پرسش :

در مورد اجلاسیه هاى سالانه مجلس خبرگان و برنامه هاى آن توضیح دهید؟

پاسخ :
مجلس خبرگان به طور سالانه، اجلاسیه هاى برگزار مى کند (معمولاً دو نشست )، که هر اجلاسیه عادى خبرگان، دو روز پى درپى، در دو نوبت صبح و عصر برگزار مى شود. رسمیت جلسات مجلس خبرگان با حضور دو سومِ نمایندگان است. مصوبات مجلس خبرگان نیز با موافقت اکثریت مطلق (نصف به علاوه یک ) حاضران معتبر است مگر در مورد تعیین رهبرکه موافقت دو سوم حاضران مى باشد. علاوه بر آن، صورت جلسه انتخاب رهبر باید به امضاى همه اعضاى حاضر در جلسه برسد1.
الف. اجلاسیه فوق العاده
در مواردى که هیئت رئیسه لازم بداند، یا ده نفر از اعضا به صورت کتبى پیشنهاد دهند، اجلاسیه فوق العاده تشکیل مى گردد. تاکنون مجلس خبرگان 3 اجلاسیه فوق العاده داشته است:
1. در آبان 1362؛
2. پس رحلت حضرت امام رحمه الله در 14 خرداد 1368 و تعیین آیه اللّه خامنه اى به عنوان رهبر؛
3. مرداد 1368 پس از همه پرسى بازنگرى قانون اساسى2.
ب. اجلاسیه عادى
موضوعات این نشست ها، مباحث مربوط به اصل یکصد و یازدهم قانون اساسى، مسایل مربوط به رهبرى و تبادل نظر براى یافتن شیوه عمل بهتر در جهت ایفاى مسئولیت هاى خطیر خبرگان و پیشنهاد آن به مقام رهبرى مى باشد3. در هر جلسه، پیش از طرح دستور جلسه، چهار نفر از نمایندگان، هر یک به مدت پانزده دقیقه مى توانند نطق پیش از دستور داشته باشند. پس از آن، دستور جلسه مطرح مى شود. دستور کار جلسه ها و اجلاسیه هاى خبرگان را هیئت رئیسه تعیین مى کند.
در هر اجلاسیه، هیئت رئیسه مى تواند متناسب با گزارش ارائه شده توسط کمیسیون سیاسى ـ اجتماعى، درباره مسائل امنیتى، فرهنگى، اقتصادى و اجتماعى و مسائل مهم داخلى و جهانى، تا آن جا که به وظایف خبرگان مربوط مى شود، از مسئولان و نخبگان مربوطه، براى ارائه گزارش، دعوت کند. مدت ارائه گزارش، یک ساعت خواهد بود. هم چنین هیئت رئیسه ممکن است طبق ماده 16 آیین نامه، از مسؤال یا مسؤالان نهادهایى که مستقیماً زیر نظر رهبرى اداره مى شوند، براى ارائه گزارش، دعوت کند.
هر یک از کمیسیون ها نیز موظف است در هر اجلاسیه، گزارش کار خود را به خبرگان ارائه کند. همچنین مى توانند موضوع مهمى را که در کشور مطرح است به هیئت رئیسه پیشنهاد و مسئولان و افرادى را که مى توانند در این زمینه پاسخگو باشند (اعم از اعضاى مجلس خبرگان یا خارج از آن ) معرفى کنند. آیین نامه داخلى مجلس خبرگان، موضع گیرى درباره مسائل مهم داخلى را جزو وظایف این نهاد نشمرده است؛ اما بر اهمیت بیانیه هاى خبرگان، که دراین باره صادر مى شود، تأکید کرده است. در هر اجلاسیه، کمیته اى براى تدوین محورهاى بیانیه، از سوى اعضا انتخاب مى شود. این کمیته پنج نفره، نظریات اعضاى مجلس خبرگان را جمع آورى کرده، محورهاى اصلى بیانیه را براساس آن ها تدوین مى کند. محورهاى پیشنهادى باید به تصویب خبرگان برسد. هیئت رئیسه خبرگان، در چارچوب محورهاى مصوب، بیانیه اختتامیه را تدوین مى کند.
گفتنى است که کمیسیون هاى شش گانه مجلس خبرگان، در طول سال، داراى جلسه هاى متعدد و مستمرى هستند4.
پی نوشت:
1. مجلس خبرگان، پیشین، ص 97.
2. همان، پاورقى.
3. مواد 12 ـ 14 و 21 ـ 19 آیین نامه داخى مجلس خبرگان رهبرى.
4. پرسش ها و پاسخ هایى درباره مجلس خبرگان رهبرى، پیشین.
منبع: www.porseman.org