پرسش :

آراستگى در سیره معصومان علیهماالسلام چه جایگاهى داشت ؛ آیا آنان هم به عنوان مثال به سر و روى خود مى رسیدند؟!

پاسخ :
پیشوایان ما ساده زیستى را با آراستگى جمع کرده بودند که به نمونه هایى از آن اشاره مى شود:
الف. تن پوش پیامبر صلى الله علیه و آله با لباس هاى متعارف مردم عصر خویش تفاوتى نداشت و هر نوع لباسى را که در دسترس وى قرار مى گرفت مى پوشید1. او به راحتى لباس خود را انتخاب مى کرد و سخت گیر و سخت پسند نبودند البته این ساده زیستى او به معناى بى انضباتى نبود؛ بلکه پیامبر صلى الله علیه و آله در پوشیدن لباس بسیار منظم بود. هنگامى که هیأتى بر او وارد مى شد، زیباترین لباسش را مى پوشید2.
ایشان بیش تر لباس پنبه یا کتان مى پوشید و بیش ترین لباس هایش به رنگ سفید بود و لباس مخصوصى براى نماز جمعه داشت3.
پیامبر صلى الله علیه و آله به نظافت و بوى خوش، علاقه داشت4؛ ایشان توجه بسیارى به استفاده از بوى خوش داشت و به آینه یا آب مى نگریست و موهایش را شانه مى زد و خود را براى یاران مى آراست.5 همواره لباسش پاکیزه بود و مى فرمود: از عوامل ارجمندى مؤمن نزد خداى والا، پاکیزگى لباس اوست6.
ب. حضرت رضا علیه السلام نیز ساده زیستى را با آراستگى جمع کرده بود و پاکیزگى را از اخلاق پیامبران مى شمرد.7 او درباره لباس زیبا مى فرمود: «حسن علیه السلام لباس هاى زیبا مى پوشید، و جعفر ابن محمد علیهم السلام لباس هاى تازه مى خرید و در آب فرو مى برد و سپس در بر مى کرد، و به من مى گفت تو هم [این چنین لباس] بپوش و خود را نو کن؛ زیرا على بن الحسین علیهم السلام جبّه هاى خز را پانصد درهم مى خرید و زمستان مى پوشید و بعد آن را مى فروخت و به فقراء انفاق مى نمود و مى فرمود:8«مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللَّهِ الَّتِى أَخْرَجَ لِعِبادِهِ وَ الطَّیباتِ مِنَ الرِّزْقِ »9؛ «بگو: چه کسى زینت هاى الهى را که براى بندگان خود آفرید و روزى هاى پاکیزه را حرام کرده است؟!».10
یاسر، خادم امام رضا علیه السلام مى گوید: حضرت به من فرمود: «براى خود یک جبّه خز بخرید و اگر خواستید پارچه هاى نقش دار تهیه کنید. عرض کردم هر پارچه نقش دارى را بخرم؟ فرمود مگر پارچه نقش دار چیست؟ گفتم: پارچه هاى نقش دارى که در آن پنبه نباشد مى گویند حرام است، فرمود: تو از آن پارچه هایى که در آن پنبه هست بپوش»11.
امام رضا علیه السلام محاسن خود را با خضاب سیاه مى کرد12 و موهاى سر و صورت خود شانه مى زد13. امام مقید به استفاده از عطر بود؛ روایت شده است که امام از عود هندى و چینى بخور مى کرد، و مشک و گلاب استعمال مى نمود14. حضرت رضا علیه السلام عطر زدن را از اخلاق پیامبران مى شمرد15 و در روایتى، به سیره جدشان اشاره مى نمایند و مى فرمایند: «حضرت زین العابدین مشکدانى داشت از قلع که در آن مشک نهاده بود و وقت لباس پوشیدن و بیرون رفتن از آن مشک به خود مى مالید»16.
امام همگان را به عطر زدن سفارش مى کرد: «بر هیچ کس روا نیست که از به کار بردن عطر در هر روز خوددارى کند، و اگر قدرت نداشت یک روز در میان خود را خوشبو کند، و اگر باز هم نتوانست در روز جمعه حتماً بوى خوش استعمال نماید».17
پی نوشت:
1. سنن النبى، طباطبایى، ص69.
2. کنزالعمال، متقى هندى، ج7، ص 122.
3. سنن النبى، ص 173.
4. مکارم الاخلاق، ابونصر طبرسى، ج1، ص 82 - 80.
5. مکارم الاخلاق، ج1، ص 85.
6. مجمع الزوائد، هیثمى، ج5، ص 132؛ ر.ک: پیامبر صلى الله علیه و آله و جوان امروز، محمدباقر پورامینى.
7. تحف العقول، ص 451.
8. الکافى، ج6، ص 451.
9. اعراف 7، آیه 32.
10. مسند الامام الرضا علیه السلام، عطاردى، ج2، ص 360.
11. الکافى، ج6، ص 452.
12. بحارالانوار، ج73، ص 100.
13. بحارالانوار، ج 73، ص 115.
14. عیون اخبارالرضا علیه السلام، ج2، ص 179.
15. الکافى، ج6، ص 512.
16. مکارم الاخلاق، ص42.
17. خصال، ج2، ص 392.
منبع: پرسمان