل و مراقبت از آنان، حاکم کردن یک نیروى درونى و بازدارنده در راه حفظ عفت و پاکدامنى آنان باشد.
یکى از مهمترین راه هاى حفظ جوانان در مقابل تهاجمهاى فرهنگى غرب، که به صورت فیلم ها و نوارهاى مستهجن، عکس ها و ترویج بدحجابى صورت مى گیرد، بالابردن اعتقادات دینى و تربیت انسان هایى متعهد و متقى به کمک بهره گیری ازبرنامه های قرآنی است.

▪ پیشنهادات كاربردی
یکی از بهترین و موثرترین راهکارها این است که جوان خود را به صورت غیر مستقیم وارد برنامه قرآنی سازید.بدین شیوه که
1ـسعی کنید اعضای خانواده هر شب به مدت ۱۰دقیقه در كنار یكدیگر، نصف صفحه از قرآن را باهم تلاوت كنید.
2ـ در صورتی که افراد خانواده از نعمت تلاوت صحیح كلام الله محرومید، با بهره گیری از نوارهای صوتی و تصویری، قاری را در آیات تلاوت شده همراهی كنید.
3ـ جوائزی را به تناسب سنی و سلیق افراد خانواده برای تشویقشان در همراهی با شما در این طرح خانوادگی قرآنی درنظر بگیرد. مطمئن باشید كه هر میزان روی قرآن هزینه كنید، برای شما سرمایه گذاری محسوب خواهد شد؛زیرا بزودی بهره معنوی و مادی آن را بصورت مضاعف برداشت خواهید نمود.
4- آمارها و تحقیقات بیانگر آن هستند که جوانان و نوجوانان از همسالان خویش در تربیت و اصلاح دینی اثرپذیرند؛لذا نباید از نقش همسالان غافل گردید.هنگامی كه در تاریخ می خوانیم كودكی بر پرتگاه بامی قرار گرفته بود و همه نگران سقوط كودك بودند و هیچكس هم یارای جلو رفتن نداشت چرا كه كودك با دیدن بزرگترها، با وجد و یا با ترس ممكن بود حركتی به جلو داشته و حركت او منجر به سقوط گردد، از مولایمان علی(ع) استمداد و راهنمایی طلبیدند. آن حضرت فرمان داد كودكی همسان و همسال كودك را نزدیك او قرار دهند و كودك در شرف سقوط با دیدن همسال خویش متوجه او گردید و بسویش جلب و ماجرا و مشكل حل گردید.
لذا سعی نمایید فرزندتان را نسبت به شرکت در گروههای همسال که فعالیت های قرآنی دارند ،تشویق نمایید.
. جواني دوران تربيت پذيري است و فرصتي است كه در آن عقيده و اخلاق ريشه دار شده و فضايل و ملكات انساني در فرد تثبيت مي گردد.
اين دوره از مهمترين و در عين حال از پيچيده ترين مراحل حيات است.
با فرا رسيدن بلوغ, در كنار شكوفايى تمايلات نفسانى, تمايلات روحانى نيز بيدار مى گردد.
توجه داشته باشید که چون كودك احساس مى كند والدين و بزرگ ترها از اشتباه مبرّا هستند؛ لذا هر آنچه را از آنان بشنوند ، و یا ببینند قبول می کنند ولى چنين تصورى در نوجوان وجود ندارد. او بزرگ ترها را جايزالخطا مى داند. بنابراين، احساس مى كند كه به آن ها هم نمى تواند اعتماد كند. از اين رو، نيازمند پايگاهى مستحكم مى شود كه بتواند او را هدايت كند و خود بدون خطا باشد؛لذا شایسته است شماسعی نمایید:
1- در جمع هاي خانوادگي و يا دوستانه موضوعات دینی خود را با وی مطرح نموده و بحث نماييد.
2- کتابهاي مناسب سن وی را تهيه نموده و يا او را نسبت به عضویت درکتابخانه های تخصصی ترغیب نمایید.
3- به او پیشنهاد دهید با مراکز پاسخ به سئوالات، روحانيون، مبلغان و... در تماس باشد.
4- رفتن منظم به مسجد و مراکز دینی را به صورت خانوادگی فراموش نکنيد.
www.porseman.org