پرسش :

در دوران عقد به سر مي بريم. به دليل به دست نكردن حلقه ازدواج در يك مراسم، شوهرم با من قهر كرد و ديگر به هیچ وجه حاضر نمي شود با من حتي صحبت كند و من بارها نزد وي رفته اما او حرف من را گوش نمي كرد و اكنون صحبت از طلاق است و من راضي به اين امر نيستم و اكنون از شما می خواهم من را راهنمایی کنید؟

پاسخ :
ازدواج به عنوان مهمترين و عالي ترين رسم اجتماعي، براي دستيابي به نيازهاي عاطفي و امنيتي افراد بزرگسال، همواره مورد تأييد بوده است. ازدواج رابطه اي انساني، پيچيده، ظريف و پويا است كه از ويژگي هاي خاصي برخوردار است. همچنين توجه به كانون خانواده و روابط گرم و تعاملات ميان فردي كه مي تواند موجب رشد و پيشرفت افراد گردد، از جمله اهداف و نيازهاي ازدواج محسوب مي شود. با وجود پيامدهاي مثبت همسرگزيني، متأسفانه بسياري از همسران اينك در برقراري و حفظ رابطه هاي دوستانه و صميمي با هم دچار مشكل شده اند و در بيشتر اوقات به كمك متخصصين نياز دارند.
خانمي كه بايد در اين مدت دوران عقد بهترين و لذت بخش ترين ايام زندگي اش را تجربه كرده باشد، در ناراحتي و اضطراب و افسردگي بسر برده و از طرف نزديكترين كس به خودش يعني همسرش مورد بي مهري قرار گرفته است. از مطالب بيان شده به دست مي آيد كه تا حدود زيادي هم از ادامه زندگي و برطرف كردن مشكلاتتان نااميد شده ايد و افكار جدايي و طلاق را در سر مي پرورانيد. در حالي كه اين طور نيست و مشكل شما قابل حل است به شرطي كه از راه صحيح وارد شويد. ابتدا توصيه هاي كلي براي بهبودي روابط شما با همسرتان بيان مي شود ولي براي ارائه راه حل دقيق لازم است با شوهرتان هم صحبت شود و علت رفتارهاي ايشان از زبان خودشان شنيده شود. ولي همان طور كه گفته اند هر زمان كه جلوي ضرر را بگيريد منفعت است. شما در ابتدا بايد دو كار اساسي انجام دهيد:
1- اول ببينيد چه اشتباهاتي در شما باعث شده كه شوهرتان تا اين اندازه از شما رنجيده شده باشد. مسلما يك اشتباه كوچك مثل فراموش كردن حلقه ازدواج چيزي نيست كه باعث نزاع شديد شود بلكه پشت اين اتفاق مسائل ديگري كه ممكن است بعضي از آنها مربوط به رفتار خود شما باشد بنابراين لازم است كاملا بررسي كنيد كه عوامل ايجاد كننده اين وضعيت چيست؟ به عبارت ديگر چرا شوهرتان اميدش را نسبت به شما از دست داده و چگونه بايد جلب اعتماد او كرد؟
2- شما بايد حتما او را متقاعد كنيد كه در يك فضاي سالم و آزاد با يكديگر صحبت كنيد نامه نوشتن و پيغام دادن و امثال آن تأثيري ندارد. گرچه سعي كرده ايد با او صحبت كنيد ولي به دلايلي موفق نبوده ايد. شما بايد به اين حقيقت توجه داشته باشيد كه وقتي كه با همسرتان مشكل پيدا كرديد، نحوه ارتباط شما با ايشان در حل مشكل يا عدم آن بسيار مؤثر است.
ما در اينجا ابتدا عوامل شكست در برقراري ارتباط سالم را برايتان مرور مي كنيم، سپس اصول ارتباط جذاب و مؤثر را بيان مي نماييم: خطاهاي فاحش ارتباطي عبارتند از:
1- تهديد و اتمام حجت: در هنگام صحبت براي رفع مشكل، هرگز نبايد تهديد كرد و خط و نشان كشيد زيرا معمولا باعث لجاجت بيشتر طرف مقابل مي شود و از ابهت انسان مي كاهد.
2- پيش كشيدن گذشته ها: در هنگام بحث، مطرح كردن گذشته ها كمك چنداني به حل مشكل نمي كردند بلكه لازم است روي مشكل پيش آمده متمركز شويم.
3- حمله و توهين به شخصيت يكديگر: فحش دادن و توهين كردن و به كار بردن كلماتي مثل بدبخت، بيچاره، بي سر و پا و مانند آن، نتيجه اي جز جريحه دار كردن احساسات همسرتان ندارد و علامت ناتواني شما در حل مشكل است.
4- تحقير نقطه نظر همسر: شما با تحقير نظرات همسرتان در واقع به او مي گوييد «نظرات تو به اندازه نظرات من مهم نيست و تو اصلا نمي داني چه مي گويي» اين كار جز تيره تر شدن روابط نتيجه ديگري ندارد.
5- دام احساس گناه: يكي از مخرب ترين و بي ثمرترين شيوه هاي فريب اين است كه همسرتان را در دام احساس گناه بيندازيد تا او را مجبور به رفتارهايي كنيد كه خلاف ميل باطني است. اين كار جز نفرت و انزجار محصول ديگري براي شما به بار نمي آورد.
6- عوض كردن موضوع: بعضي افراد هنگام بحث مرتب از يك شاخه به شاخه ديگر مي روند و روي موضوع اصلي تمركز پيدا نمي كنند. اين كار هم جز اتلاف وقت و سرخوردگي ثمره ديگري ندارد.
7- عدم درگيري هيجاني: گاهي در گرماگرم جريان حل مشكل به قدري احساس درماندگي مي كنيد كه حواستان را از بحث منحرف مي كنيد و نشان مي دهيد كه به سخنان او بي اعتنا هستيد. مثلا بي اعتنايي خود را با چرخاندن چشم ها و بلند آه كشيدن نشان مي دهيد. نتيجه اين بي اعتنايي هم فاصله گرفتن بيشتر همسر شماست.
8- خيط كردن: يعني ضايع كردن طرف مقابل با زخم زبان زدن و تحقير كردن او كه واكنش شديد او را به دنبال دارد و به جاي پذيرش سخن شما، حالت تدافعي به خود مي گيرد.
هر يك از شيوه هاي ارتباطي مي تواند مخرب و حداقل بي ثمر باشد و موجب شكست گفتگو گردد.
حال پس از كنار گذاشتن شيوه هاي ارتباطي نادرست، ببينيم روش هاي صحيح براي تبادل نظر و دست يافتن به تفاهم چيست؟ ما در اينجا فهرست آنها را به طور اختصار مي آوريم:
1- ابراز علاقه نسبت به نقطه نظرهاي همسر.
2- گوش دادن فعالانه به حرف هاي همسر، طوري كه احساس كند سخنانش براي شما مهم است.
3- استفاده از اظهاراتي كه با «من» شروع مي شود. زيرا باعث مي شود اولا توجه او را بيشتر جلب كند و ثانيا نظرات شما را دقيقا متوجه شود اما استفاده از كلمه «تو» ممكن است سبب خشم او شود يعني اگر دائم به او بگوييد تو اين چنين هستي و تو آن چنان هستي، تحمل شنيدن را ندارد.
4- سؤالات روشن كننده بپرسيد، يعني اگر احساس مي كنيد مطلبي مبهم است با آرامش و صراحت سؤال كنيد.
5- نقطه نظر همسرتان را برايش تشريح كنيد زيرا هم باعث مي شود مطمئن شويد كه او چه نظري دارد و هم همسرتان مطمئن مي شود كه منظورش را فهميده ايد. بسياري از ناراحتي ها به اين خاطر است كه طرفين خواسته هاي يكديگر را نمي فهمند.
6- ارائه بازخوردهاي سازنده: يعني با اشارت كلامي يا غيركلامي نشان دهيد كه كاملا متوجه سخنان او هستيد. مثلا در لابلاي سخنان او بگوييد: «بله»، «درست است»، «موافقم»، «همين طور است»، «كاملا» و...
7- رك و روراست بودن: سعي كنيد نظرات خود را خيلي مختصر و مؤدبانه البته با قاطعيت و بدون پرخاشگري بيان كنيد. اين كار به شما كمك مي كند بهتر سخن يكديگر را بفهميد و در حل مشكل متمركز تر باشيد.
8- با نقطه نظر همسرتان همدلي كنيد: همدلي يعني دنيا را از دريچه چشم او بنگريد و احساسي مانند احساس او داشته باشيد. فرضا اگر از رفتار برادران شما گله كرد يا از پاره كردن عكسها گله كرد خود را جاي او بگذاريد و همان احساس را پيدا كنيد.
9- اگر مي خواهيد در حين بحث و گفتگو، اختلاف كمتري داشته باشيد و بحث در فضاي آرام تري برگزار شود به اشتباهات خود اقرار كنيد، در مورد جريان هاي نامطلوب و مخرب موجود در روابطتان صحبت كنيد، جلوي رفتارهاي نامناسب همسرتان را بگيريد. مثلا اجازه ندهيد فحش و ناسزا بگويد و مخالفت همسرتان را بپذيريد. يعني اگر احساس مي كنيد همسرتان روي نظرش زياد پافشاري دارد موقتا آن را بپذيريد.
10- از او صادقانه بخواهيد اشتباهات شما را بيان كند و علت دلخوري هايش را با صراحت بگويد. شما هم بايد با متانت و آرامش گوش بدهيد و در صدد توجيه برنياييد.
حال پس از اين كه اصول ارتباط جاذب را مطرح كرديم به بعضي از رفتارهاي جذاب براي بهبود زندگي زناشويي هم اشاره مي كنيم. ابتدا سعي كنيد آخرين باري را كه نسبت به همسرتان احساس عشق و علاقه كرديد به ياد آوريد و اين كه چگونه او هم متقابلا اين احساس را نسبت به شما داشت. يقينا در چنين فضايي همسران بيش از پيش به هم نزديك هستند. ما در اينجا چند رفتار عاشقانه را به شما يادآور مي شويم تا وضعيت روابط شما را بهتر كنيد. بهتر است بدانيد كه مردان و زنان در صورت تمايل، به يك اندازه توان استفاده از اين رفتارها را دارند. البته پيش از اين كه به اين فنون بپردازيم شما بايد قول بدهيد كه علي رغم بي توجهي همسرتان باز هم رفتارتان را عاشقانه كنيد و بي توجهي او تأثيري در شما نگذارد ولي اگر بخواهيد منتظر پاسخ او باشيد موقعيت چنداني نخواهيد داشت.
1- نقش يك الگو را بازي كنيد و با همسرتان همان طور رفتار كنيد كه دوست داريد با شما رفتار كند. يعني رفتاري توأم با احترام، توجه، عشق، همكاري و مهرباني داشته باشيد.
2- هفته اي سه كار خوشايند براي همسرتان انجام دهيد. مثلا برايش هديه ببريد. فرامين او را اجرا كنيد، بي دليل به او شاخه گلي بدهيد. به خانواده اش تلفن بزنيد و يا از آنها ديدن كنيد و به آنها اظهار محبت كنيد و... بايد آن قدر اين كار را ادامه دهيد تا روابطتان بهبود پيدا كند.
3- در مورد كارهاي خوب همسرتان ابراز نظر كنيد و او را تشويق كنيد و حتي الامكان از رفتارهاي منفي او چشم پوشي كنيد. اين كار باعث مي شود او شما را انساني مثبت و نويدبخش ببيند. خصوصا اين كه ممكن است بعضي از كارهاي گذشته شما مثل بي ميلي به ادامه تحصيل، فراموش كردن حلقه ازدواج و پاره كردن عكس ها و ... از شما چهره اي منفي و افسرده در ذهن او ساخته باشد. شما بايد سعي كني با جملاتي چون «من نگران زندگي مان هستم»، «من اميدوارم بتوانيم با هم مشكلاتمان را حل كنيم» و مانند آن شادابي و نشاط و لياقت خود را براي زندگي با او نشان دهي.
4- از لحاظ جنسي با همسرتان خوب باشيد و با او شوخي كنيد. نداشتن روابط جنسي و سرد مزاج بودن علامت بي علاقگي بين همسران است. تا جايي كه ممكن است و از نظر عرفي مشكل حادي نيست خود را نسبت به عشق بازي با او متمايل نشان دهيد.
تحقيقات روان شناسان حاكي از اين مطلب است كه علت اصلي بسياري از اختلافات زناشويي، نداشتن روابط رضايت بخش جنسي است، براي مردان بسيار مهم است كه همسرانشان در رفتارهاي جنسي مشتاق باشند و فعالانه شركت كنند. چه بسا لازم است براي برقراري روابط جنسي موفق اطلاعاتي هم از طريق مطالعه كتاب هاي مربوطه به دست آوريد. به قول يكي از دانشمندان انسان نيازمند است نحوه رفتارهاي جنسي را بياموزد.
5- شرايطي فراهم كنيد تا همسرتان گاهي اوقات با خودش خلوت كند. چه بسا پرحرفي و مزاحمت دائمي براي او كسل كننده باشد.
6- مراقب سلامتي و تناسب اندام خود باشيد و هميشه با ظاهري آراسته و معطر در مقابل او ظاهر شويد.
اينها توصيه هاي كلي براي بهبود روابط بين همسران بود كه بيان شد.و بايد باز هم متذكر شد كه به اين راحتي به جدايي و طلاق فكر نكنيد و براي اصلاح زندگي خود دست از تلاش برنداريد.
حتي اگر لازم است از دوستان صميمي شوهرتان كمك بگيريد و از آنها بخواهيد با وي صحبت كنند بدون اين كه بفهمد شما چنين خواسته ايد.
مطمئن باشيد به زودي سوء تفاهم ها برطرف مي شود و باران عشق دوباره بر زندگي شما باريدن مي گيرد به شرطي كه صبور باشيد و از راه درست اقدام كنيد. بر خدا توكل كنيد و چاره مشكلتان را از خدا طلب كنيد.
www.morsalat.com