پرسش :

وضعیت اقتصادى ایران در طول جنگ تحمیلی چگونه بود؟

پاسخ :
پس از قطع آمریکا با ایران در فروردین 1359، تحریم اقتصادى آمریکا علیه ایران شروع گردید و اموال و دارایى‏هاى ایران در بانک‏هاى آمریکا بلوکه شد. علاوه بر آن، از چند ماه قبل از سقوط رژیم پهلوى، سرمایه زیادى به دست سرمایه‏داران طاغوتى و وابستگان به رژیم پهلوى از کشور خارج شد. مسائلى نظیر ضعف تکنولوژى و نیاز کارخانجات به مواد اولیه نیز در ضعف اقتصادى کشور تأثیر زیادى داشت و به تشدید مشکلات ایران منجر شده بود. پس از آغاز جنگ نیز بسیارى از کارخانه‏ها آسیب دیدند که به دلیل آسیب‏دیدگى، کمبود مواد اولیه و کمبود تکنولوژى، پایین‏تر از ظرفیت کار مى‏کردند. به علت اشغال و تخریب زمین‏هاى کشاورزى استان‏هایى مثل خوزستان، کرمانشاه، و ایلام، که تولید کننده‏ى گندم و ذرت بودند، تولید این محصولات نیز کاهش یافت و کشور ناچار به افزایش واردات این محصولات شد.
در بسیارى از مواد غذایى و خوراکى دیگر نیز که ایران از قبل وارد کننده بود به علت کاهش درآمد ارزى، به ویژه در سال‏هاى آخر جنگ، کشور با کمبود ارزاق عمومى مواجه شده بود. گزارش‏هاى منتشر شده، نشان دهنده افزایش مشکلات و سختى‏هاى روزافزون در زندگى قشرهاى وسیعى از جامعه بود که عمدتا درآمدى ثابت داشتند و در تأمین مایحتاج خود به ارزاق کوپنى و ارزان متکى بودند.
البته دولت به تأسى از رهنمودهاى حضرت امام خمینى مجدانه تلاش مى‏کرد تا از فشار بیشتر به اقشار مستضعف جامعه جلوگیرى شود و در این راه تا اندازه‏ى زیادى نیز موفق بود، به طورى که با وجود فشارها و تنگناهاى متعدد اقتصادى، مردم ایران کماکان خاطره‏ى خوشى از آن دوران دارند و از دولت آقاى موسوى نخست وزیر، به عنوان دولت خدمتگزار و طرفدار مستضعفین یاد مى‏کنند.
منبع: جنگ ایران و عراق، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، فرهاد درویشی، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ