پرسش :

منظور از اینکه طلاق حلال مبغوض است، چیست؟

پاسخ :
طلاق از نظر اسلام، «حلال مبغوض» است. پیامبر اسلام در روایتى که شیعه و سنّى به اتفاق روایت کرده اند، فرمود: «مبغوض ترین حلال ها نزد خداوند، طلاق است.» هم آن حضرت فرمود: «ازدواج کنید و طلاق ندهید؛ که عرش الهى از طلاق مى لرزد.» طلاق، حلال مبغوض است؛ یعنى در عین اینکه در حد یک حرام، منفور و مبغوض است، اسلام مانع اجبارى در جلو آن قرار نمى دهد. این مسئله از یک فلسفه کلى در نظام خانوادگى ریشه مى گیرد که مورد توجه اسلام است. از نظر اسلام، علقه زوجین یک علقه طبیعى است و مکانیسم خاص دارد. علاقه زوجین به یکدیگر با اینکه [دو طرفه] است، به این شکل است که از جانب مرد آغاز مى شود و علاقه زن به مرد از نوع پاسخ گویى است. به همین دلیل، مقام زن در محیط خانوادگى، مقام یک محبوب و مراد است.
اسلام، تدابیرى از مجراى عواطف به کار مى برد که نظام خانوادگى بر همین پایه محفوظ بماند؛ یعنى شعله عشق و علاقه مرد همیشه روشن بوده و زن نیز پاسخ گوى آن باشد. آنچه از نظر اسلام، مبغوض و منفور است، این است که این شعله خاموش گردد و کانون خانوادگى به سردى گراید، ولى اگر احیانا به این صورت درآمد و زن در قلب مرد سقوط کرد، دیگر نباید زن را به زور به مرد چسبانید. زنى که به زور قانون به مرد تحمیل شده باشد، حالت امام جماعتى را دارد که اهل محل به او ارادتى نمى ورزند و او با زور پاسبان، مى خواهد خود را مقتداى مردم کند. اسلام، هر کوشش اجبارى را براى بقاى زن در چنان محیطى، لغو و بیهوده و برخلاف اساس روابط خانوادگى مى داند.
این است که طلاق از نظر اسلام در عین اینکه سخت مبغوض و منفور است، حلال است؛ یعنى آنجا که تدابیر مختلف براى بقاى علقه زوجین مفید نیفتاد، چاره اى نیست جز طلاق.1
پی نوشت:
1 . امدادهاى غیبى در زندگى بشر، علامه شهید مرتضی مطهری(ره)، صص 163 و 164.
www.irc.ir