پرسش :

چگونه به نزديكان خود نحوه صحيح حجاب داشتن را توصيه كنيم؟

پاسخ :
با تقدير و تشكر از احساس پاك و عواطف دينى شما، به آگاهى مى‏رساند كه مسأله امر به معروف و نهى ازمنكر، از وظايف مهم دينى هر مسلمان است.

حسن اجراى امر به معروف و نهى از منكر داراى شرايطى است از جمله:

1) آمر به معروف و ناهى از منكر داراى شخصيت علمى و عملى باشد.

2) شناخت ويژگى هاى روحى وروانى طرف مقابل و به تناسب آنها با وى برخورد نمودن.

3) بدست آوردن خصوصيات مثبت طرف مقابل و از راه آنها او را جذب كردن.

4) با زبان منطقى و عاطفى به شخص فهماندن كه آنچه به وى تذكر داده مى‏شود در رابطه با مصالح خود او و به نفع اوست.

5) تشكيلاتى و هماهنگ عمل كردن در امر به معروف و نهى از منكر.

6) دورى از تندروى ها و سليقه‏ها و تعصبات عاميانه.

7) احياى فرهنگ امر به معروف و نهى از منكر. يكى از ويژگى‏هاى نظام تربيتى اسلام اصل (نظارت همگانى) است. يعنى بايد اين مسئله در جامعه و به ويژه دانشجويان جا باز كند كه برخلاف تفكر آزادى لجام گسيخته غربى درجامعه اسلامى همه نسبت به يكديگر مسؤولند. زيرا هر جامعه و امتى داراى سرنوشت مشترك است و مانند مسافران يك كشتى‏اند كه اگر در گوشه‏اى كسى آن را سوراخ كند همه غرق خواهند شد. همچنين با انحراف يك نفر و گسترش آن سرنوشت كل جامعه اسلامى دگرگون خواهد شد و آن جا كه آزادى فرد مضر به سعادت جامعه باشد بايد آن را محدود ساخت.

اكنون نكاتى را يادآور مى‏شويم:

1- در حجاب مانند بسيارى از تكاليف ديگر، حد واجب و مستحب وجود دارد. حد واجب آن پوشاندن اعضاى بدن غير از وجه و كفين (دست‏ها تا مچ و گردى صورت) است. علاوه بر اين پوشش بايد به گونه‏اى باشد كه پستى و بلندى‏هاى بدن را نمايان نسازد و موجب جلب نظر و تحريك نگردد. به طور كلى فلسفه حجاب نوعى اعلام و هشدار دورباش در برابر نامحرم است، تا بدين‏وسيله حرمت زن و عفت و سلامت معنوى جامعه تضمين شود. ازاين‏رو هر چه پوشش زن متين‏تر و با وقار بيشتر باشد بهتر است

2- براى تغيير در رفتار در ديگران:

اولاً؛ بايستى بسيار با مدارا و نرمى برخورد كنيد.

ثانيا؛ انتظار تغيير سريع نداشته باشيد.

ثالثاً؛ با بيان فلسفه حجاب و نتايج دنيوى و اخروى ايشان را نسبت به اين موضوع متقاعد كنيد.

ضمنا اگر اين تذكرات به صورت غير مستقيم و يا توسط شخص ديگرى باشد احتمال تأثير بيشتر است.

در مورد حجاب همان گونه كه مى‏دانيد زمانى مى‏توان با آرامش و اعتماد به نفس كافى احكام الهى را مراعات نمود كه زيربناى عقيده فرد استوار باشد و با ادله كافى به اين نتيجه رسيده باشد كه تسليم شدن در برابر احكام خداوند صراط مستقيم هدايت و شاهراه رسيدن به كمال است. اين مقوله جز با اتقان بخشيدن به مبانى فكرى آن گاه صفاى دل و باطن ميسور نخواهد شد. اما فلسفه حجاب:

اولا: چون ما درعقايد خويش براى وحى جايگاهى ويژه قائل هستيم آنچه را كه از اين طريق به ما برسد با منت مى‏پذيريم؛ زيرا مى‏دانيم كه خداوند جز به مصلحت بندگان خويش فرمان نمى‏راند.

ثانيا: بسيارى از حكمت ها و فلسفه‏هاى حجاب امروزه روشن شده است:

الف) پوشش امرى غريزى و فطرى براى بشر است. كاوش‏هاى باستان شناسى نشان مى‏دهد كه از دير زمان بشر در حد امكان نسبت به مساله پوشش اهتمام ورزيده است وهمه صاحبان اديان نيز آن را سرلوحه عمل قرار داده‏اند.

ب ) مستور بودن زيباييها و جذبه‏هاى جنسى زن و مرد آنها را از معرض ديد و طمع ورزى شهوت پرستان هرزه محافظت مى‏كند و امنيت و بهداشت روانى جسمى آنان را تامين مى‏نمايد.

ج ) برهنگى راهبر به سوى بى‏بند و بارى و لجام گسيختگى جنسى است كه عواقب شوم و زيانبارى دارد؛ از جمله:

1- گسترش فساد و ناهنجارى‏هاى اجتماعى.

2- شيوع بيمارى‏هايى چون سفليس، سوزاك، ايدز و... .

3- سست شدن پيمان مقدس خانواده گسترش آمار طلاق و بالا گرفتن عقده‏هاى روحى در كودكان.

4- زياد شدن فرزندان نامشروع. اينها و ده ها مشكل اجتماعى ديگر عواقب شومى است كه جهان غرب را سخت برآشفته و ستاره تمدنش را به افول مى‏كشاند تا آن جا كه حتى فرياد متفكرين ماترياليستى چون راسل را برآورده و جهان را سخت بر آنان تنگ كرده است. ولى مكتب گرانقدر اسلام در پرتو هدايت‏هاى نورانى‏اش همچون حجاب از اساس با اين جريان ويرانگر به مبارزه برخاسته و حجاب را دژى استوار براى صيانت فرد وجامعه از آسيب هاىبيشمار قرار داده است. از همين‏رو است كه استعمارگران براى تخدير جوانان، در بند كشيدن آنان وگسترش اهداف ظالمانه خويش از بى حجابى و برهنگى به عنوان ابزارى قوى سود مى‏جويند.

3- يكى از ويژگى‏هاى انسان كمال‏طلبى و كمال‏خواهى اوست و هر چه بيشتر به مظاهر دنيوى مثل مال و ثروت، قدرت و رياست، علم و... دست يابد، خواهان بيشتر آن است و به آن قناعت نمى‏كند و چه بسا رمز و راز ممنوعيت برخى امور در احكام شرعى همين نكته باشد كه اگر انسان در مسيرى قرار گرفت و لذت چيزى را احساس و درك كرد، مى‏خواهد به لذت بالاتر و بيشترى دست پيدا كند و در هيچ حدى توقف ندارد مثلاً اگر اسلام قطره‏ى اندكى از شراب را حرام فرموده حتى اگر به مستى نيانجامد شايد به همين علت است كه انسان زياده‏خواه نمى‏گويد يك قطره ضرر ندارد اندكى بيشتر بخورم و همين‏طور ميل و اشتياقش بيشتر مى‏شود، بنابراين از همان ابتدا به طور جد حتى يك قطره آن را حرام كرده است.

نسبت به موضوع حجاب نيز وضعيت به همين شكل است و اگر اندكى بى‏توجهى شود، ميل به بى‏توجهى و بى‏بند و بارى گسترش مى‏كند تا جايى كه شايد اصل موضوع به زير سؤال رود. پس بايد از همان ابتدا اهميت مسأله روشن شود تا خطرات ناشى از بى‏بند و بارى دامن‏گير فرد نشود و در لغزش‏گاه‏هاى حساس زندگى و روابط اجتماعى سقوط نكند.

با توجه به اين 3 نكته بايد به عرضتان برسانيم كه فضاى فرهنگى و اجتماعى جامعه كنونى و كثرت ارتباط‏هاى افراد و وجود و مسايل ارتباط جمعى و... به گونه‏اى است كه اگر افراد به خودشان اطمينان و اعتماد دارند نمى‏توان از ناحيه خطرات، نگاه‏هاى شهوت‏آلود ديگران، دام‏هاى شيطانى افراد شيطان‏صفت، در امان بود چه بسا با افرادى روبرو مى‏شويم كه ظاهرى آراسته دارند ولى باطنى خراب و مخرّب. از همه گذشته يكى از قواى نيرومند و سركش انسان به خصوص در دوران جوانى و بلوغ جنسى همين غريزه جنسى انسان است كه هرگز نمى‏توان از آن در ايمنى كامل به سر برد و هر لحظه حتى قوى‏ترين افراد ممكن است فريب آن را بخورند.

به هر حال اگر هم اطمينان به خود داريم، اطمينان به اطراف و اطرافيان نمى‏توان پيدا كرد و بايد به بهترين شكل (كه امكان طمع‏ورزى ديگران نيز سركوب شود) با اين موضوع برخورد كرد.

نكته پايانى اين كه اطرافيان شما ممكن است در سنى قرار دارند كه احساس مى‏كنند بايد با استدلال و منطق به چرايى مشكلات و مسائل اعتقادى، دينى فرهنگى و علمى پى ببرد شما نيز ضمن احترام گذاشتن به نقطه نظرات جستجوگرانه‏ى آنان و ايجاد ارتباط عاطفى و صميمانه با ايشان و با صبر و حوصله‏ى كامل و تمام به ارائه پاسخى منطقى و قانع‏كننده بپردازيد و هرگزآنان را سرزنش نكنيد.

در مورد حجاب ، خود قرآن دستور اكيد به آن داده و از بدحجابى منع كرده است، از جمله در سوره احزاب آيه 59 خداوند مى‏فرمايد «يا ايها النبى قل لازواجك و بناتك و نساءالمؤمنين يدنين عليهن من جلابيهن...»؛ اى پيامبر! همسران و دخترانت و زنان مؤمنين را بگو كه خويشتن را با ]چادر يا مقنعه‏هاى بلند[ فرو پوشند...

براى آگاهى بيشتر رجوع شود به كتاب هاي زير:

1- فلسفه حجاب، شهيد مرتضى‏مطهرى

2- فرهنگ برهنگى و برهنگى فرهنگى، غلامعلى حداد عادل

3- مجله پرسمان، دى ماه 1380 (مقاله‏اى درخصوص چرائى پوشش)

4- كتاب‏هاى تفسير قرآن نظير «تفسير نمونه» در ذيل آيات 31، 32، 59 و 60 سوره نور و 32 و 33 سوره احزاب

مطمئنا مطالعه آنچه معرفى شد به شما كمك خواهد كرد.
www.morsalat.com