پرسش :

در پايان اين دنيا آيا ملائكه وشيطان هم مي ميرند؟

پاسخ :
درمورد سئوال بايد به نكته مهمي اشاره نمود وآن اينكه؛محدوديت غير از خداوند به معناى آن نيست كه جهان تا يك جا امتداد دارد و از آن جا به بعد جهانى نيست. بلكه مقصود محدوديت از نظر مراتب و كمالات وجودى است. زيرا در نظام هستى موجودات داراى يك نظام طولى و مراتب تشكيكى مى‏باشند و جهان ماده در اين عرصه نازل‏ترين رتبه وجودى را داراست و پس از آن عوالم ديگرى هستند البته نه در جاى ديگر بلكه محيط به همين جهان ولى داراى مرتبه‏اى والاتر و هرمرتبه كمالات افزون‏ترى نسبت به مادون خود دارد. اما همه آنها ممكن‏الوجود ومفتقرالذات در برابر خداى تعالى هستند و تنها او كمال مطلق و هستى محض و صرف است. مرگ به معناي نابودي نيست بلكه طبق نص قرآن كريم، اخذ روح است: «و هو القاهر فوق عباده و يرسل عليكم حفظه حتي اذا جاء احدكم الموت توفته رسلنا و هم لايفرطون؛ او بر بندگان خود تسلط كامل دارد و مراقباني بر شما مي گمارد تا زماني كه يكي از شما را مرگ فرا رسد (در اين هنگام) فرستادگان ما جان او را مي گيرند و آنها (در اين كار) كوتاهي نمي كنند» (انعام، آيه 61).
«توفي يعني اين كه همه هستي يك موجود كه در انسان روح اوست، گرفته مي شود و به نزد خداوند متعال - موطن اصلي او - بازگردانده مي شود. پس مرگ به معناي نيستي و نابودي نيست، بلكه به معناي سفري است كه پايان آن ديدار حق تعالي است. مرگ پلي است بين زندگي دنيوي كه زندگي مجازي است با زندگي اخروي كه زندگي دائمي و هميشگي است. و در پايان عالم غير از خداوند - كه حى قيّوم است - همه مى‏ميرند و در نشئه ديگر زنده خواهند شد حتي ملائكه. از آيات قرآن و احاديث اهل بيت استفاده نموديم كه هر كسي و هر صاحب نفسي مي ميرد و هيچ انسان و يا چيزي باقي نمي ماند بنا بر اين تمام ملائكه و مأموران الهي در زمين و آسمان مطابق اين قانون عمومي خواهند مرد , و كسي باقي نخواهد ماند, در عين حال ما در اين زمينه نيز به سراغ سخنان اهل بيت رفته و به طور خاص از حضرت امام صادق (ع) ميخوانيم كه مي فرمايند : خداوند به پيامبرش در قرآن خبر داده كه تو و تمام انسانها مي ميرند, (زمر / 30 . انك ميت و انهم ميتون) سپس اعلام نموده كه هر ذي نفس مي ميرد , ( آل عمران / 185, انبياء /35 عنكبوت / 57, قصص / 88, كل نفس ذائقهُ الموت.
همه اهل زمين و آسمان مي ميرند و كسي باقي نمي ماند جز عزرائيل و مأموران عرش خدا و جبرئيل و ميكائيل عليهم السلام , آنگاه عزرائيل مقابل عرش خدا قرار مي گيرد, و در مورد اين ملائكه چنين دستور مي گيرد:
اي عزرائيل از جبرئيل و ميكائيل عليهم السلام نيز قبض روح كن چون ملائكه زنده اين سخن را مي شنوند ميگويند اي خدااينان سفيران و پيام آوران تو هستند آيا از آنان قبض روح مي كني ندا مي رسد تقدير بر اين است كه هر زنده اي سرانجام بميرددر اين حال جبرئيل و ميكائيل نيز به مردگان مي پيوندند سپس به امر پروردگار ملك الموت سراغ حمله ي عرش مي آيد و از آنان نيز قبض روح مي نمايد و تنها خودش در برابر عرش رحمان قرار مي گيرد با حالت گرفته و غمگين سرش را به پائين مي اندازد و در آينده خود فكر مي كند ناگاه فرمان مرگ او نيز فرا رسد (مت يا ملك الموت فيموت) و كسي باقي نمي ماند در اين حال خداوند مي فرمايد كجايند گروهي كه خود را معبود مي دانستند؟ و خويشتن را شريك من مي پنداشتند؟(بحارالانوار ج6ص329) آري همه بندگان خدا و مخلوقات زمين و آسمان مزه مرگ را مي چشند حتي خداوند به ملك الموت مي گويد : اي عزرائيل سوگند به عزت و عظمتم مزه مرگ را برايت مي چشانم همان طوري كه تو بر بندگانم چشاندي.
البته ملائك مرگى مناسب شأن و وجود خودشان دارند. پس فرشتگان نيز در نفخه صور اول مي ميرند و جنبه فلسفي خود را از دست مي دهند و با نفخه صور دوم، مجددا زنده مي شوند و موطن اصلي خود؛ يعني عندالله باز مي گردند.
www.morsalat.com