پرسش :

در جایی انسان مجبور به انجام گناه می‌شود مثلاً به علت مسائل خانوادگی به کارفرما دروغ می‌گوید . آیا این هم توبه پذیرفته است؟


پاسخ :
اگر جبر به معنای حقیقی کلمه باشد دیگر گناه نیست مثل این‌که اگر شخصی مال حرامی را نخورد از گرسنگی می‌میرد. اگر واقعاً در شرایطی فرد به حقیقت معنای کلمه، ناچار به دروغ شود، یک قاعده‌ای در فقه وجود دارد و آن این‌که، اگر ضرورت و ناچاری به وجود آید ارتکاب آن حرام و گناه به اندازه‌ی رفع ضرورت حلال می‌شود. مثلاً شخصی به بیماری مبتلا شده که تجویز پزشک خوردن شئی حرام است و هیچ درمان دیگری هم برای آن وجود ندارد، خوردن آن گناه نیست ولی اگر ضرورت نداشته باشد و کوتاهی از جانب شخص باشد در این‌جا نیاز به توبه و استغفار است.