پرسش :

حقیقت مهریه در اسلام چیست؟

پاسخ :
به عقیده ما، پدیدآمدن مهر، نتیجه تدبیر ماهرانه اى است که در متن خلقت و آفرینش براى تعدیل روابط زن و مرد و پیوند آنها به یکدیگر به کار رفته است.
مهر از آنجا پیدا شده که در متن خلقت، نقش هر یک از زن و مرد در مسئله عشق مغایر نقش دیگرى است. قانون خلقت، جمال و غرور و بى نیازى را در [نهاد] زن و نیازمندى، طلب، عشق و تغزل را در [نهاد] مرد قرار داده است. ضعف زن در مقابل نیرومندى بدنى به همین وسیله [مَهر] تعدیل شده است و همین [علت] موجب شده که همواره مرد از زن خواستگارى مى کرده است.
مهر، با حیا و عفاف زن یک ریشه دارد. زن با الهام فطرى دریافته است که عزت و احترام او به این است که خود را رایگان در اختیار مرد قرار ندهد.
مهر، ماده اى است از یک آیین نامه کلى که طرح آن در متن خلقت ریخته شده و با دست فطرت تهیه شده است.
قرآن کریم با لطافت و ظرافت بى نظیرى مى گوید: «وَ آتُوا النِّساءَ صَدُقاتِهِنَّ نِحْلَةً؛ یعنى کابین زنان را که به خود آنها تعلق دارد و عطیه و پیشه کشى است از جانب شما، به خودشان بدهید.
قرآن کریم در این جمله کوتاه به سه نکته اساسى اشاره کرده است: اولاً با نام «صدقه» یاد کرده است، نه با نام مهر. «صدقه» از ماده «صَدَق» است و بدان علت به مهر، «صداق» یا «صدقه» گفته مى شود که نشانه راستین بودن علاقه مرد است.
دیگر اینکه با ملحق کردن ضمیر «هُنَّ» به این کلمه، مى خواهد بفرماید که مهریه به خود زن تعلق دارد، نه به پدر و مادر. سوم اینکه با کلمه «نحله» کاملاً تصریح مى کند که مهر هیچ عنوانى جز عنوان تقدیمى و پیش کشى و هدیه ندارد.
منبع: نظام حقوق زن در اسلام، علامه شهید مطهری(ره)، صص 231 ـ 236.