پرسش :

لطفا این حدیث را شرح دهید. امام علی (علیه السلام) فرمودند: الدُّنیا حُلمُ و الاغتِرارُ بها نَدَمُ؛ دنیا خواب است و مغرور شدن به آن مایه ی پشیمانی است. (1)

پاسخ :
شرح حدیث:
دنیا درنگاه عارفان همچون «رؤیا» ست.
صحنه های زیبا و مناظر خیال انگیز که در خواب دیده می شود، پس از بیداری وجود ندارد. دل بستن به آن خواب و خیالها هم مایه ی غفلت است.
واقعیت و حیات برتر در پس این دنیا نهفته است. به تعبیر قرآن کریم سرای زندگی و حیات «آخرت» است.
دنیا جاذبه ها و لذّتهایی دارد که بسیاری را به دنبال خود می کشد، ولی لذت ابدی و نعمت پایدار و کامیابی اصلی در آن دنیاست که نه شادی آن آمیخته به غم است، نه حیات آن درگیر با مرگ و نه نعمتهایش رو به کاهش و زوال.
فریب خورده کسی است که در «سایه ی موقّت»جایگاه استراحت ابدی بسازد و بر امواج ناپایدار دریا نقش زند و تصویر کشد.
مرگ سحرگاهی است که ما را از «خواب دنیا» بیدار می کند و خمار شب را از سر می پراند.
دریغ آن که پس از عمری زیستن انسان دریابد که «خواب» بوده و در پی «سراب» دویده است!
پی نوشت:
(1) غررالحکم، ج 1، ص 364
منبع: حکمت های علوی و ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام علی (علیه السلام)، جواد محدثی، انتشارات آستانه قدس رضوی، چاپ سوم (1391).