پرسش :

از نظر فلسفه غرب اخلاق نسبی است اما از نظر فلسفه اسلامی اخلاق مطلق است با قبول مطلق بودن اخلاق، دروغ مصلحتی که بعضی جاها جایز شمرده می شود تعارضی ایجاد نمی کند؟

پاسخ :
اسلام، دین مبتنی بر عقل و فطرت است و دروغ را به صورت مطلق ناروا نشمرده است بلکه احکام اخلاقی را دسته بندی کرده است. مثلا دروغ جایز نیست و حرام است مادامی که مواجه با مصلحت مهم تری نشود.
به تعبیر دیگر احکام اسلامی تابع مصالح و مفاسد واقعی است. دروغ دارای مفسده اجتماعی است که مردم را نسبت به یکدیگر بی اعتبار می کند. اما راستی که موجب - مثلا قتل بی گناهی - شود دارای مفسده به مراتب بیشتری نسبت به دروغ است، بنابراین بایست از این راست گویی خودداری کرد. پس اخلاق اسلامی و اخلاق دینی مطلق گراست و بر اساس مصالح و مفاسد حقیقی پایه گذارده شده است و همین مصالح و مفاسد حقیقی است که روا بودن یا ناروا بودن عملی را توجیه و تجویز می کند.
eporsesh.com