پرسش :

آیا انگشتر به دست چپ کردن اشکال دارد؟ و اصولاً به دست کردن چه انگشترهایى استحباب داد و کدام انگشت ها براى این کار بهتر است؟

پاسخ :
انگشترى از زینت هایى است که به آراستگى و زیبایى دست مى افزاید و از زبان معصومین علیهماالسلام هم بر این کار توصیه هاى فراوانى شده است.
امام صادق علیه السلام فرموده است: «دوست مى دارم که مؤمن نگین انگشترش از پنج چیز باشد: یاقوت که از همه فاخرتر است. عقیق که از هر نگین دیگر براى خدا و ما خالصانه تر است. فیروزه... و حدید صینى (آهن چینى) و سنگ ها و درهاى سپید ناحیه نجف».1
در احادیث براى هر یک از این انگشترها فوائد و آثار متعددى ذکر گردیده که در اینجا تنها به گوشه هایى از آن اشاره مى شود:
حضرت على علیه السلام در فضیلت به دست کردن انگشتر عقیق مى فرماید: «صَلاَةُ رَکْعَتَینِ بِفَصِّ عَقِیقٍ تَعْدِلُ أَلْفَ رَکْعَةٍ بِغَیرِهِ»2؛ «کسى که انگشتر عقیق در دست کند و دو رکعت نماز با آن بخواند، ثواب آن دو رکعت، برابر با هزار رکعت نمازى است که بدون انگشتر عقیق بخواند».
در روایتى از قول حضرت فاطمه زهرا علیهاالسلام و به نقل از پیامبر خدا صلى الله علیه و آله آمده است: «کسى که انگشتر عقیق به دست کند، همیشه خیر مى بیند»3.
امام صادق علیه السلام در خاصیت انگشتر یاقوت فرموده اند: «تَخَتَّمُوا بِالْیوَاقِیتِ فَإِنَّهُ ینْفِى الْفَقْرَ»4؛ «انگشتر یاقوت در دست کنید؛ زیرا که تنگدستى را از بین مى برد».
امام صادق علیه السلام پیرامون فضیلت انگشتر فیروزه نیز مى فرماید: «فیروزه مایه مسرت خاطر زنان و مردان مؤمن مى شود و نور چشم را تقویت مى کند و سینه را گشاده مى سازد و بر نیروى دل مى افزاید».5
ایشان در پاسخ به سؤالى در خصوص فضیلت دُرّ نجف چنین بیان داشته اند: «هر کس به آن بنگرد، خداوند به هر نظر، اجر پیامبران و صالحان را مى نویسد و اگر لطف و رحمت خداوند بر شیعیان ما نبود، هر نگین از آن چنان گران مى شد که به هیچ قیمت پیدا نشود؛ ولى خداوند آن را براى ایشان فراوان و ارزان قرار داده است که توانگر و مستمند ایشان بتوانند از آن نگین انگشتر بسازند».6
بنابر احادیث منقول، انگشتر باید در دو انگشت آخر یعنى انگشت کوچک و انگشت پهلوى آن قرار داده شود و براى انگشترى کردن در انگشت کوچک بسیار سفارش شده است و از انگشترى کردن در انگشت وسط و سبابه نهى کرده اند.7
امام صادق علیه السلام به نقل از پیامبر خدا صلى الله علیه و آله فرموده اند: «امت من از اینکه انگشتر را به انگشت وسط و سبابه کنند، نهى شده اند».8
اما انگشتر به دست راست کردن ریشه در سیره معصومان علیهماالسلام دارد و یکى از نشانه هاى ایمان شمرده شده است9. آن بزرگواران، همیشه انگشتر در دست راستشان نموده و علاوه بر اینکه خود به این موضوع اهمیت مى دادند، شیعیان را نیز به این عمل سفارش کرده و آن را از علائم پیروان امیرمومنان علیه السلام بر مى شمردند.
امام رضا علیه السلام در حدیثى به این موضوع اشاره نموده و فرموده اند: «پیامبرخدا صلى الله علیه و آله امیرالمؤمنین علیه السلام و دیگر امامان معصوم علیهماالسلام همواره انگشتر را بر دست راست مى نمودند»10.
از همین رو، انگشتر به دست راست نمودن به عنوان یک عمل مستحب از فضیلت بسیار برخوردار است.
از مجموع روایات که تا حدّ ممکن باید از خالى گذاردن دست راست از انگشترى و استعمال آن در دست چپ پرهیز کرد؛ زیرا انگشتر در دست راست کردن نشانه شیعه بودن است و ائمه اطهار علیهماالسلام نیز بر انجام این عمل و زنده نگه داشتن این سنت بسیار تأکید داشته اند. البته اگر کسى خواست مى تواند علاوه بر استفاده انگشتر در دست راست آن را در دست چپ نیز استعمال نماید.
پی نوشت:
1. جامع الأخبار، ص 135؛ علاوه بر این پنج انگشتر، برخى دیگر از انگشترها همچون زمرد و جزع یمانى نیز از سوى اسلام توصیه گردیده است.
براى مطالعه بیش تر ر.ک: سنگ و خواص اعجاب انگیز، سیدمحمد صدرا موحد ابطحى، نشر عطر عترت.
2. أعلام الدین، ص 393.
3. الأمالى، طوسى، ص 311.
4. ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص 176.
5. جامع الأخبار، ص 135.
6. جامع الأخبار، ص 135، الفصل الثالث و التسعون فى التختم بالعقیق. خاطرنشان مى شود علاوه بر خواص و فضیلت هایى که براى هر یک از این انگشترها ذکر شده از سوى معصومین علیهماالسلامحک نمودن اذکار خاصى نیز براى انگشترها ذکر گردیده که این امر موجب مى شود تا هر یک از انگشترها داراى خواص و ویژگى هاى دیگرى نیز گردند.
براى مطالعه بیش تر ر.ک: سنگ و خواص اعجاب انگیز، سیدمحمد صدرا موحد ابطحى، نشر عطر عترت.
7. از لحاظ فقهى این نهى حکایت از کراهت آن دارد و در آن فرقى بین زن و مرد نیست.
8. مکارم الأخلاق، ص93، فى کیفیة التختم.
9. مستدرک الوسائل، ج3، ص288.
10. وسائل الشیعة، ج 5، ص 83.
منبع: پرسمان