پرسش :

موصى در وصیّت‌نامه خود نوشته است که همه اموال او که شامل سه هکتار باغ میوه است به این صورت مصالحه شده‏اند که دو هکتار آن بعد از وفات او مال جمعى از فرزندانش باشد و هکتار سوم براى خودش باشد تا در وصایاى او مصرف شود و بعد از فوت او معلوم شده که مجموع مساحت باغهاى او کمتر از دو هکتار است، بنا بر این اولاً: آیا مطلبى که در وصیّت‌نامه نوشته، مصالحه بر اموال به آن صورت که او نوشته محسوب مى‏شود یا آنکه وصیّت بر اموالش بعد از وفات اوست؟ و ثانیاً: بعد از آنکه معلوم شد که مساحت باغهاى او کمتر از دو هکتار است، آیا همه آن اختصاص به فرزندان او دارد و موضوع یک هکتارى که اختصاص به خودش داده بود منتفى مى‏شود یا آنکه به‌گونه دیگرى باید عمل شود؟

پاسخ :
تا زمانى که تحقّق صلح توسط او در زمان حیاتش بر وجه صحیح شرعى که متوقف بر قبول مصالح له در زمان حیات مصالح است، احراز نشده باشد آنچه که او ذکر کرده بر وصیّت حمل مى‏شود، در نتیجه وصیّت او راجع به اینکه باغهاى میوه براى جمعى از فرزندان او و خودش باشد در ثلث مجموع ترکه، نافذ است و در زائد بر ثلث متوقف بر اجازه ورثه است و در صورت عدم اجازه آنان، مقدار زائد بر ثلث، ارث آنان است.
منبع : رساله اجوبة الاستفتائات حضرت آیت الله العظمی خامنه ای مدظله العالی