پرسش :

تعلیم چیست و نقش معلم را توضیح دهید؟

پاسخ :
«تعلیم»، عبارت است از یاد دادن. [در فرآیند] تعلیم، متعلّم فقط فراگیرنده است و مغز او (هم چون) انبارى است که یک سلسله معلومات در آن ریخته مى شود، ولى در آموزش، [این هدف] کافى نیست. امروز هم این را نقص مى شمارند که هدف آموزگار فقط این باشد که یک سلسله معلومات، اطلاعات و فرمول در مغز متعلّم بریزد، آنجا انبار بکند و ذهن او مثل حوضى که مقدارى آب در آن جمع شده است، بشود. هدف معلّم باید بالاتر باشد (؛ یعنى باید) نیروى فکرى متعلّم را پرورش و استقلال بدهد و قوّه ابتکار او را زنده کند؛ یعنى در واقع، کار معلم، آتش گیره دادن است. فرق است، میان تنورى که شما بخواهید آتش از بیرون بیاورید و در آن بریزید تا این تنور را داغ کنید و تنورى که در آن، هیزم و چوب جمع است، شما آتش گیره از خارج مى آورید. آن قدر زیر این چوب ها و هیزم ها آتش مى دهید تا خود این ها کم کم مشتعل بشود و تنور با هیزم خودش مشتعل گردد.
منبع: تعلیم و تربیت در اسلام، علامه شهید مرتضی مطهری(ره)، صص 18 و 19.