پرسش :

لطفا این حدیث را شرح دهید. امام صادق علیه السّلام فرمودند: ما ضَعُفَ بَدَنٌ عَمّا قَوِیَت عَلَیهِ الِّنّیَّهُ؛ چون نیّت بر انجام کاری قوی باشد هیچ بدنی احساس ضعف و ناتوانی نمی کند. (1)


پاسخ :
شرح حدیث:
اراده و انگیزه، عامل محرّک انسان در تلاشهای مختلف است.
آنان که با خواندن چند صفحه کتاب خسته می شوند، یا از راه رفتن چند صد متر ناتوان می گردند، یا عبادت و نماز، موجب خستگی آنان می شود و یا از کار بدنی و جسمی به ستوه می آیند، نیّت ضعیف و اراده ی سست دارند.
آن که در راه طلب، خسته نگردد هرگز
پای پر آبله و بادیه پیمای من است
اگر عشق، علاقه، نیّت و انگیزه قوی باشد، از مطالعه، درس آموختن، پیاده روی، تلاش اجتماعی، خدمت رسانی به مردم و جهاد با دشمن خسته نمی شویم.
نوجوانی که حوصله خریدن نان و وسائل مورد نیاز از مغازه ی سر کوچه را ندارد و می گوید: حال ندارم و خسته می شوم، ولی ساعتها دنبال توپ می دود و بازی می کند و احساس خستگی نمی کند، به این دلیل است که در مورد اوّل، نیّت و عزم قوی ندارد، امّا در مورد فوتبال و بازی، سرشار از انگیزه و علاقه است.
قرآن از کسانی یاد می کند که به خدا ایمان دارند، استقامت می ورزند و در این راه جهاد می کنند، نه احساس ضعف و سستی می کنند و نه عاجز و ناتوان می شوند.(2) این، به حالت روحی و معنوی و نیّت مستحکم آنان مربوط می شود.
اراده هایمان را در راه خدا تقویت کنیم تا نستوه و خستگی نشناس شویم.
پی نوشت:
1. من لا یحضره الفقیه،ج4، ص400
2. سوره آل عمران (3)، آیه 146: «... و ما ضعفوا و ما استکانوا».
منبع: حکمت های صادقی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام صادق علیه السلام)، جواد محدثی، انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ اول (1390)