پرسش :

چرا باید برای تعجیل در ظهور امام زمان که خداوند زمان آن را از قبل تعیین کرده، دعا کنیم؟

پاسخ :
یکی از وظایف مهمی که بنا به تصریح حضرت صاحب الامر علیه السلام بر عهده همه منتظران گذاشته شده، دعا برای تعجیل فرج است. امام عصر علیه السلام در توقیعی که خطاب به «اسحاق بن یعقوب » صادر شده، می فرمایند:
برای تعجیل فرج بسیار دعا کنید که فرج شما همان است.
امام حسن عسکری علیه السلام نیز دعا برای تعجیل فرج را شرط رهایی از فتنه های دوران غیبت دانسته، می فرماید: به خدا سوگند غیبتی خواهد داشت که در آن تنها کسانی از هلاکت نجات می یابند که خداوند آنها را بر قول به امامتش ثابت قدم داشته و در دعا برای تعجیل فرجش موفق کرده است.
دعا برای تعجیل فرج از چنان اهمیتی برخوردار است که امام صادق علیه السلام می فرماید: هر کس بعد از نماز صبح و نماز ظهر بگوید: «خداوندا! بر محمد و خاندان او درود فرست و در فرج ایشان تعجیل کن » نمیرد تا قائم را دریابد.
در روایت دیگری نیز آمده است که هر کس چنین کند خداوند شصت حاجت او را برآورده می سازد؛ سی حاجت از حوائج دنیا و سی حاجت از حوائج آخرت.
بنابراین همه شیعیان باید در طول شبانه روز، در اوقات نماز و در همه ایامی که در آنها دعا سفارش شده، دعا برای تعجیل فرج را به عنوان یک تکلیف و وظیفه مهم عصر غیبت فراموش نکنند. بلکه این دعا را بر همه دعاهای خود مقدم کنند تا خداوند به برکت این دعا آنها را آنها را از همه فتنه ها و آشوب های زمان غیبت در امان نگهدارد و همه گرفتاری ها و غم و غصه های آنها را برطرف سازد.
این دعا و استغاثه ضمن این که اسباب نزدیک شدن فرج مولایمان حضرت صاحب الامر علیه السلام را فراهم می کند موجبات ارتباط مستمر و همیشگی ما با آن حجت الهی را فراهم آورده و جلوی یاس و ناامیدی ما را در دوران طولانی غیبت می گیرد.
بنابراین شایسته است که همه منتظران امام عصر علیه السلام، که امیدوارند شاهد ظهور آن حضرت باشند، بیش از پیش به دعا و توسل برای تعجیل فرج روی آورند و آتش سوزان سینه خود را با خنکای دعاهای دلنشینی همچون دعای عهد، دعای ندبه، زیارت آل یاسین و دیگر ادعیه و توسلات، آرامش بخشند. باشد تا خداوند رحمان بر همه ما ترحم کند و ظهور پربرکت آن امام انس و جان را نزدیک سازد.
بر اساس روایات خود آن حضرت نیز منتظر زمان ظهور است و به همین دلیل بارها توصیه فرموده تا برای تعجیل ظهورش دعا کنند، چون آن حضرت نمی تواند همه ظلم و ستم و فساد را ببیند و ساکت باشد، اما در عین حال تابع دستورات الهی و راضی به قضای او است و می داند که خداوند هر وقت مصلحت ببیند و زمینه ها و شرایط ظهور فراهم باشد، اذن قیام می دهد. ما نیز در کنار دعا، باید صابر و راضی به قضای الهی باشیم و خود را همیشه آماده آن روز موعود کنیم.
در هر حال ظهور امام زمان علیه السلام به اراده الهی بستگی دارد که در صورت فراهم بودن شرایط، به دستور خداوند تحقق می یابد.
مهزم اسدی از امام صادق علیه السلام پرسید: «فدایت شوم! ظهور قائم آل محمد و تشکیل دولت حق که در انتظارش هستید، طول کشید؛ این امر کی تحقق خواهد یافت؟» حضرت فرمود: «تعیین کنندگان وقت ظهور دروغ گویند؛ عجله کنندگان هلاک می شوند و کسانی که تسلیم هستند، نجات می یابند.» (بحارالانوار، ج 52، ص 103) خود امام زمان علیه السلام در این باره فرموده اند: «ظهور فرج، به اراده خداوند متعالی بستگی دارد و کسانی که برای ظهور وقت تعیین می کنند، دروغ گو هستند.» (کمال الدین، ج 2 ،‌ص 484)
بنابراین،‌هیچ کس نمی تواند زمان ظهور را پیش بینی کند. البته ما باید همیشه و در هر لحظه منتظر ظهور باشیم و از عجله، تعیین وقت و گوش سپردن به سخن کسانی که وقت مشخص می کنند، بپرهیزیم و همواره تسلیم امر خداوند باشیم. غیر از خداوند هیچ کس نسبت به آن آگاهی ندارد.
مراد از تعجیل فرج آن است که مردم از خدا بخواهند تا زمینه‌ها و شرایط ظهور فراهم شود و موانع ظهور برطرف گردد تا ظهور واقع شود. البته باید بدانیم که تلاش مردم نیز مهم است، یعنی آنان نیز، با انجام وظایف دینی و آماده کردن خود برای ظهور ، می‌توانند امر ظهور را سرعت ببخشند.
باید بدانیم قضای الهی، به معنای اجتماع جمیع علل و شرایط و فقدان هر گونه مانعی است که مسلما انجام می گیرد و هیچ گونه برگشتی در آن نیست. چه بسا، همین قضایی که مجموعه شروط متعدد دارد، یکی از آن شروط، دعای بندگان باشد. آمیختگی و هم سویی دعا و قضا، در روایات به خوبی مشهود است. امیرالمؤمنین علی علیه السلام در انتهای نامه سی و یکم نهج البلاغه به فرزندشان امام مجتبی علیه السلام میفرماید: دین و دنیای تو را به خدا می سپارم و بهترین خواسته الهی را در آینده و هم اکنون در دنیا و آخرت برای تو می خواهم.
اجتماع درخواست از خدا و قضا، بسیار زیبا است. در روایت آمده که حضرت علی علیه السلام از زیر دیواری که در شرف خراب شدن بود حرکت کردند و به جای دیگر رفتند. از آن جناب سؤال شد آیا قضای الهی (حکم حتمی الهی) فرار می کنید؟ آن امام بزرگوار فرمودند: از قضای الهی به سوی قدر الهی فرار می‌ کنم!(میزان الحکمه، ج8، ص162) به این معنا که در صورت توقف تمام مقدمات لازم برای زیر آوار ماندن مهیا می گردد و قضای الهی تحقق می پذیرد، امکام با حرکت سوی مکانی دیگر مقدمه ای از آن مقدمات ناقص می گردد و هندسه ای دیگر شکل می گیرد که آن تحقق سلامت و امنیت است. لذا منافات ندارد که حتی دعا، قضای الهی را متبدل سازد، دعایی که از جمله مقدمات و شروط حکم الهی است. در روایت از رسول اکرم صلّی الله علیه و آله وارد شده که: لایرد القضاء الا الدعاء؛ قضای الهی رارد نمی کند مگر دعا.(منتخب المیزان الحکمه، روایت 2101). یعنی، گاه، مقدرات یک امر فراهم شده است و باید قضا بیاید ولی دعا در تقدیرات اثر می گذارد و باید تعغییر در تقدیرات قضا و نتیجه محقق نمی شود.
بنابراین، در عین حال که همه امور به قضای الهی تحقق می پذیرد، منافات ندارد که ما موظف به دعا کردن باشیم، نه صرفا به علت یک امری صوری و ظاهری، بلکه چون دعا، خود، در سلسله طولی تحقق اشیا تأثیر جوهری دارد و این تأثیر به اذن و اراده الهی انجام می گیرد. خود حضرت حق، ما را مأمور به دعا کردن کرده است و برای این دعا، تاثیر قائل شده است.
نتیجه این که، زمان ظهور حضرت حجت علیه السلام مثل بقیه امور و اسرار به قضای الهی است در عین حال، ما موظف به دعای در جهت تعجیل فرج آن بزرگوار هستیم و دعای ما، می تواند در مجموعه علل ظهور موثر باشد.
البته باید توجه داشت هر چند دعا و درخواست از حضرت حق در تسریع فرج بسیار مؤثر است ولی آنچه مهم‌تر می‌باشد آن است که شیعیان و عاشقان حقیقت انتظار را در زندگی خود جاری کنند، بدین معنی که سعی کنند حقیقتاً دستورات اسلام را عمل نمایند، با تلاش در تهذیب نفس و خدمت به مردم لیاقت یاری حضرت را کسب نمایند، برای امر فرج زمینه سازی کرده و مردم را برای پذیرش حرکت عدالت‌خواهانه حضرت آماده کنند.

منبع: porseman.org