پرسش :

الا بذکر الله تطمئن القلوب . ناامیدی چه تاثیری در زندگی دارد و راه حل برطرف کردن آن چیست ؟

پاسخ :
یکی از چیزهایی که ناامیدی می آورد رخ دادهای ناگوار است. یعنی مصیبت ها ، فقرها ، بلاها و بیماریها . راه حل عملی اسلام این طور است که به انسان می آموزد که زندگی همراه با دردها ، فقرها و بیچارگی هاست . وقتی ما طبیعت چیزی را بشناسیم دیگر برای مان دور از انتظار نیست . در قرآن داریم که ما انسان را در رنج آفریدیم . ماهیت زندگی درد ، رنج و مرگ است . ما نباید انتظار و توقع خاصی از زندگی دنیا داشته باشیم . اگر انتظار ما از دنیا فقط لذت و سود باشد ، هر چیزی که خلاف لذت و سود باشد ما را به بحران می کشاند ولی وقتی انتظار ما از زندگی دردها و رنج ها و .. باشد چون خلاف انتظار ما نیست ، ناراحت نمی شویم . روایت داریم که مومن باید سطح ایمانش به جایی برسد که به هر بلایی به چشم نعمت نگاه بکند .
انسان همیشه در انتظار غم نیست بلکه انتظار غم را دارد. انسان طالب شادی است. امیر المومنین فرمودند: دین شادی آور است. زیرا به انسان بینشی می دهد که بلاها و سختی ها برای انسان غیرمنتظره نیست . و انسان انتظار برخورد با این مسائل را دارد و زندگی برایش ناگوار نیست . دین آرامش و نشاط می آورد . سختی ها است که انسان را استوار می کند و ظرفیت انسان را بالا می برد . غم و غصه با سختی ها فرق دارد . اسلام غم و غصه را می زداید . یکی از اثرات دین این است که باعث می شود ما به سختی ها نگاه مثبت بکنیم .
یکی از فلسفه های دین ، تبیین رخدادهای ناگوار است . همه ی رخدادها براساس تدبیر الهی است و تقدیر الهی بر اساس حکمت و رحمت است. اینها بر اساس فلسفه هایی است و یکی از فلسفه ها این است که این رخدادها برای تنبیه ماست تا ما را بیدار کند . همیشه چوپان ها به گوسفندانی که از گله جدا می شوند سنگ می زنند ولی این سنگ بلا ، سنگ رحمت است . بعضی انسانها با گفتار و منطق تربیت نمی شوند بلکه باید کیفر بشوند تا تربیت بشوند . یکی از فلسفه ی رخدادها رشد فردی و اجتماعی است . بوجود آمدن رشد اجتماعی در دو پدیده است یکی پدیده نظم و یکی پدیده ی رنج . اگر بشردر رنج سیلاب ها نمرده بود هیچ کس سد نمی ساخت . اگر کسی از رنج گرما نمرده بود وسایل گرما زا تولید نمی شد . در سختی ها خلاقیت ها بوجود می آید . تکنولوژی مولود نظم و رنج است.
یکی از زیباترین مباحثی که در اسلام هست باعث نشاط و امید می شود تحلیل و آنالیز بلاهاست . بلاهایی که ما می بینیم یکسری بلاهای خودساخته است که در روایت داریم که هیچ کسی به انسان جنایت نمی کند مگر دست او . مثلا اعتیاد یک بلای خود ساخته است . قرآن می فرماید : انسان تباهی را در دریا و خشکی به راه انداخت از آنچه که خود ساخته بود . جلسه ای با محمد طباطبایی پنج ساله که حافظ قرآن بود داشتیم . در این جلسه که در کشورخارجی بود هر چه مردم می گفتند او جوابش را با آیات قرآن می داد . فردی که سیگار لای انگشت او بود گفت که کجای قرآن در مورد سیگار نوشته است ؟ ایشان جواب داده بود که با دست خودتان خودتان را آلوده نکنید. اگر کسی زهر خورد می میرد و این آثار طبیعی آن است . یکسری بلاها ، بلاهای مصلحتی است . از نظر خدا باید یک تناسبی بین ظرف و مظروف باشد . یعنی اگر خدا به ما قدرت داد ما باید ظرفیت آن قدرت را داشته یاشیم یا اگر قدرت و ثروت به ما داد ، باید ما ظرفیت آنرا داشته باشیم . گاهی خدا به ما ثروت و قدرت می دهد و ما مست می شویم . برای اینکه خدا ما را از مستی بیرون بکشد بلاهایی به سر ما می آورد . مصلحت دیگر این است که اگر انسان در این دنیا در رفاه بماند به این دنیا دلبسته می شود و آخرت را فراموش می کند . فلسفه ی دیگر بلا ایجاد استواری در انسانها است . انسانی که ورزش نکرده باشد و سختی ندیده باشد ، انسان استوار و پایداری نیست . فرق گواهینامه ی پایه ی یک و پایه ی دو این است که در گواهینامه پایه ی دو امتحان گردنه نداریم . یکسری بلاها ، بلاهای عقوبتی است . یعنی ما کارهای نادرست انجام داده ایم و خدا به ما کیفر می دهد . بعضی از بلاها ، بلاهای تکاملی است که این بلاهای تکاملی در اولیاء خدا است. اگر امام حسین (ع) این همه بلا دید بخاطر این بود که مقام بیشتری بدست بیاورد . کتابی در مورد امام حسین (ع) و گرایش معنوی مسیحیان به ایشان نوشته شده است. رئیس هندوها وقتی در محرم پرچم سیاه را می بیند ، از ماشین پیاده می شود و پرچم را می بوسد . بلاهای تکاملی انسان را به اوج مقام می رساند .