پرسش :

آيا هر كسي مي تواند امام زمان (عج) را ببيند (به غير از افراد صالح و پرهيزگار) مثلاً در خواب مي تواند با امام ملاقات كند و حقيقت دارد؟

پاسخ :
در پاسخ به سؤال شما دوست خوبم، عرض مي شود كه بزرگان و علما شيوه هاي مختلفي براي رؤيت امام زمان(عج) در خواب ذكر كرده اند، كه ما در اينجا به برخي از آنها اشاره مي كنيم.
شيخ ابراهيم كفعمي در جنة الواقيه فرموده است : ديدم در بعضي از كتب اصحاب خود، كه هر كس اراده كرده رؤيت يكي از انبياء و ائمه 12گانه، يا ساير مردم، يا فرزندان خود را در خواب، پس بخواند سوره والشمس، و اناانزلناه، وقل يا ايها الكافرون، و قل هو ا... احد، و معوذتين؛ آنگاه بخواند اخلاص، يعني قل هوا... احد را صد مرتبه، و صلوات بفرستد به پيغمبر صد مرتبه، و بخوابد بر طرف راست؛ پس به درستي كه خواهد ديد آن را كه قصد دارد، ان شاءا...تعالي، و سخن خواهد گفت به آنچه مي خواهد از سؤال و جواب. (1)
دعاي ديگري كه براي رؤيت امام (ع) در خواب ذكر شده اينست : اللّهمَ إنّي أسئَلكَ يا مَنْ لُطْفَهُ خَفيّ و اَياديهِ باسِطَةٌ لا تَنْقَضي أسئَلكَ بِلُطْفِكَ الْخَفيَّ الَّذي ما لَطَفْتَ بِهِ لِعَبْدٍ اِلا كَفي أنْ تُريَني مولاي عليّ بن ابيطالب كه گفته شده بجاي عبارتعلي ابنابيطالب هر امامي را كه مي خواهد در خواب ببيند، نام ببرد.
همچنين كسي كه دو ركعت نماز بعد از نماز عشاء، با هر سوره اي كه مي خواهد بخواند، و بعد اين دعا را صد مرتبه بخواند، پيامبر اكرم(ص) و يا هر يك از ائمه اطهار (ع) را كه بخواهد، در خواب خواهد ديد : بسم الله الرحمن الرحيم يا نُورَ النُورِ يا مُدَبِّرَ الامور بَلِّغ مِني رُوحَ محمدٍ و ارواحَ آل محمدٍ تَحيةً و سلاماً (2)
عمل ديگري كه براي ديدن امام(ع)در خواب توصيه شده، آن است كه شيخ مفيد آن را در كتاب اختصاص روايت كرده از ابي المعزي، از حضرت موسي بن جعفر(ع)كه گفت : شنيدم از آن حضرت كه مي فرمايد : هر كسي كه براي او حاجتي است به سوي خداوند تبارك و تعالي، و اراده كرده كه ما را ببيند، و مقام و رتبه خود را بداند، پس غسل كند سه شب، و مناجات كند به ما، يعني والله العالم كه با خداي عالم مناجات كند به توسط ما، به اينكه قسم دهد او را به حق ما، و متوسل شود به حضرت او به وسيلة ما، كه ما را به او بنماياند، و مقام او را در نزد ما به او نشان دهد. فرمود : پس به درستي كه او خواهد ديد ما را، و مي آمرزد خداوند او را به سبب ما، و پوشيده نمي شود بر او موضع و محل او. (3)
فرق بين عصر غيبت صغري و غيبت كبري اين است كه در زمان غيبت صغري، كساني بودند كه مي توانستند رسماً خدمت امام زمان برسند. حرفهاي مردم را نقل كنند، و جوابش را هم بگيرند و به مردم اطلاع دهند. اين رابطه پس از آخرين نماينده قطع شد، و پس از آن ديگر چنين رابطه اي وجود ندارد، كه كسي باشد تا مردم به وسيله او با ايشان ارتباط پيدا كنند. اينكه آن حضرت فرمودند : پس از اين، كسي مرا نخواهد ديد.، منظور همان رؤيتي است كه در عصر غيبت صغري وجود داشته است؛ و نوّاب هر وقت كه مي خواستند، خدمت امام(ع)مي رسيدند. لذا در زمان غيبت كبري، رؤيتي كه توأم با آن نيابت بوده باشد، وجودندارد؛ و آن حضرت اين موضوع را نفي مي نمايند.
اما در زمان غيبت كبري، ممكن است كساني خدمت امام زمان(ع)شرفياب شوند، و يا اينكه ايشان را در خواب ببينند، و با ايشان سخن بگويند؛ كه يا آن حضرت را نمي شناسند و يا مي شناسند.
و اين طور نيست كه با خواندن دعاهايي كه اشاره شد، و يا انجام دادن اعمالي، حتماً به حضور امام زمان(ع)مشرف شويم؛ بلكه بايد ظرفيت هاي بالايي در وجودمان باشد، كه در اين صورت خود امام(ع)به ديدار ما مي آيند.
منابع و مآخذ:
1. نجم الثاقب/مرحوم حاج ميرزا حسين طبري نوري/ ص847
2. ملاقات با امام عصر(ع) / سيد جعفر رفيعي/ص347
نجم الثاقب/مرحوم حاج ميرزا حسين طبري نوري/ ص 848 و849
منبع: موسسه تحقيقاتي حضرت ولي عصر عليه السلام