پرسش :

در مراسم خواستگاري براي شناخت كامل شخص مقابل سوالات مهم و اساسي كه بايد مطرح شود چيست ؟


شرح پرسش :
پاسخ :
موضوعات قابل طرح در گفت و گوى قبل از مراسم عقد مختلف است؛ زيرا افراد عقيده‏ها، آرمان‏ها، هدف‏ها و خواسته‏هاى گوناگون دارند. البته بعضى از مسائل و موضوعات عمومى است و ضرورت دارد جوانان قبل از ازدواج براى آگاهى يافتن از ويژگى‏هاى جسمانى، روانى، اخلاقى يكديگر مطرح كنند و درباره آن‏ها به گفت و گو بنشينند. ناگفته پيداست، اين گونه جلسات حتماً بايد تحت اشراف خانواده‏هاى دو طرف صورت گيرد؛ زيرا مذاكره مستقيم و بدون اطلاع خانواده دختر و پسر مطلوب عرف و در اكثر موارد مورد پسند شرع و عقل نيست و به جاى اين كه زوج جوان را به حقيقت برساند، مايه انحراف و مشكلات ديگر مى‏شود. در اين جلسات مى‏توان درباره مسائل زير گفت و گو كرد:
1. خط مشى كلى زندگى آينده‏
مراد تبيين مبناى زندگى آينده است؛ براى مثال جوان متدين مى‏خواهد زندگى اش بر اساس قوانين اسلام بنا شود. در اين جا بايد از ميزان پاى بندى افراد به ارزش‏هاى دينى و اخلاقى سؤال شود . يا مثلا تا چه اندازه به قوانين و دستورات اسلام و تكاليف عملي و ديني پايبند هستيد و مي خواهيد تا چه اندازه زندگي را بر اساس آن بنا كرده و در تصميم گيريها آنها را مورد توجه قرار مي دهيد؟
2. اهداف زندگى‏
يعنى هدف هايى كه هر كدام قصد دارند در زندگى آينده شان دنبال كنند؛ هدف‏ها و آرمان‏هاى علمى و تحصيلى، اجتماعى، شغلى و...؛ براى مثال تا چه اندازه به ادامه تحصيل علاقه‏مند است و مشكلات تحصيل را تحمل مى‏كند. شغل مناسب و مورد علاقه‏اش چيست؟ جايگاه اجتماعى را داراى چه اهميتى مى‏داند؟ از نظر اقتصادى و مالى به چه سطحى مى‏انديشد و حداقل و حداكثر چقدر است؟
3. چگونگى رابطه با خانواده و بستگان
براى مثال به چه اندازه به رفت و آمد با اقوام و خويشان و نيز دوستان اهميت مى‏دهيد و بر آن اصرار مى‏ورزيد؟ به آداب و رسوم فرهنگى و اجتماعى رفتار با بستگان چقدر پايبنديد؟
4. خواست‏ها و انتظارهاى دو طرف از يكديگر, مثلا از همسر مطلوب خود چه انتظاري داريد؟
5. گفتگو درباره شغل ، مسكن و محل سكونت و امكانات زندگي
5 . پرسش از صفات اخلاقي و خصوصيات فردي يكديگر.
6. شيوه تربيت فرزندان
مسؤوليت تربيت با چه كسى است و چگونه بايد آن را آموخت؟
7. نقص‏هاى جسمانى و بيمارى‏هاى مزمن احتمالى يكديگر (1)
البته براي شناخت بهتر و پي بردن به سلايق و روحيه فرد مي توان سوالات فروان و جزئي تر مطرح كرد كه به بعضي از آنها اشاره مي شود و انتخاب سوالات به اختيار خودتان مي باشد . قابل توجه اين كه بعضي سولات مربوط به آقايان و بعضي مر بوط به خانمها مي باشد و بعضي نيز مشترك.
بخش اول:
سؤالات مربوط به آينده زندگي:
1- به نظر شما مهمترين عامل موفقيت در زندگي چيست؟
2- ملاك خوشبختي و موفقيت را در چه مي بينيد؟
3- افكار مذهبي همسرتان و خانواده او، چقدر براي شما اهميت دارد؟
4- چه صفاتي را براي همسر آينده خود لازم مي بينيد؟
5- نظر شما در مورد مراسم عقد و عروسي چيست؟
6- نظر شما در مورد مهريه چيست؟
7- زندگي در شهري ديگر را چگونه مي بينيد؟
8- آيا آمادگي داريد كمبودهاي اقتصادي همسرتان و خانواده او را ناديده بگيريد؟ تا چه حد؟
بخش دوم:
سؤالات مربوط به خانواده همسر
1- از نظر اجتماعي، خانواده شما چه ايده هايي دارند؟(مثلاً در مورد جامعه، مردم، مشكلات و...)
2- سطح فرهنگي و طرز تفكر خانواده خود را چگونه ارزيابي مي كنيد؟
3- خانواده شما چقدر مذهبي هستند؟
4- خانواده شما سنتي هستند يا متجدد و يا معمولي؟
5- خانواده شما شاد و پر جنب و جوش هستند يا ساكت و آرام؟
6- خانواده شما مرد سالار است يا زن سالار يا شايسته سالار؟
بخش سوم:
سؤالات مربوط به مسائل اقتصادي
1- انتظارات اقتصادي شما از همسرتان تا چه اندازه است؟
2- نظر شما در مورد كار كردن همسرتان در خارج از منزل چيست؟
3- چه كاري را براي اشتغال انتخاب خواهيد كرد؟
4- تصور شما از صرفه جويي چيست؟
5- چقدر معتقد به صرفه جويي و قناعت در منزل هستيد؟
6- شما مايليد همسر شما در خريد لوازم زندگي، چه مسائلي را رعايت نمايد؟
بخش چهارم:
سوالات مربوط به مسائل فرهنگي
1- تحصيلات شما چقدر است؟
2- آيا قصد ادامه تحصيل داريد يا خير؟ در چه رشته اي و از چه طريقي و در كجا؟
3- در طول سال چند كتاب غير درسي مطالعه ميكنيد؟
4- مطالعات شما اغلب در چه زمينه هايي بوده است؟
5- بهترين كتابهايي كه تاكنون خوانده ايد را اگر ممكن است نام ببريد؟
6- معمولاً چه نشرياتي را مطالعه مي كنيد؟
7- اگر ممكن است چند نفر از شخصيتهاي مورد نظر و احترامتان[ شخصيتهاي فرهنگي، مذهبي، هنري، سياسي و...] را نام ببريد و دليل محترم بودن آنها نزد شما چيست؟
بخش پنجم:
سؤالات مربوط به مسائل روحي و عاطفي
1- از چه نوع افرادي احساس انزجار و ناراحتي مي كنيد؟ چرا؟
2- اجتماعي بودن در نظر شما يعني چه؟
3- خودتان را تا چه اندازه اي اجتماعي مي دانيد؟
4- در اصلاح ديگران چگونه عمل مي كنيد و نوع واكنشهاي شما در مقابل مشكلات چگونه است؟
5- چقدر خود را خونسرد مي دانيد؟
6- منطقي بودن را چه مي دانيد؟
7- چقدر در زندگي خود را منطقي ميدانيد؟
8- واقع گرا هستيد يا احساساتي؟
9- بيشتر تأثير گذاريد يا تأثير پذير؟ به چه ميزان؟
10- چه چيزهايي موجب ناراحتي و عصبانيت شما مي شود؟
11- در مواقع عصبانيت چه مي كنيد؟
12- دروغ گفتن را در چه مواردي جايز مي دانيد؟
13- در چه مسائلي سختگير هستيد؟
14- آيا انتقاد پذير هستيد؟در مقابل انتقاد چه عكس العملي از خود نشان مي دهيد؟
15- چگونه از ديگران انتقاد مي كنيد؟
16- در اكثر اوقات شاد هستيد يا افسرده؟
17- در زندگي چگونه تصميم مي گيريد؟ تا چه اندازه قدرت تصميم گيري داريد؟
18- در مسائل اساسي زندگي شخصيتان، خودتان تصميم مي گيريد يا خانواده تان؟
بخش ششم:
سؤالات مربوط به مسائل مذهبي
1- اعتقادتان به خدا چگونه است؟ آيا اين اعتقاد توانسته شما را از گناه باز دارد؟
2- آشنايي شما با مسائل و دستورات مذهبي چقدر است؟
3- آيا مايل هستيد همسر شما تمايلات مذهبي داشته باشد يا خير؟
4- رعايت حجاب را تا چه اندازه ضروري مي دانيد؟ تا چه حد آن را رعايت مي كنيد؟دليل آن چيست؟
5- چقدر با قرآن آشنا هستيد؟
بخش هفتم:
سؤالات مربوط به روابط خانوادگي
1- ميزان دلبستگي شما به پدر و مادرتان تا چه حد است؟
2- پدر و مادر شما چگونه با شما برخورد مي كنند؟
3- چقدر در فاميل و خانواده محبوبيت داريد؟ دليل آن چيست؟
4- عكس العمل والدين شما در مقابل شكستهاي شما در زندگي چگونه است؟
بخش هشتم:
اساسي ترين سؤالات خواستگاري
1- چه توقعاتي از زندگي آينده خود داريد؟
2- چه توقعاتي از همسر آينده خود داريد؟
3- آرزوهاي بزرگ شما چيست؟
4- مشكلات را چگونه و تا چه حد تحمل مي كنيد؟
برخي سؤالات نيز هست كه بهتر است به صورت غير مستقيم پرسيده شوند، مثلاً در مورد اطلاع از وجود بيماري خاص در طرف مقابل بگوييد:
" من از نظر سلامتي روحي و جسمي مشكلي ندارم، شما چطور؟ "
نكته مهم ديگر آنكه اگر نسبت به نوع خاصي از گرايشات سياسي يا فكري و عقيدتي و يا حتي شخص خاصي حساسيت مثبت يا منفي داريد، حتماً آن را به صورت كامل بيان نموده و نظر طرف مقابل را در مورد آن بدون تعارف و ملاحظه بخواهيد.
لازم به ذكر است در چنين جلسه اي بايد دو طرف صادقانه از حقايق و ويژگيهاي واقعي يكديگر خبر دهند و در صدد گمراه كردن يا فريب دادن يكديگر بر نيايند بلكه بايد با كمال شجاعت و به طور صادقانه پاسخ گوي پرسش هاي يكديگر باشند.
در اين جلسات بايد به نكات زير توجه شود تا به شكل مناسب انجام گيرد و دو طرف به هدف خود دست يابند.
1. گفت و گو بايد خونسردانه و با آمادگى قبلى و در فضايى آرام و بدون خوف و فشار از طرف ديگران صورت گيرد.
2. گفت و گو پس از انجام خواستگارى رسمى از طرف خانوادها و تحقيق و آگاهى از بعضى شرايط كه در مرحله تفحص به دست مى‏آيد، انجام گيرد نه در ابتداى آشنايى و اولين جلسه .
3. براى موفقيت بيش‏تر، دو طرف بايد در ابتداى جلسه از يكديگر بخواهند صادقانه به پرسش‏ها و مسائل مطرح شده پاسخ دهند تا از صفات اخلاقى و خصوصيات يكديگر آگاهى يابند.
همچنين بايد از فاكتورهاى گوناگونى استفاده كرد. با سؤالاتى از قبيل «نظر شما درباره زندگى مشترك چيست و به نظر شما همسر مطلوب و به دنبال آن زندگى مطلوب چگونه زندگى مى‏تواند باشد» مى‏توان تا حدودى با ديدگاههاى او و انتظار از زندگى آينده پى برد البته لازم به ذكر است همسر مورد نظر را نمى‏توان صرفا با طرح چند سؤال آن هم در يكى دو جلسه، شناسايى كرد چه اينكه اين جلسات بيشتر جنبه تشريفاتى دارد و طرفين به خاطر برخوردهاى اوليه ممكن است خيلى خوب نتوانند همديگر را ارزيابى كنند لذا علاوه بر اين جلسات گفتگو بايد راهكارهاى مطمئن‏ترى را ضميمه كرد تا مجموعا به يك نتيجه مطلوب رسيد و آگاهانه دست به انتخاب زد .
و بعد از همه اين مسائل بايد با توكل به خداوند متعال و توسل به اهلبيت كمك خواست تا آنها نيز در يافتن يك همسرمناسب و كفو كه از هر نظر در زمينه‏هاى گوناگون به صورت نسبى نزديك به ما باشد، ما را يارى كنند .
1- رك :جوانان و انتخاب همسر ، علي اكبر مظاهري – راهنماي ازدواج ، امير ملك محمودي
www.morsalat.com