پرسش :

لطفا این حدیث را شرح دهید. امام علی (علیه السلام) فرمودند: آَیُّهَا النّاسُ! إتَّقُوا اللهَ الّذی إن قُلتُم سَمِعَ، وَ إن أضمَرتُم عَلِمَ؛ ای مردم! از خدایی پروا کنید که اگر بگویید می شنود، و اگر چیزی را در دل پنهان کنید، می داند. (1)

پاسخ :
شرح حدیث:
خلافکاران گاهی می پندارند که زیر کند که تخلف می کنند و کسی متوجه نمی شود.
اهل معصیت نیز خیال می کنند گناهانشان از چشم و علم خدا پوشیده و پنهان است.
آیا اگر بدانیم دوربینی در همه ی حالات از رفتار ما فیلم برداری می کند و ضبط صوتی همواره از مکالمات ما «نوار صوتی» تهیه می کند، به همین وضع خواهیم بود؟
توجه به این که پیوسته چشم و گوشی بینا و شنوا حرکات و سخنان ما را می بیند و می شنود، نقش مهمی در جلوگیری از خطا و گناه دارد.
موعظه ی حضرت علی (علیه السلام) همین است:
دعوت به تقوا و پروا از خدایی که هم شنوای سخن است، و هم آگاه از نهان.
او شنواترین شنوایان است (اسمع السّامعین)
و بیناترین بینندگان (ابصر النّاظرین)
اگر خدا را باور داریم، چنین باور و معرفتی نسبت به او داشته باشیم که «عالم محضر خداست، در محضر خدا گناه نکنیم. »
پی نوشت:
(1) نهج البلاغه، حکمت 194
منبع: حکمت های علوی و ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام علی ع)، جواد محدثی، انتشارات آستانه قدس رضوی، چاپ سوم (1391).