پرسش :

تقوا در مقابل گناه چه تأثیری در عزت نفس انسانی دارد؟

پاسخ :
رسول اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند:
هر کس می خواهد بدون آن که مالی در کف داشته باشد، بی نیاز باشد و بدون آن که فامیلی و عشیره ای و خدم و حشمی داشته باشد، عزیز و محترم باشد و بدون آن که در رأس یک قدرت اجتماعی باشد و پستی را قبضه کرده باشد، مهابت و صلابت داشته باشد، راهش این است که خود را از خواری معصیت و گناه خارج کند و بپیوندد به عزت طاعت پروردگار.
البته شک نیست که مال، انسان را بی نیاز می سازد و عشیره و فامیل داشتن به بشر عزت و احترام می دهد و در دست داشتن قدرت های اجتماعی بر مهابت انسان می افزاید، ولی تمام این ها به حکم آن که ابزارها و وسایل مادی است، محدود است. برای همه مردم میسر نیست آن قدر مال داشته باشند که از همه چیز بی نیاز باشند و آن قدر عشیره و فامیل خوب و همراه داشته باشند که در پرتو آن ها محترم زندگی کنند و قدرت های اجتماعی را که قهراً محدود است و بالاخره در اختیار افراد معینی قرار می گیرد، آن ها بگیرند، ولی خداوند متعال یک نوع بی نیازی و عزت و مهابتی دیگر در میان همه مردم به طور متساوی تقسیم کرده که همه می توانند از آن ها برخوردار شوند. فقط اندکی معرفت و زحمت لازم دارد و آن عبارت است از تحصیل اصولی محکم در زندگی بر مبنای خداشناسی و تقوا و دیانت. آدم خداشناس و متقی و سلیم النفس که اهل عقیده و مسلک و شخصیت اخلاقی و معنوی است، خودبه خود در نظر همه محبوب و محترم است. در عین محبوبیت عظمت و جلال و مهابت دارد و در عین حال، هر وقت احتیاج و نیازی پیدا کند، همه مردم، او را مثل خود و برادر خود می دانند و در زندگی و سعادت همه مردم شریک است. آری، نیت های مادی محدود و قسمت شده است؛ اگر محور آروزهایش انسان حوایج مادی باشد، هیچ وقت به آن ها نمی رسد؛ زیرا به هر آرزویی که برسد، آرزویی بزرگتر جلو چشمش نمایان می شود. دایماً احساس اضطراب و نگرانی می کند اطمینان و رضایت خاطر که رمز سعادت است، هیچ وقت برایش دست نمی دهد. ولی امور معنوی و روحانی، روح بشر را قانع می کند و به او رضایت خاطر و اطمینان می دهد.
منبع: حکمت ها و اندرزها،علامه مرتضی مطهری، تهران، انتشارات صدرا، 1373، چ 2، صص 51 ـ 52.