پرسش :

آیا امام زمان علیه السلام در عصر غیبت، در سرداب خانۀ خود مخفی و غایب شده است؟

پاسخ :
اهل سنت به جهت استهزای عقاید شیعه می‌گوید: شیعه قائل است که مهدی موعود علیه السلام بعد از تولدش در سردابی مخفی شد و غیبت خود را از آنجا شروع کرده و تاکنون نیز در آن سرداب به سر می‌برد، و ظهورش نیز از همان سرداب خواهد بود.
و لذا شیعیان هر روز از صبح تا غروب در آن سرداب به انتظار ظهورش می نشیند و اشک ماتم می‌ریزند.(۱)
اولاً: سرداب عبارت است از طبقۀ پایین ساختمان خانه که در مناطق گرمسیر به‌جهت حفاظت از گرمای شدید می‌سازند، و این نوع ساختمان در غالب خانه‌های عراق مشاهده می‌شود، و سامرا نیز از آن مستثنی نبوده است. امام‌هادی(ع) در خانۀ خود به‌جهت آسایش اهل بیتش و محافظت از گرما، چنین سردابی را ساخته بودند که بعد از شهادتش به ارث، منتقل به امام‌عسکری(ع) شد.
مطابق تاریخ، حضرت‌مهدی(ع) از زمان ولادت از دیدگان مردم خصوصاً حکام مخفی بود. و بعد از شهادت پدرش بر جسد او نماز گزارد و رسماً غیبت خود را از آن خانه آغاز نمود. و ازآنجاکه سکونت حضرت و سایر اعضای خانواده در آن سرداب بوده است، لذا مکان غیبت را به آن سرداب مقدس نسبت می‌دهند. این سرداب برای شیعیان اهل‌بیت(ع) از آن جهت مقدس شمرده شده است که امام‌زمان و پدر و جدش(ع) در آن سرداب به سر برده و عبادت به جای آورده‌اند و از همان مکان نیز حضرت‌مهدی(ع) غایب شده است. نسبت غیبت حضرت به سرداب همانند نسبت غیبت به تمام خانه و هر مکانی است که امام‌زمان(ع) در آن دیده شده و زندگی کرده است. و این نهایت جهل و نادانی است که کسی به شیعه نسبت دهد که آنان معتقدند که امام‌زمان(ع) در سرداب خانۀ خود غایب شده و تا هنگام خروج در آن باقی است! زیرا مطابق روایات فراوان، امام‌زمان(ع) در سرزمین‌های مختلف بر موالیان خود وارد می‌شوند و در مناطق مختلف گردش می‌کنند.
حضرت در موسم‌های دینی همچون حاضر شده و اقامۀ شعائر دینی می‌نمایند و گواه بر زنده‌ها و مرده‌ها خواهند بود. لذا بهترین تعبیری که می‌توان دربارۀ سرداب مقدس و زیارت مردم از آنجا داشت این است که حضرت مکان خاصی ندارد، لذا شیعیان در محل‌های اختصاصی آن حضرت همچون مسجد سهله و مسجد جمکران و... دور هم جمع می‌شوند و به یاد آن حضرت ندبه کرده و از او درخواست ظهورش را می‌نمایند. و درحقیقت، سرداب مقدس از آن‌جهت که شروع غیبت از آنجا بوده جنبۀ رمزی داشته، در آنجا شیعیان گرد هم جمع می‌شوند و از خداوند طلب خروج او را می‌نمایند.
علامۀامینی(ره) می‌فرماید: «... شیعه اعتقاد ندارد که غیبت امام در سرداب است و خودشان او را در سرداب مخفی کرده‌اند و از همانجا نیز ظهور خواهد کرد، بلکه اعتقاد شیعه ـ که با احادیث تأیید شده ـ آن است که او از مکۀ معظمه، مقابل خانۀ خدا ظهور خواهد کرد. هرگز کسی قائل نشده که سرداب مقدس، آن نور را در خود مخفی کرده است. بلکه آن سرداب، خانۀ امامان در سامرا بوده است. و این مسئله‌ای همگانی در خانه‌های عراق است که به‌جهت حفاظت از گرما می‌سازند. این سرداب به‌طور خصوص ازآن‌جهت شرف پیدا نموده که به سه نفر از امامان دین منسوب است، خانه‌ای که خداوند متعال اذن داده که ارتفاع معنوی یافته و در آن اسم و ذکر خدا برده شود».(۲)
ثانیاً: عقیدۀ هر مذهب یا دینی را می توان از لابلای کتابهای علمای آن مذهب یا دین یافت. با مراجعه به کتابهای علمای شیعه، قبل از ولادت امام‌مهدی(ع) تا این زمان ـ که در دسترس همه است ـ پی خواهیم برد که هیچ یک از آنان حتی نزد عوام از آنها چنین اعتقادی وجود ندارد که دشمنان شیعه به آنها نسبت می‌دهند.

پی‌نوشت‌ها:
۱. سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ح۱۱۹؛ تاریخ ابن‌خلدون، ج۱، ص۱۹۹، فصل ۲۷؛ المهدیة فی الاسلام، ص۱۲۹ و ۱۳۰؛ الصراع بین الاسلام و الوثنیة، ص۴۲.
۲. الغدیر، ج۳، ص۳۰۸ و ۳۰۹.
منبع : پورتال جامع مهدویت