پرسش :

حضرت آدم پس از مرتكب اشتباه و خطا و نزول به زمين آيا اشتباهات و خطاهاي ديگري نيز مرتكب شد؟

پاسخ :
در اين راستا نكته‏اى چند بايد توضيح داده شود:
الف) امر و نهى گاهى جنبه ارشادى دارد؛ نظير دستورى كه طبيب به بيمار مى‏دهد. حال اگر مريض خلاف دستورپزشك را مرتكب شد، به خودش ضرر زده است.
حضرت آدم(ع) نيز نهى ارشادى شده بود تا از شجره ممنوعه نخورد و مى‏بينيم كه خورد و نتيجه آن دامنگيرخودش شد.
ب) هم چنين دورانى كه حضرت آدم در بهشت مى‏گذارنيد، دوران تكليف نبود. تكليف از وقتى شروع شد كه آدم بهزمين هبوط كرد. پس وقتى تكليف نباشد، گناهى هم وجود نخواهد داشت.
ج) گناه دو نوع است: نسبى و مطلق.
گناه مطلق آن است كه براى همه گناه است؛ نظير دروغ، ظلم و دزدى؛ ولى گناه نسبى آن است كه اين عمل نسبت به فرد يا مقام خاصى نامناسب است؛ مثلاً اگر يك كارگر ساده براى ساختن بيمارستانى، يك روز حقوق خويش رابپردازد، عمل او شايسته تقدير است؛ ولى اگر يك ثروتمند بخواهد همان مقدار را بپردازد، عمل او نامناسب وشايسته ملامت است. اين را «گناه نسبى» يا «ترك اولى» مى‏گويند كه نه گناه است و نه مخالف با مقام عصمت. در متون اسلامى نيز از ترك علم مستحب، به معصيت ياد شده است؛ مثلاً امام باقر(ع) درباره نمازهاى نافله روزانه مى‏فرمايد:«اينها همه مستحب است و واجب نيست... و هر كس آن را ترك كند، معصيت كرده است»، (تفسير نورالثقلين، ج 3، ص 404، طبق نقل تفسير نمونه، ج 13، ص 324).
با توجه به بيان مذكور عمل حضرت آدم(ع)، ترك اولايى بيش نبوده و منافات با مقام عصمت آن پيامبر الهى نداشت.
www.morsalat.com