پرسش :

وقتی من کتاب حجاب شهید مطهری را خواندم‌، نوشته بود: اگر مقدار کمی از موی سر خانم‌ها بیرون باشد، اشکال ندارد، ولی این مطلب را به عموم اعلام نکرده‌اند، چون ممکن است زنان ـ مخصوصاً دخترها ـ سوء استفاده کنند و موهای خود را با قصد و به مقدار زیاد بیرون بگذارند. آیا آن چه در کتاب حجاب بیان شده‌، صحیح است و تا چه حد؟


پاسخ :
مسألة حجاب و پوشش زنان‌، یکی از مسائلی است که در قرآن کریم مطرح شده است و آیات متعددی در این مورد وجود دارد، مانند آیة 31 سورة نور و آیة 59 و 60 سورة احزاب‌.
"یـَاَیُّهَا النَّبی‌ُّ قُل لأِ َزوَجِکَ وبَناتِکَ ونِسأِ المُؤمِنین‌َ یُدنین‌َ عَلَیهِن‌َّ مِن جَلـَبیبِهِن‌َّ ذَلِکَ اَدنی‌َ اَن یُعرَفن‌َ فَلایُؤذَین‌َ وکان‌َ اللّه‌ُ غَفورًا رَحیمـًا;(احزاب‌،59)، ای پیامبر به همسران و دخترانت و به زنان مؤمنان بگو که روسری‌های خویش را به خود نزدیک سازند; این کار برای این که شناخته شوند و مورد اذیت قرار نگیرند نزدیک‌تر است و خدا آمرزنده و مهربان است‌."
آن چه از کتاب شهید مطهری نقل کرده‌اید، در کتاب "مسألة حجاب‌" وجود ندارد. شهید مطهری در مورد حدود پوشش زنان به صراحت می‌گوید: "در این که پوشانیدن غیر وجه و کفین بر زن واجب است از لحاظ فقه اسلام هیچ گونه تردیدی وجود ندارد. این قسمت جزء ضروریات و مسلمات است‌، نه از نظر قرآن و حدیث و نه از نظر فتاوا، در این باره اختلاف و تشکیکی وجود ندارد. آن چه مورد بحث است‌، پوشش چهره و دست‌ها تا مچ است‌."(مسألة حجاب‌، شهید مطهری‌، ص 164، انتشارات صدرا.)
به نظر شهید مطهری پوشاندن گردی صورت و دست‌ها تا مچ‌، بر زنان واجب نیست‌; ولی در این مسأله هر کس باید طبق فتوای مجتهدی که از او تقلید می‌کند، عمل نماید.
تنها مطلبی که شهید مطهری بیان کرده‌، این است که در عصر اخیر صاحبان فتوا، به صراحت نگفته‌اند، پوشاندن صورت و دست‌ها تا مچ واجب نیست و گفته‌اند: احوط پوشاندن آن‌ها است‌. و به تعبیر ایشان‌، صاحبان فتوا، این حکم را کتمان کرده‌اند. ایشان کتمان این حکم را نمی‌پسندد.(همان‌، ص 236ـ241.)