پرسش :

بعضى از زمین‌هاى وقفى در مسیر طرحهاى توسعه و احداث خیابانها و پارکهاى ملّى و ساختمان هاى دولتى قرار مى‏گیرند و بدون اجازه متولّى شرعى و بدون پرداخت اجاره و پول آنها، توسط بعضى از مؤسسات و اداره‏هاى دولتى مصادره مى‏شوند، آیا انجام این کار براى آنان جایز است؟ آیا کسى که در این زمین‌هاى موقوفه تصرّف مى‏کند باید عوض یا قیمت آنها را بپردازد؟ و آیا باید اجرت المثل تصرّفاتش را از هنگام تصرّف بپردازد؟ و آیا در پرداخت قیمت موقوفه و یا دادن عین دیگرى به جاى آن توسط مؤسسات و ادارات، اذن گرفتن از حاکم شرع واجب است یا این که جایز است اداره اوقاف یا متولّى وقف با رعایت مصلحت و نفع وقف با آنان در مورد عوض یا قیمت آن توافق نماید؟


پاسخ :
جایز نیست کسى بدون اذن و اجازه متولّى شرعى در وقف تصرّف کند، همانگونه که اگر وقف از قبیل وقف منفعت باشد، تصرّف در آن هم فقط بعد از اجاره کردن آن از متولّى جایز است همچنین فروش و تبدیل وقفى که قابلیت انتفاع در جهت وقف را دارد، جایز نیست و اگر شخصى آن را تلف کند ضامن آن است و اگر بدون اجازه متولّى شرعى، در آن تصرّف نماید، ضامن اجرت‏المثل آن است و باید آن را به متولّى شرعى وقف بپردازد تا در جهت وقف مصرف نماید و در این رابطه فرقى بین اشخاص و مؤسسات و اداره‏هاى دولتى نیست و جایز است متولّى وقف، بدون مراجعه به حاکم با متصرّف یا تلف‏کننده با رعایت مصلحت وقف، در مورد اجرت یا عوض آن توافق نماید.
منبع : رساله اجوبة الاستفتائات حضرت آیت الله العظمی خامنه ای مدظله العالی